70 درصد مشاغل بی‌نیاز از تحصیلات دانشگاهی
معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور گفت: حداقل ۷۰ درصد، مشاغل موجود در بازار کار نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند.
علیرضا حاتم‌زاده، معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور با اشاره به اینکه نرخ بیکاری در فارغ‌التحصیلان دانشگاهی دو برابر بی‌سوادان است گفت: یکی از دلایل بیکاری فارغ‌التحصیلان عدم توازن در عرضه و تقاضای نیروی کار است. دولت در عرضه و تقاضای نیروی کار باید یک توازن ایجاد کند چرا که درحال حاضر بدون توجه به نیاز بازار کار در حال تربیت افراد تحصیلکرده بیکار هستیم. اگر میان رشته‌های مورد تقاضا در بازار کار تعادل ایجاد می‌شد، شاهد حجمی از فارغ‌التحصیلان بیکار در برخی از رشته‌ها نبودیم.
حاتم‌زاده با تأکید بر اینکه در سراسر دنیا سیستم طبقه‌بندی مشاغل به منظور تعادل در بازار کار وجود دارد گفت: در بازارهای کاری در کشورهای مختلف است، یک سیستم طبقه‌بندی مشاغل دارند. این سیستم مشاغل را در دسته‌های مختلف طبقه‌بندی کرده است یعنی اینکه مشاغل را بر اساس همخوانی، مهارت و نوع کار که با یکدیگر دارند در یک دسته‌بندی کنار هم گذاشته‌اند و زمانی که به این طبقه‌بندی نگاه کنید متوجه می‌شوید که حداقل 70 درصد، مشاغل موجود در بازار کار نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند، اگریک روز در مسیر محل کار نگاهی به مشاغل اطراف بیندازید به راحتی متوجه می‌شوید که بخش زیادی از مشاغل نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیست. اما فرهنگ غلطی که در کشور وجود دارد، مدارک را بر مهارت ترجیح می‌دهند. یعنی به جای اینکه یک فرد را 4سال در مقطع کارشناسی و 2سال در دکترا معطل کنیم، می‌توانیم با آموزش مهارتی سریعاً وارد بازار کار کنیم.
وی بیان کرد: والدین دانش‌آموزان باید بدانند 70 درصد مشاغل موجود در بازار کار نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیستند. در دانشگاه یک معلومات ذهنی و توانمندی نظری به فرد داده می‌شود سپس فرد بدون مهارت به بازار می‌آید و به خاطر بیکاری به‌طور مثال به سمت شغل فروشندگی می‌رود. اگر این فرد با اخذ مدرک دیپلم دوره آموزش بازاریابی و فنون مذاکره و ارتباط با مشتری طی سه ماه دوره می‌دید و از 4سال قبل فروشنده بود، 4سال وقت خود را تلف نمی‌کرد.
وی اضافه کرد: متأسفانه والدین تصور می‌کنند فرزندانشان برای اینکه شغل مناسب داشته باشند، باید وارد دانشگاه و حوزه نظری شوند. در دنیا هم بعد از اینکه افراد تحصیلات خود را به پایان می‌رسانند، عده‌ای به سمت حوزه‌های نظری می‌روند، این افراد به لحاظ نظری دارای طرح و ایده هستند.
حاتم‌زاده با اشاره به اینکه حدود 1میلیون و 340 هزار فارغ‌التحصیل بیکارداریم، گفت: مطابق آمار سال 97 حدود 40 درصد کارآموزان فنی و حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بودند.مراجعه‌کنندگان حتی در سطح دکترا هم بوده‌اند. فقر مهارتی باعث می‌شود که 40 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به سمت مهارت‌آموزی بیایند. 40 درصد از متقاضیان مهارت‌آموزی دانشجو یا فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند، اما بعد از گذراندن دوره مهارتی، 42 درصد از آنها موفق می‌شوند وارد بازار کار شوند.
معاون آموزش سازمان فنی و حرفه‌ای کشور از راه‌اندازی نهضت مهارت‌افزایی با دستور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در کشور خبر داد و اظهار کرد: صاحبان حوزه‌های کسب و کار، بنگاه‌های اقتصادی، اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی می‌توانند در این نهضت همکاری کنند. با اجرایی‌شدن این نهضت، فقر مهارتی موجود در بدنه اجرایی جامعه کار کمتر شده و روند مهارت‌افزایی جامعه کارگری به صورت جهشی افزایش می‌یابد.
حاتم‌زاده تاکید کرد: در حوزه اعتباری و بودجه‌ای نیز، در کشور ترکیه که تقریباً یک کشور هم رده ایران است، هزینه آموزش مهارتی به افراد شاغل 3600 دلار به ازای هر فرد است اما در ایران این عدد بسیار پایین است. از اعتبارات نظام آموزشی کشور فقط 1.6 اعتبارات به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی اختصاص داده شده است. سرانه آموزش مهارتی در کشور کانادا8 هزار دلار، در کره جنوبی 9600دلار و در آلمان بالای 15 هزار دلار به ازای هر فرد است.
معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور گفت: این نکته را نیز باید اعتراف کنیم و بدانیم اگر کیفیت محصولی در کشوری پایین است، مشکلِ اول در نیروی انسانی بدون مهارت است نه در سایر عوامل تولید و سخت‌افزار. بنابراین در بنگاه‌های اقتصادی آموزش به شاغلان یک راهکار مناسب برای افزایش بهره وری است.
وی بیان کرد: بخش زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در رشته مرتبط با رشته تحصیلی خود فعالیت نمی‌کنند. آمارها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در بهار 98 نسبت به بهار 97 کاهش پیدا کرده است.به نظر می‌رسد که بسیاری ازفارغ‌التحصیلان سرخورده شده‌اند و دنبال کار نمی‌روند. وقتی انگیزه‌ای نباشد به‌طور طبیعی فارغ‌التحصیل به دنبال کار نمی‌رود.
معاون سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای افزود: بخشی از مشکلات به سیاست‌گذاری‌ها بر می‌گردد. به عنوان نمونه در کشور استرالیا که افراد 15 تا 64 سال به عنوان معیارهای سنجش اشتغال در نظر گرفته می‌شوند، حداقل سرانه آموزشی افراد شاغل 50 ساعت در سال است، یعنی یک فرد شاغل سالانه حداقل 50 ساعت دوره آموزش مهارتی برای شایستگی‌های شغلی مورد نیاز کسب می‌کند اما متأسفانه این آمار در کشور ما بسیار پایین است.
وی گفت: البته برای ارایه آموزش‌های مهارتی به شاغلان برنامه‌های خوبی در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در دست اقدام است. در گذشته تمام تمرکز نظام آموزش عالی و آموزش مهارتی کشور برای پاسخ به نیاز آموزشی افراد بیکار و نوآموز بوده و همه دستگاه‌های ارایه‌دهنده آموزش رسمی و غیررسمی کشور بر جمعیت 3 میلیونی بیکار متمرکز بودند و هیچ توجهی به موضوع بازآموزی و ارتقای مهارت افراد شاغل نشده است. همچنین با تشکیل شورای عالی آموزش و تربیت فنی و حرفه‌ای و مهارتی امیدوار هستیم گام‌های خوبی در راستای مهارت آموزی صورت گیرد. این شورا امسال با ریاست معاون اول رییس‌جمهور با حضور دستگاه‌های مختلف تشکیل شد. شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی زمینه شکل‌گیری گفت‌وگو بین ذی‌نفعان حوزه مهارت آموزی را فراهم می‌کند.
