فلسطین و معضل تامین انرژی؛ یک ماجرای قدیمی
گروه انرژی|نادی صبوری|
خبرگزاری آناتولی ترکیه چهارشنبه گزارش داد که هلدینگ ترکیهای زورلو در فلسطین نیروگاه خورشیدی احداث میکند. به بهانه این خبر، این موضوع را بررسی کردیم که انرژی مورد نیاز حدود 4 میلیون و 817 هزار نفر فلسطینی در وضعیت چالشبرانگیزی که دارند چطور تامین میشود؟
چهارشنبه آناتولی نوشت که زورلو هلدینگ ترکیه و شرکت برق قدس طی مراسمی در ساختمان سازمان انرژی و منابع طبیعی فلسطین در کرانه باختری توافقنامه «احداث نیروگاه انرژی خورشیدی و فروش برق» را امضا کردهاند.
آنطور که ظافر ملحم، رییس سازمان انرژی و منابع طبیعی فلسطین طی سخنانی در این مراسم اعلام کرد، نیروگاه انرژی خورشیدی در شهرهای اریحا و الاغوار از توابع کرانه باختری احداث خواهد شد و ظرفیت تولید 1.8 مگاوات برق خواهد داشت.در این مراسم که احسان ارآلپ ثمرجی معاون سرکنسولگری ترکیه در قدس، ابراهیم سینان آک مدیر گروه صنایع زورلو هلدینگ و هشام العمری مدیرکل سازمان انرژی و منابع طبیعی فلسطین در آن حاضر بودند رییس سازمان انرژی و منابع طبیعی فلسطین هدف این توافقنامه را «تنوعبخشی به منابع انرژی فلسطین» در برابر «اقدامات ناعادلانه اسراییل علیه فلسطین مانند کاهش برقرسانی به غزه» امضا کردهاند.
حدود سه سال پیش بود که اخباری به جز اخبار درگیریها میان رژیم اشغالگر قدس و مردم فلسطین، در مورد این منطقه به اخبار مهم تبدیل شد. دویچه ووله نوشت که اختلاف میان تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس بر سر پرداخت هزینه برق نوار ساحلی غزه مردم این منطقه را با این تهدید روبرو کرده که با قطع برق وارداتی از رژیم صهیونیستی روبرو شودند. آناتولی دیروز نوشت که دولت فلسطین 90 درصد نیاز خود به برق را از رژیم صهیونیستی و 10 درصد آن را نیز از اردن، مصر و منابع محلی خود تامین میکند.
چالش تامین برق و البته گاز اما هیچوقت برای فلسطین ماجرای سادهای نبوده است. طبق آمارهای موجود که البته به سال 2012 برمیگردند، میزان برقی که در فلسطین شامل غزه و کرانه باختری موجود بوده معادل 5 هزار و 370 گیگاوات ساعت بوده است. این میزان برق در دسترس، چندان دست بازی را برای ساکنان فلسطین در مصرف برق نمیگذارد تا آنها را با سرانه مصرف 950 کیلو وات در ساعت به یکی از پایینترین دارندگان این سرانهها در دنیا تبدیل کند. مثلا طبق آمار World Fact Book سرانه مصرف برق ایران در سال گذشته 2 هزار و 632 کیلووات ساعت بوده است. فلسطین عملا از دو سو با رژیم اشغالگر قدس و از دو سوی دیگر با اردن و مصر همجواری دارد که بتواند برای تامین انرژی مورد نیازش روی آنها حساب کند. اردن که به این واسطه که تقریبا خودش یک واردکننده انرژی است تکلیفش معلوم است و نقش خاصی بازی نمیکند، مصر هم چیزی کمتر از 10 درصد برق فلسطین را تامین میکند که منظم است و همواره برای فلسطینیها مشکل ایجاد کرده است. رژیم صهیونیستی که عملا در دو دهه اخیر در حال بهرهبرداری از منابع گازی سواحل فلسطین که محل مناقشه هستند بوده، از طریق مبادله مالی با تشکیلات خودگردان فلسطین 30 درصد برق غزه و بخش اعظم برق کرانه باختری را تامین میکند. در مورد غزه ماجرا پیچیدگی بیشتری دارد چرا که به خاطر اینکه حماس موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمیشناسد و از آن طرف هم رژیم صهیونیستی حماس را گروه تروریستی در نظر میگیرد این دو با هم تبادل مالی ندارند و تشکیلات خودگردان فلسطین در نقش یک جور واسطه محلی برای تبادل هزینه برقی است که از سرزمینهای اشغالی به غزه میرود.
این ماجرا سال 2016 به یک دردسر برای ساکنان غزه تبدیل شد جایی که محمودعباس رییس تشکیلات خودگردان با هدف فشار وارد کردن به حماس عنوان کرد که تشکیلات خودگردان دیگر نمیخواهد در فرآیند انتقال پول برق غزه به رژیم صهیونیستی باشد.
در این سال نشریه اشپیگل آلمان در گزارشی به زندگی سخت مردم غزه در این شرایط پرداخته و نوشت که نزدیک به دو میلیون نفر در باریکه ساحلی غزه سالهاست که با قطعی برق مواجه هستند و تقریبا حدود چهار ساعت در روز برق دارند.از همان موقعها بود که ترکیه تلاش کرد با استفاده از رابطهاش با رژیم صهیونیستی در تامین انرژی فلسطین نقش بپذیرد. در فلسطین علاوه بر برق، گاز هم یک چالش است، این در حالی است که طبق مقالهای که فرزاد رمضانی بونش تحلیلگر پژوهشگر مسائل منطقهای در گزارشی با عنوان «همسایگان و چالشهای اسراییل برای گذار از واردات به صادرات گاز» به این مساله پرداخت که در حالی رژیم صهیونیستی از منابع گازی سواحل فلسطین برای کوبیدن میخ ژئوپلتیکی خودش بهره میبرد که بسیاری فارغ از ماجرای اشغالگری اسراییل، اعتقاد دارند فقط بخشی از ثروت گازی مدیترانه متعلق به این رژیم است.