داستان برجی اسرارآمیز در خوزستان

شوشتر شهری در استان خوزستان است که در دل آن آب جریان دارد و به نحوی قلب این شهر با آب می‌تپد؛ شوشتر همچنین میزبان سازه‌های آبی عجیبی است که از طریق آنها در دنیا به شهرت رسیده است. شهر شوشتر یکی از شهرهای قدیمی استان خوزستان بوده که در دامنه کوه‌های زاگرس واقع شده است و از جهت اینکه دو رودخانه کارون و دز از این شهر می‌گذرند اهمیت خاصی دارد.

«برج کلاه‌فرنگی» بخشی از سازه‌های آبی شوشتر است که جزو مهم‌ترین آثار باستانی شوشتر نیز محسوب می‌شود. «برج کلاه‌فرنگی» برجی هشت ضلعی است که قاعده هر ضلع آن بین 1.10 تا 1.28 متر است و روی پایه چهارمتری از سطح زمین قرار گرفته است و پس از سال‌های زیادی که از فرسایش آن می‌گذرد فقط حدود هفت متر از آن باقی مانده است. نمای بیرونی این برج از سنگ‌های تراش‌خورده ساخته شده است، اما سنگ‌ها در گذر زمان از جای خود افتاده‌اند و در حال حاضر تنها سه متر از آنها بر بدنه برج باقی مانده است. در مورد زمان ساخت و کاربرد «برج کلاه‌فرنگی» چندین نظریه وجود دارد؛ برخی معتقدند که این برج جایگاه دیده‌بانی قیصر روم یا شاپور ساسانی برای محل نظارت بر کار کارگران بوده است اما برخی بر این باورند که از این برج مقدار و شدت جریان رودخانه نظارت می‌شده است. البته عوام نظریه اول را که «برج کلاه‌فرنگی» جایگاه دیدبانی قیصر روم یا شاپور ساسانی جهت نظارت بر کارگران بوده است را بیشتر می‌پذیرند. در قسمتی از این سازه بند میزان قرار گرفته که کارون را به دو شاخه «گرگر» و «شطیط» تقسیم می‌کند. این سازه در میدان 17 شهریور شوشتر در انتهای خیابان بلوار قرار گرفته است. «برج کلاه‌فرنگی» در 25 اسفند سال 1378 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اختلاف نظر موجود در خصوص تاریخ ساخت و کاربرد این برج باعث شده است که این سازه هم‌چنان اسرارآمیز و گران‌بها باقی بماند.