سنگاب قدیمی دروازه حسن‌آباد اصفهان

کارِ پتک نبود، اما صدای شکسته شدن سنگاب صفوی دروازه حسن‌آباد در اصفهان به اندازه‌ای مهیب بود که کسبه اطراف این محوطه تاریخی نخست فکر کردند یکی از مغازه‌ها آوار شده، تا بقایای سنگاب شکسته شده را به چشم خود دیدند.

سنگاب قدیمی صدها سال قبل درست در میانه ورودی مقبره «بابا عبدالله» یکی از شاگردان بابا طاهر همدانی در محله حسن‌آباد اصفهان گذاشته شد، تا حدود ۸۰ سال قبل که مردم سنگاب را روی سکوی ورودی مقبره قرار دادند. اما حالا این سنگاب تاریخی که اثری از ضربه‌های پتک بر آن وجود ندارد، شکسته و تکه‌های شکسته‌اش در اطراف آن روی زمین پراکنده‌اند. امین ناطقی، پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی اصفهان می‌گوید: هر روز از کنار این سنگاب قدیمی عبور می‌کردم، اما شب گذشته متوجه شکسته شدن آن شدم، از کسبه محله که پرس‌وجو کردم آنها زمان این اتفاق را ساعت ۱۱ صبح چهارشنبه ۹ مرداد بیان کردند. او به نقل از کسبه دروازه حسن‌آباد اظهار می‌کند: «وقتی داشتیم کار می‌کردیم صدای مهیبی آمد، طوری که فکر کردیم سقف یکی از حجره‌ها پایین آمده است، اما اینکه کسی را دیده باشیم یا متوجه شده باشیم که شخص خاصی آن را شکسته متوجه نشدیم. وضعیت این سنگاب بعد از شکسته شدن به گونه‌ای است که مشخص است با پتک نشکسته است، چون خرد نشده و سنگاب به چند تکه بزرگ و کوچک تبدیل شده است.» او با اشاره به اینکه این سنگاب تا حدود ۸۰ سال قبل، جلوی ورودی مقبره بابا عبدالله قرار داشته و حتی تا مدت‌ها داخل آن زباله ریخته می‌شد، به چز چند ماه قبل که به تازگی تمیز شده بود، می‌افزاید: همسایگان برای رفت‌وآمد بهتر این شیء سنگی را روی سکو در کنار مقبره گذاشتند تا آسیبی نبیند، اما با شکسته شدن آن، تاکنون فقط نیروهای شهرداری آمدند سنگ را بررسی کردند و در نهایت گفتند بررسی وضعیت این اثر با توجه به قدیمی بودن آن بر عهده میراث فرهنگی است و بدون انجام هیچ کاری رفتند. این پژوهشگر با اشاره به اینکه دروازه حسن‌آباد اصفهان یکی از مسیرهایی است که از دوره صفویه به میدان نقش جهان مرتبط می‌شد، ادامه می‌دهد: دروازه حسن‌آباد در اصفهان که امروز حدفاصل خیابان‌های نشاط و فرشادی قرار دارد و این دو خیابان را به میدان نقش جهان می‌رساند، یکی از قدیمی‌ترین کوچه‌ها و مسیرهای اصفهان است که مردم منطقه آن را «کوچه – موزه» می‌نامند، چون رخدادها و وقایع زیادی در آن رخ داده است. ناطقی همچنین به انتشار خبری مبنی بر دزدیده شدن زنجیر بست نشینی مسجد حکیم اصفهان در حدود یک هفته گذشته واکنش نشان داد، اتفاقی که آن را فریدون الهیاری- مدیرکل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان- در گفت‌وگویی تایید کرده است. او با بیان اینکه زنجیر بست‌نشینی مربوط به دوره صفوی شاید هم بیش از آن بوده و در ورودی مساجد و حتی برخی خانقاه‌ها می‌بستند تا کسانی که استمداد می‌طلبیدند و به فضاهای مقدس توسل می‌جستند برای ادای احترام به آن مکان مقدس آن را حرکت می‌دادند، ادامه می‌دهد: حتی برخی از پژوهشگران این اقدام را رسمی متعلق به قبل از اسلام و دوره انوشیروان دادگر می‌دانند که او به در کاخ خود چنین زنجیری نصب کرده بود و زمانی که کسی با او کار داشت، این زنجیر را تکان می‌داد، حتی گفته می‌شد اگر حیوانات نیز روی این زنجیر بنشینند و آن را تکان دهند، پاسخ خود را می‌گرفتند.