ریزش پایه‌های کوچک در بازار سهام
گروه بورس|
روز گذشته، طی اتفاقی عجیب در بازار سهام، تمام سهم‌هایی که در بازار پایه معامله می‌شوند، قرمز شدند. این موضوع که به منزله فروش قوی دارندگان سهام بازار پایه بود، به دلیل ابلاغ دستورالعمل تغییرات بازار پایه است که گفته شده قرار است از 25 شهریور ماه سال جاری اعمال شود و برای ایجاد تغییرات از روز سیزدهم شهریورماه، این بازارهای الف، ب و ج پایه فرابورس بسته می‌شود. حال این خروج نقدینگی، حاشیه‌های زیادی را به همراه داشت که از نسبت دادن فروش سهام بازار پایه به ریزش اول وقت بازار تا برآشفتگی بازیگران بازار از تغییر و تحولاتی با ابهامات زیادی مواجه است را در بر می‌گیرد.
اگر بخواهیم از ابتدا تحولات روز گذشته بازار را بررسی کنیم، ابتدا سهامداران بازار پایه، شروع به فروختن سهام خود کردند، به صورتی که در کل این بازارها، یک سهم مثبت هم به چشم نمی‌خورد. اما بازاری که در چند روز اخیر، با رشد مناسبی مواجه شده بود و هنوز دلایل رشد خود را از دست نداده، ناگهان در اول ساعت بازار حدود 3 هزار واحد ریزش داشت. هرچند آهسته آهسته و با کمک چند سهم، شاخص توانست جای خود را بازیابی کند، اما فضاسازی منفی بازار پایه ای‌ها نسبت به بازار، جو نامناسبی را ایجاد کرده بود.
هرچند بازار پایه، بازار فرابورسی است و مستقیما ربطی به بورس ندارد، اما پس لرزه‌های آن تا این بازار نیز رسید که در نهایت با همت سهم‌هایی مانند «فارس»، شاخص کل بازار با وجود ریزش شاخص هم وزن، رو به رشد نهاد و توانست منفی شدن دقایق ابتدایی خود را جبران کند.
در همین خصوص سعید اسلامی بیدگلی، عضو شورای عالی بورس، درباره نوسانات روز گذشته شاخص‌های بازار سرمایه مخصوصا نوسانات قیمت‌ها در بازار پایه فرابورس و واکنش برخی از افراد به این نوسانات گفت: نوسان در ذات بازار سرمایه است، بنابراین سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با هر نوسان مثبت یا منفی شدید نباید به تکاپو بیفتند. متاسفانه سرمایه‌گذاران آماتور در چنین فضایی سریع به خرید یا فروش اقدام می‌کنند، در صورتی که اگر مطالعه‌ای که روی اوراق خود کرده‌اند، درست باشد، کمتر تحت تاثیر جو روانی قرار می‌گیرند.
وی تاکید کرد: در مرحله اول باید سرمایه‌گذاران درک کنند نوسان در ذات بازار است و البته یکی از دلایل نوسانات می‌تواند تغییر قوانین و مقررات زیرساختی بازار باشد. موضوع دوم اینکه تقریبا تمام کارشناسان و مدیران بازار معتقدند که دستورالعمل معاملاتی بازار پایه دارای ایراداتی بود و در ماه‌های اخیر تلاش شده که این ایرادها برطرف شود.
اصلاحات تدریجی برای کاهش ریسک
این عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه برای رفع دغدغه‌ها برای سرمایه‌گذاران بازار پایه جلسات متعددی برگزار شد، گفت: در این جلسات سعی شد که این ایرادها برطرف شود، همچنین برای اینکه به سرمایه‌گذارانی که بر اساس قوانین قبل در این بازار وارد شدند، آسیبی نرسد، قرار شد که این تصمیمات تدریجی و با اطلاع‌رسانی درست باشد و همزمان هم تغییراتی در سایر زیر ساختارهای بازار از جمله مسائل فنی و نظارتی، شیوه‌های معاملاتی و طراحی قوانین معاملاتی انجام شود.
اسلامی بیدگلی ادامه داد: طبیعی است که بازار نیاز به تغییرات جدی دارد و همه ما به این موضوع آگاهی داریم ولی قرار شد که این اصلاحات جدا از تدریجی اعمال شدن، همراه با تغییرات دیگری که در سایر قسمت‌های بازار لازم است باشد.
اتفاق بنیادی رخ نداده
دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری در ادامه گفت: ما به عنوان کانون نهادهای سرمایه‌گذاری پیشنهادهایی برای اصلاح دادیم. برخی از پیشنهادها مورد قبول واقع شده و برخی خیر. جلسات متعددی هم در کانون نهادهای سرمایه‌گذاری، کانون کارگزاران و فرابورس با فعالان حقیقی و حقوقی بازار برگزار شد که این تغییرات به بهترین شکل صورت گیرد. به نظرم نوساناتی که ناشی از اتفاق‌های بنیادی در اقتصاد و صنایع کشور نباشد کاملا مربوط به جو روانی بازار بوده و بهتر است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای کمتر به این موضوع توجه کنند.
