طرح توسعه فولادی برای نبرد صنعتی
تعادل| نیلوفر جمالی|
حضور در فضای صنعتی کشور می‌تواند شرایط را برای درک بهتر از نحوه فعالیت آنها فراهم کند. گشتی در مجتمع فولاد خوزستان نشان داد که بیش از هر زمانی در تلاش هستیم تا از شرایط کنونی برای رشد و بالندگی بهره ببریم. در واقع تولید و مصرف فولاد در دنیای کنونی یکی از شاخص‌های اصلی توسعه یافتگی کشورها و جوامع به شمار می‌آید؛ چراکه بر فرایند توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، پژوهش، آموزش و تجارت آن منطقه‌ای که در آن بنا شده است، تاثیر بسزایی دارد. حضور در بخش‌های مختلف فولاد خراسان نشان از توسعه یافتگی این صنعت برای پیشبرد اهداف آن داشت. تولیدات این مجتمع فولادی برای مصارف ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و ضایعات آن اکنون برای استفاده در راه‌سازی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. بنا به گفته مسوولان فولاد خراسان طرح اولیه و بنیان این مجتمع بر پایه تولید و صادرات در جهت مصارف ساختمانی داخلی و کشورهای همسایه بود و اکنون نیز این روند ادامه دارد؛ از این رو با گشایش واحدهای مختلف در فضای مجتمع وابستگی آن به خارج از مجتمع خود کاهش یافته است. اما مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان درباره طرح‌های توسعه این مجتمع برای تولید فولاد صنعتی با هدف مصارف داخلی به «تعادل» گفت: اکنون فولاد خراسان در حال بررسی کارشناسی برای توسعه است تا به تولید فولاد آلیاژی یا صنعتی برای نبرد صنعتی بپردازد. نتیجه مطالعه این طرح تا سه ماه آینده مشخص خواهد شد؛ اما سیاست دولت برای آغاز آن به عبور از جنگ اقتصادی وابسته است. از سوی دیگر، معاون فروش و بازاریابی فولاد مجتمع فولاد خراسان درباره صادرات محصولات این مجتمع نیز در اظهاراتی عنوان کرد که با تغییر رویه بانک مرکزی و لزوم مبادلات بر اساس ارز مرجع دیگر صادرات به کشورهای عراق و افغانستان که پیش از این با ریال انجام می‌گرفت، صرفه اقتصادی ندارد.
پایداری تولید؛ سیاست جنگی
در بازدید از مجتمع فولاد خراسان که با همراهی مسوولان این مجتمع همراه بود؛ توضیحاتی در راستای روند تولید شمش فولاد و میلگرد از بدو ورود سنگ آهن به این مجتمع تا ثمره تولید آن ارایه شد. پس از این بازدید مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان در نشست خبری خود در جمع خبرنگاران خبر از چالش‌ها و روند توسعه مجتمع متبوعش داد و گفت: مجتمع فولاد خراسان اکنون مجتمعی است که بالغ بر یک میلیارد دلار در آن سرمایه‌گذاری شده است؛ این مبلغ هیچ‌گاه از جیب دولت و مردم نبوده و تمام آن از زمین همین منطقه به دست آمده و نواحی مختلف تولید این مجتمع از دل تولیدات قبلی در آمده است. سید حسین احمدی، فولاد خراسان را پوشش‌دهنده بیش از 10 درصد مالیات استان دانست و عنوان کرد: این شرکت در میان بنگاه‌های بزرگ اقتصادی جزو مجموعه‌های نادری به شمار می‌رود که کاملا روی پای خود ایستاده و بزرگ شده است. او از نتیجه به ثمر نشستن کارخانه کنسانتره شهر سنگان خبر داد و گفت: در صورت ساخت کارخانه کنسانتره شهر سنگان، فولاد خراسان تنها مجتمعی می‌شود که تمامی زیرساخت‌های خود را در منطقه خودش تامین کرده است. احمدی معتقد است که فولاد یکی از محورهای اصلی تحریم توسط امریکا است؛ اما این افتخار را داریم که اعلام کنیم در 5 ماه نخست امسال معادل 120 درصد سال گذشته صادرات داشته‌ایم. او درباره پروژه کارخانه کنسانتره سنگان نیز توضیح داد: برای کارخانه سنگان تاکنون 220 میلیارد تومان هزینه شده، اما همچنان نیازمند یک هزار میلیارد تومان است تا 20 درصد باقیمانده آن تکمیل شود. این پروژه در اردیبهشت‌ماه سال گذشته همزمان با اعمال تحریم‌ها با مشکلات زیادی مواجه شد اما در همان زمان نیز ما موفق شدیم که 7 الی 10 میلیون