اقتصاد جهان به لبه پرتگاه رکود رسیده است
گروه جهان|
تشدید جنگ تجاری ایالات متحده و چین اقتصاد جهانی را به سوی نخستین رکود خود در یک دهه گذشته سوق داده است. شرایط چنان نگران‌کننده است که سرمایه‌گذاران از سیاستمداران و بانک‌های مرکزی خواسته‌اند تا هرچه سریع‌تر رویه‌های موجود را تغییر دهند.
خبرگزاری بلومبرگ چهارشنبه با اشاره به بالا گرفتن آتش جنگ تجاری امریکا و چین نوشته: در امریکا به تنهایی خطر رکود در مقایسه با دو ماه گذشته به‌شدت افزایش یافته است. لاورنس سامرز وزیر سابق خزانه‌داری امریکا و مشاور اقتصادی کاخ‌سفید در دوره رکود اقتصادی بزرگ گفته: «می‌توانید گاهی با آتش بازی کنید و اتفاق خاصی که روی ندهد؛ اما اگر در این کار زیاده‌روی کنید سرانجام خواهید سوخت.»
لاورنس سامرز که استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد است، شانس ورود ایالات متحده به رکود را در 12 ماه آینده 50 درصد می‌داند. سرمایه‌گذاران اما بسیار نگران هستند. گفته شده، بانک مرکزی نیوزیلند چهارشنبه با کاهش 50 واحدی نرخ بهره سرمایه‌گذاران را متحیر کرده و انتظارها نسبت به وقوع بحران بزرگ اقتصادی را بالا برده است. تایلند هم نرخ بهره خود را 25 پایه کاهش داده است. بانک مرکزی هند نیز پیشتر نرخ بهره خود را به‌طور غیرمتعارفی 35 واحد کاهش داده است. اغلب اقتصاددان‌ها بر این باورند که جرقه رکود بزرگ را شرایط تجاری خواهد زد.
در یک سناریو، دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، تهدید اعمال تعرفه 10درصدی بر 300میلیارد دلار کالای چینی را عملی خواهد کرد و پکن نیز دست به اقدام تلافی‌جویانه خواهد زد. در حالی که هزینه‌های مستقیم اعمال چنین تعرفه‌هایی محدود خواهد بود، عدم قطعیت ناشی از این تنش‌ها می‌تواند سرمایه‌گذاری، مشاغل و در نهایت مصرف را تحت تاثیر قرار دهد.
هشدارها درباره ادامه جنگ تجاری در شرایطی است که بانک مرکزی چین با صدور بیانیه‌ای به اتهام وزارت دارایی امریکا مبنی بر دستکاری دولت چین در نرخ یوان واکنش نشان داده و اعلام کرده نرخ یوآن دستکاری نشده است.
به‌گزارش رویترز، در بیانیه‌ای که چهارشنبه منتشر شد، آمده است چین نظام نرخ شناور ارز کنترلی را بر اساس توجه به عرضه و تقاضا در بازار اجرا می‌کند و مسالهای به اسم دستکاری در نرخ ارز وجود ندارد. از آغاز ماه جاری میلادی امسال ارزش یوان تا اندازه‌ای کاهش یافته که علت آن نیز به خاطر تحولات اوضاع اقتصادی و نوسانهای مربوط به عرضه و تقاضا در بازارهای ارز بینالمللی به خاطر افزایش اصطکاک تجاری است.
در بیانیه بانک خلق چین تاکید شده از آغاز 2018 تاکنون امریکا همواره بر اصطکاک تجاری میان دو کشور دامن زده و چین همواره به عدم کاهش ارزش پول خود برای افزایش نیروی رقابت پایبند بوده و هرگز از طریق نرخ ارز قصد رویارویی با اصطکاک تجاری را نداشته است. بیانیه تاکید می‌کند که امریکا با نادیده گرفتن واقعیت، اتهام دستکاری در نرخ ارز را در مورد چین مطرح می‌کند در حالی که چنین اقدامی علاوه بر خود امریکا به چین نیز زیان میرساند و به همین خاطر چین قاطعانه مخالف آن است.
رویترز همچنین گزارش داده که شاخص‌های بورسی آسیا در معاملات چهارشنبه نیز نتوانستند به مدار صعودی بازگردند و تشدید تنش‌های تجاری بین امریکا و چین برای معامله‌گران نگران‌کننده‌تر از آن بود که صف‌های خرید را مجددا شکل دهد. گفته شده، شاخص نیکی ۲۲۵ بورس توکیو با ریزش ۰.۸درصدی به سطح ۲۰ هزار و ۴۲۱.۳۹ واحدی عقب نشست، شاخص «اس‌اند‌پی اس‌اند‌ایکس ۲۰۰» بورس سیدنی ۰.۳درصد افزایش یافت، شاخص کسپی بورس سئول ۰.۲ درصد و شاخص هانگ‌سنگ بورس هنگ‌کنگ ۰.۸ درصد ریزش کردند و شاخص شانگهای کامپوزیت بورس چین با ریزش ۰.۱ درصدی در سطح ۲۷۷۶.۹۱ واحدی بسته شد. گفته شده، دلار نیز نتوانسته در برابر سایر همتایانش نیرومند ظاهر شود.
بلومبرگ یک روز پیش از انتشار گزارشی درباره رسیدن اقتصاد جهان به لبه پرتگاه رکود، با اشاره به افت شاخص بورس نوشته بود که ارزش دارایی‌های ۵۰۰ ثروتمند بزرگ جهان طی یک روز (دوشنبه) 1/2درصد کاهش یافت که این کاهش برابر ۱۱۷میلیارد دلار است. در این گزارش آمده: ثروتمندانی که در فهرست ۲۱میلیاردر برتر قرار دارند، دوشنبه هر کدام یک میلیارد یا بیشتر از دارایی‌های خود را از دست دادند. از جمله، جف بزوس ثروتمندترین مرد جهان و موسس شرکت آمازون، 4/3میلیارد دلار از دارایی‌های خود را روز دوشنبه از دست داد. او البته هنوز هم با ۱۱۰میلیارد دلار دارایی، عنوان ثروتمندترین مرد جهان را یدک می‌کشد. برنار آرنو کارآفرین و تاجر فرانسوی، نیز همین روز 2/3 میلیارد دلار از دارایی‌های خود را از دست داد. ازرش دارایی‌های مارک زاکربرگ، موسس فیس‌بوک نیز 8/2 میلیارد دلار افت کرد.
نیویورک‌تایمز هم نوشته: «تشدید جنگ تجاری امریکا و چین، جهانی تازه اما خطرناک خواهد ساخت. جهانی که در آن رهبران این دو کشور بار دیگر امریکا و چین را دوباره فقیر می‌کنند. اگر ترامپ و شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین، هرچه سریع‌تر جلوی افزایش تنش را نگیرند، جهان به نقطه‌ای خواهد رسید که۷۰سال صلح و پیشرفت و ترقی و کامیابی حیات بشر که پس از جنگ جهانی دوم بر کل دنیا حاکم شده است، همه به یک‌باره نیست خواهد شد. البته دنیا همین حالا هم دارد به آن سمت حرکت می‌کند؛ اما شتابی که امروز نابودی این نظام جهانی به خود گرفته است؛ در طول تاریخ سابقه نداشته است.»