وی تاکید کرد: البته نمی‌گویم سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به این قبیل موضوعات توجه نکنند بلکه می‌گویم «کمتر» توجه کنند چرا که نوسان‌گیری در ذات بازار وجود دارد و برای بازار لازم است چرا که به ایجاد عمق بازار سرمایه کمک می‌کنند ولی در هر حال سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نباید نگران باشند.
این عضو شورای عال بورس درباره روز 25 شهریور که قرار است دستورالعمل جدید بازار پایه رسما عملیاتی شود، بیان کرد: اتفاقا به همین دلیل تصمیمات خوبی گرفته شد تا اطلاع‌رسانی به نحو مناسب انجام شود؛ فکر می‌کنم که بخشی از این نوساناتی که در روزهای پیش از 25 شهریور دیده می‌شود، به این دلیل است که این موضوع در بازار حل شود؛ در نتیجه برای آن روز نگرانی کمتری وجود دارد. اگر به یک‌باره 24 شهریور اعلام می‌شد که 25 شهریور قرار است این تغییرات لحاظ شود حتما تاثیرات نوسانی بیشتری را در آن زمان شاهد بودیم.
وی ادامه داد: تا روز اجرای دستور العمل جدید بازار پایه فرابورس بخشی از این موضوع پیش‌خور می‌شود و بخشی هم که به علت جو روانی است در بازار حل می‌شود. البته می‌دانیم که این یک دستورالعمل است و یک اثر بنیادی روی خود شرکت‌ها ندارد، اما حتی اگر قرار است به عنوان مثال 10 درصد قیمت سهامی با یک تصمیم جابه‌جا شود، ممکن است که اثرات روانی این نوسان را به 15 در صد برساند. اما با اطلاع‌رسانی به موقعی که انجام شد، می‌توان گفت که نوسانات بزرگ به تعداد زیادی نوسانات کوچک تبدیل و نگرانی سهامداران کمتر شود.
نوسانات بازار پایه ربطی به بورس ندارد
همچنین همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه به تاثیر تغییرات بازار پایه بر افت شتاب رشد شاخص بورس در بازار اشاره کرد و گفت: شرکت‌های حاضر در بازار پایه از جمله شرکت‌هایی هستند که به دلایل مختلف از جمله ناتوانی در عملیات شرکت و زیان انباشته سنگین در بازاری به اسم بازار پایه درج شدند که متاسفانه در چند ماه اخیر دلایل مختلفی مانند دامنه نوسان بیشتر و نیز ابهامات و انتشار شایعات در خصوص این شرکت‌ها در فضای مجازی باعث رشد قیمت غیر متعارف سهام آنها نسبت به شرایط حاضر در شرکت‌ها شد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: برخی از شرکت‌ها که با مشکل ورشکستگی و توقف عملیات مواجه بودند رشد سنگینی را تجربه کردند که می‌توان این رشد را به عنوان رشد ریسک زا تلقی کرد به همین دلیل در چند ماه اخیر تلاش‌های لازم برای اصلاح قوانین و مقررات این بازار به کار گرفته شد.
دارابی با بیان اینکه در نخستین روز هفته جاری به دلیل شرایط حاضر در بازار جهانی و رکود موجود در این بازار شاهد کاهش شاخص بورس در بازار بودیم، گفت: از اواسط هفته معاملات بازار به دلیل تغییرات سیاسی و حضور ظریف در جلسه جی ٧ تغییر مسیر داد و جهش چشمگیری را تجربه کرد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: از روز گذشته به دلیل تکذیب برخی از مسائل سیاسی و وجود شرایط ناپایدار در بازار جهانی معامله‌گران حاضر در بورس اقدام به عرضه سهام در بازار کردند.
وی گفت: بازار سهام از ابتدای سال جاری تاکنون نزدیک به ٥٠ درصد بازدهی به دست آورده به همین دلیل در وضعیت کنونی اصلاح و استراحت قیمتی دور از ذهن نیست و قیمت‌ها در بازارها نمی‌توانند به‌طور دایم در مسیر صعود قرار بگیرند.
دارابی با بیان اینکه سهامداران باید از اطلاعات لازم نسبت به وضعیت عملیاتی شرکت‌ها برخوردار باشند، افزود: شرکت‌هایی که ورشکسته و معاملات آنها متوقف شده است دلیل منطقی برای رشد سهام ندارند بنابراین اگر سرمایه‌گذاران به دلیل قیمت بالا تصمیم به خرید سهام مذکور بگیرند به‌طور حتم دچار زیان خواهند شد.
این کارشناس بازار سهام گفت: افرادی که خرید سهام شرکت‌ها در بازار پایه را انتخاب می‌کنند باید به این موضوع توجه داشته باشند که پرریسک‌ترین بازارها را انتخاب کرده‌اند که این ریسک زیاد در زمان تلاطم‌ها منجر به ایجاد ضرر و زیان خواهد شد.
وی افزود: معامله‌گران حرفه‌ای باید اقدام به معامله در بازار پایه کنند و از این موضوع مطلع باشند که بازار خطرناکی را نسبت به بورس و بازار اول و دوم فرابورس برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اند.
