3 خواسته فعالان صنعت پسته از بانک مرکزی

رییس سابق اتاق ایران، حجم پسته تولیدی امسال کشور را بین ۲۲۰ تا ۲۵۰ هزار تن پیش‌بینی می‌کند و برآورد می‌کند که حدود ۱۵۰ هزارتن از این میزان صادر خواهد شد. جلالپور چین را مهم‌ترین مقصد صادرات پسته ایران می‌داند و با توجه به نزدیک بودن سال نوی چینی (25 ژانویه 2020 - 5 بهمن 1398) از بانک مرکزی خواسته است در حمایت از فعالان صنعت پسته اقداماتی را انجام دهد.

به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، محسن جلال‌پور با بیان اینکه احتمالا امسال بین ۲۲۰ تا ۲۵۰ هزار تن پسته در کشور خواهیم داشت، می‌گوید: هرچند برخی معتقدند ممکن است محصول امسال از این میزان هم بیشتر باشد. سال گذشته که سال خوبی نبود، بین ۴۰ تا ۵۰ هزارتن محصول داشتیم و امسال به نظر می‌رسد چهار تا پنج برابر سال گذشته محصول داشته باشیم. هر سال حدود ۸ تا ۱۰ درصد محصول به صورت کال (پسته سبز) چیده می‌شود و بقیه به صورت خشک در انبارها ذخیره خواهد شد تا به مصرف برسد.

او با اشاره به اینکه پیش‌بینی‌ها می‌گوید امریکا امسال حدود ۳۵۰ هزارتن پسته تولید خواهد کرد به این ترتیب حدود ۶۰۰ هزار تن پسته تازه وارد بازارهای جهانی خواهد شد، می‌افزاید: بر اساس برآوردها چیزی حدود ۱۰۰ هزار تن محصول قدیمی‌تر ایران و امریکا هنوز در دنیا مصرف نشده و ذخیره مانده است، بنابراین بیش از ۷۰۰ هزار تن پسته امسال در بازار عرضه خواهد شد. تاکنون بالاترین مصرف گزارش شده پسته در دنیا حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ هزارتن بوده است و معمولاً بازار بیش از این مقدار کشش نداشته است.

به گفته جلال‌پور، در سال‌های گذشته حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کل محصول در داخل کشور مصرف شده اما به دلیل کاهش قدرت خرید مردم به نظر می‌رسد امسال این رقم ۱۵ درصد کاهش پیدا کند. بقیه تولید ایران به خاور دور، اروپا، همسایگان شمالی و در نهایت، کشورهای عربی صادر می‌شود. البته میزان کمی هم به کشورهای آفریقایی و امریکای جنوبی صادرات داریم که رقم بالایی نیست. بازار عمده ما طی سال‌های اخیر خصوصاً بعد از اتفاقاتی که در اروپا افتاد بازار چین بوده که عمده مصرف چینی‌ها هم برای عیدی است که امسال ۱۵ روز زودتر از سال قبل آغاز می‌شود (25 ژانویه 2020 - 5 بهمن 1398)

رییس سابق اتاق ایران همچنین می‌گوید: امسال پسته ایران ۱۰ تا ۱۵ روز دیرتر برداشت می‌شود؛ بنابراین فرصت بسیارکمی برای ارسال محموله‌های پسته به چین به عنوان اولین مقصد و مهم‌ترین مقصد صادراتی کشور داریم.

او در نهایت تاکید می‌کند که صادرات پسته در حال حاضر نیاز به سه اقدام مهم از سوی بانک مرکزی دارد. نخست اینکه « هجینگ و پوشش خسارات و ریسک‌های ناشی از افزایش و کاهش نرخ ارز» در رأس این خواسته‌ها است.

رییس سابق اتاق ایران بااشاره به اینکه برای صادرکننده هیچ دغدغه‌ای مهم‌تر از رفع نگرانی ناشی از تغییرات غیرقابل پیش بینی نیست، اظهار می‌کند: بی‌ثباتی نرخ ارز که دارای هیچ منطق قابل تحلیلی نیست، صادرکننده را دچار تردید و توقف فعالیت می‌کند. بنا به توضیحات جلال‌پور، صادرات یک فرآیند پیوسته است و این‌طور نیست که به دلخواه صادر‌کننده قطع و وصل شود. به عنوان نمونه صادر‌کننده که در ماه‌های آغازین سال، محصول را با نرخ ارز بالاتری خریده اکنون با نرخ ارز پایین‌تر باید صادر کند. فشار تورم ۴۰ درصدی را هم به وضعیت او اضافه کنید.  به گفته او، بنابراین مهم‌ترین کاری که بانک مرکزی می‌تواند در دستور کار قرار دهد، موضوع هجینگ و پوشش ریسک‌های افزایش و کاهش نرخ ارز است که تا به امروز در ایران اجرایی نشده است. در دوره‌ای که در شورای پول و اعتبار حضور داشتم یک بار چنین پیشنهادی مطرح و چارچوب اولیه‌اش تصویب شد اما بعد از آن دیگر نفهمیدم چه شد.

از نگاه جلال‌پور، دومین گام بانک مرکزی، « تزریق تسهیلات خصوصاً تسهیلات ارزی به بازار پسته» است. به گفته او، از محصول ۲۵۰ هرار تنی پسته حدود ۱۵۰ هزارتن قرار است صادر شود که با قیمت‌های امروز بین یک و نیم تا 2 میلیارد دلار ارزش دارد. به گمانم این میزان صادرات در شرایط امروز، ارزش تقویت تسهیلاتی را دارد.

اما سومین گرهی که به گفته او، لازم است بانک مرکزی به سرعت باز کند، «روشن شدن وضعیت تعهدات ارزی گذشته» است. بنابه اظهارات جلال‌پور، هنوز بعد از گذشت یک سال ونیم، این وضعیت روشن نشده و بخشنامه‌های زیاد تنها کار را پیچیده‌تر است. صادرکننده هنوز نمی‌داند در سال ۹۷ چه کار باید می‌کرد و حتی نمی‌داند در سال ۹۸ چه باید بکند. رفع این ابهامات و تدوین یک آیین نامه یا یک دستورالعمل متقن و لازم‌الاجرا از نیازهای صادر‌کنندگان است.