دلار از صندوق توسعه تامین مالی برداشت کنیم؛ پس از اعمال تحریم‌ها شرکت دیگری مسوولیت ساخت ادامه کارخانه را با شرایط مالی خاص قبول کرد. مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان درباره منابع آب مصرفی فولاد خراسان نیز تصریح کرد: از 600 میلیون متر مکعب آبی که از دشت منطقه فولاد برداشت می‌شود تنها نیم درصد توسط چهار حلقه چاه و بقیه از سد بار برداشت می‌شود. ظرفیت آبی که فولاد خراسان برداشت می‌کند 3 میلیون متر مکعب است. با وجود اینکه آب مصرفی فولاد پایدار است برای آینده با اداره آب و فاضلاب مکاتبه‌هایی شده که بخش شمال شرق شهر را به فولاد خراسان واگذار کنند تا در زمینه پساب‌های آن، مجتمع به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کند. مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه «تعادل» مبنی بر اینکه با توجه به نیاز داخل کشور به ورق‌های فولادی آیا برنامه‌ای برای تولید فولاد برای مصارف صنعتی دارید، گفت: طرح اولیه و بنیان فولاد خراسان بر مبنای نیازهای ساختمانی شرق کشور و کشورهای افغانستان، ترکمنستان و پاکستان بوده است. بنابراین هم شمش تولیدی و هم میلگرد آن جنبه ساختمانی دارد. بنابه گفته احمدی، این طرح اولیه ما را محکوم به تولید صرف فولاد برای مصارف ساختمانی نمی‌کند. از این رو، مشاوران ما در حال مطالعه برای تولید فولاد صنعتی هستند. او با بیان اینکه تولید فولاد صنعتی باید فولاد خام این مجتمع تبدیل به اسلب شود، افزود: اکنون تولید فولاد صنعتی در مرحله طراحی است و پس از عبور از چالش‌ها و رصد منابع آبی مورد نیاز مجتمع به توسعه فولاد خراسان برای تولید فولاد آلیاژی یا فولادی که مصارف نهایی آن برای نبرد صنعتی باشد، می‌پردازیم. احمدی تاکید کرد: بررسی و مطالعات این طرح توسط مشاوران طی دو تا سه آینده به پایان می‌رسد؛ اما آغاز آن منوط به سیاست‌های دولت مبنی بر عبور از جنگ اقتصادی است. او در پاسخ به این پرسش که آیا اکنون که در جنگ اقتصادی هستیم نیاز داخل به تولید فولادهای صنعتی نسبت به نیازش برای صادرات فولاد ساختمانی از اهمیت بیشتری برخوردار است یا خیر، گفت: در این جنگ اقتصادی، سیاست ما پایدار نگه داشتن تولید و به ثمر رساندن پروژه سنگان است؛ اما تولید فولاد صنعتی جزو چشم‌اندازهای مجتمع بوده و به محض خروج از شرایط موجود به آن ورود پیدا خواهیم کرد.
صادرات ارزی صرفه اقتصادی ندارد
از سوی دیگر، معاون فروش و بازاریابی فولاد مجتمع فولاد خراسان نیز درباره صادرات محصولات این مجتمع اظهار کرد: با تغییر رویه بانک مرکزی و لزوم مبادلات بر اساس ارز مرجع دیگر صادرات به کشورهای عراق و افغانستان که پیش از این با ریال انجام می‌گرفت، صرفه اقتصادی ندارد. محمد حسن پارسا گفت: سال گذشته حدود 45 هزار تن میلگرد به صورت ریالی صادر کرده بودیم که امسال با توجه به بخشنامه بانک مرکزی این نوع صادرات متوقف شده و کشورهایی که به صورت ریالی از ما خرید می‌کردند حاضر به خرید ارزی نیستند چراکه تفاوت قیمت ارزی و ریالی برای آنها صرفه اقتصادی ندارد. او درباره میزان صادرات مجتمع فولاد خراسان گفت: این مجتمع در 5 ماه نخست امسال 50 میلیون دلار صادرات داشته است. به عبارتی در 5 ماه منتهی به مرداد امسال صادرات میلگرد فولاد خراسان معادل 4 هزار و 331 تن بوده است و از آنجا که صادرات شمش فولاد به صورت FOB از بندرعباس به فروش می‌رسد تا مرداد ماه امسال معادل 92 هزار تن صادرات به صورت کامل صورت گرفته است و 50 هزار تن نیز در بندرعباس وجود دارد که ظرف 15 روز آینده در سه محموله مجزا بارگیری و ارسال خواهد شد. همچنین اکنون حدود 20 هزارتن فولاد نیز آغاز به تولید شده که در مدت 25 روز آینده صادرات آنها صورت خواهد گرفت. در واقع جمع صادرات شمش فولاد مجتمع خراسان در 5 ماه نخست امسال معادل 162 هزار تن بوده است.
