شوک‌هایی که بر نفت اثر نمی‌کنند

گروه انرژی|

پایان هفته در بازار جهانی نفت، باز هم با کاهش 1.34 درصدی برنت به نسبت آخرین معاملات روز کاری پیش از آن روبرو بود و بدین‌ترتیب این شاخص نفتی در نهایت با 61 دلار و 90 سنت در هر بشکه معامله شد. با توجه به آنکه آخرین معاملات برنت در روز 22 شهریور و درست پیش از حملات پهپادی نیرو‌های یمن به تأسیسات نفتی آرامکوی عربستان، با قیمت 60 دلار و 22 سنت در هر بشکه بسته شدند، میزان رشد بهای نفت به نسبت 17 روز پیش که به تأسیسات آرامکو خسارت وارد شد، فقط 1 دلار و 68 سنت در هر بشکه بود که آماری دلسردکننده برای تولیدکنندگان نفت به حساب می‌آید. نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با روزنامه تعادل دلیل جبران چشمگیر بهای نفت طی روزهای گذشته را به دلیل اغراق مقام‌های سعودی درباره خسارات وارده به تأسیسات نفتیشان دانسته و آگاه شدن بازار نسبت به نادرست بودن آمار اولیه سعودی‌ها مبنی بر توقف تولید 5.7 میلیون بشکه در روز نفت را مهم‌ترین دلیل نزدیک شدن بهای نفت به قیمت‌های پیش از حملات پهپادی حوثی‌ها به آرامکو عنوان می‌کند. از طرف دیگر، آمارهای انتشار یافته توسط موسسه تحلیلی «ریستاد انرژی» نشان می‌دهد که برخی کشورهای تولید‌کننده نفت تا حدود قابل توجهی توانایی جبران کسری تولید عربستان را دارند.

انتظار می‌رفت شوک‌های عرضه نفت که امسال رخ دادند، به روند صعودی قیمت‌ها منجر شوند، اما نفت موفق نشد روند رشد پایداری را تجربه کند.

تحریم‌های امریکا صادرات نفت ایران و ونزوئلا را هدف گرفت، آلودگی گسترده، صادرات نفت روسیه را محدود کرد و حملات پهپادی، پالایشگاه‌های نفت شرکت آرامکوی سعودی را فلج کرد. با این حال قیمت‌های نفت به جای اینکه جهش پیدا کند تحت تأثیر رونق تولید نفت امریکا و نگرانی‌ها نسبت به رکود اقتصاد جهانی که به تقاضا برای نفت آسیب خواهد زد، در بازه محدودی مانده است و به گفته تحلیلگران و آن طور که آمارها نشان می‌دهند، بعید است که به این زودی افزایش پیدا کند.

در آخرین مورد شوک عرضه نفت که به توقف بیش از نیمی از تولید نفت عربستان، یعنی حدود 5 درصد از ظرفیت تولید جهانی نفت به سبب حملات پهپادی نیروهای حوثی یمن در بیست‌ودوم شهریورماه برمی‌گردد. بهای برنت که بر 60 دلار و 22 سنت در هر بشکه قرار داشت، با شروع نخستین معاملات پس از خسارت دیدن تأسیسات نفتی آرامکو نزدیک به 20 درصد رشد را تجربه کرد و به 71 دلار و 95 سنت در هر بشکه هم رسید و رکورد سریع‌ترین جابه‌جایی بهای نفت در تاریخ را جابه‌جا کرد. اما با گذشت 17 روز از حادثه قیمت‌های نفت برنت در پایان هفته بازار جهانی روی 61 دلار و 90 سنت در هر بشکه ایستاد تا فقط 1 دلار و 68 سنت در هر بشکه بالاتر از زمانی باشد که حمله‌ای به تأسیسات نفتی آرامکو صورت نگرفته بود. بهای معاملات آتی بازار نشان می‌دهد که اختلالات عرضه تاثیر چندانی در تقویت قیمت‌ها نداشته است زیرا سرمایه‌گذاران معتقدند شوک‌های غیرمنتظره تولید نفت تاثیر قابل ملاحظه‌ای روی عرضه کلی ندارد.

بر اساس گزارش رویترز، به گفته آمریتا سن، تحلیلگر نفتی ارشد شرکت «انرژی اسپکتس»، بین واهمه از پیک تقاضا برای نفت، رشد نامحدود شیل امریکا، ظهور رکود اقتصادی و احتمال بازگشت میلیون‌ها بشکه از تولید نفت اوپک به بازار، هیچ باوری به آینده وجود ندارد.

نرسی قربان، تحلیلگر بازار نفت نیز درباره چرایی نزدیک شدن قیمت نفت به بهای آن پیش از حملات یمن به آرامکو، در گفت‌وگوی تلفنی با روزنامه تعادل بیان کرد: «زمانی که به تأسیسات نفتی عربستان حمله شد، بسیاری از افراد ترسیدند که حمله‌ها باعث خارج شدن مقدار زیادی از تولید نفت از بازار بشود. مقام‌های عربستان هم اعلام کردند که بیش از نصف تولید نفت خام آنها از بازار خارج شده است و بالطبع، بهای نفت دچار جهش شد. اما در ادامه بازار متوجه شد که مقامات عربستان درباره میزان از دست رفتن تولید نفت آرامکو بزرگ‌نمایی کرده‌اند و کاهش تولید نفت آنها به میزان ادعایی نبوده است. در نتیجه، عربستان بعدا اعلام کرد که تا آخر ماه سپتامبر (یعنی امروز) تولید نفت خود را به شرایط عادی 11 میلیون بشکه در روز باز خواهد گرداند.»

نرسی قربان در ادامه گفت: «در صورت بازگشت تولید نفت عربستان سعودی به وضع سابق، طبیعی است که قیمت‌های نفت نیز به همان سطوح پیش از حملات پهپادی بازگردند.»  به گفته این کارشناس حوزه انرژی، محاسبات میزان عرضه بسیار دقیق است و «در روز نخست بازگشایی بازار پس از حملات حوثی‌ها به آرامکو عربستان، زمانی که حسابگران و معامله‌گران جمع مقدار نفت ورودی به بازار را محاسبه کردند به سرعت متوجه شدند که تأثیر حملات بر کاهش تولید عربستان به اندازه‌ای زیاد نبوده است که سعودی‌ها ادعا می‌کردند.»

حملات ۱۴ سپتامبر علیه تاسیسات آرامکو تولید ۵.۷ میلیون بشکه در روز تولید نفت عربستان سعودی که معادل پنج درصد از عرضه جهانی است را فلج کرد. منابع آگاه می‌گویند با وجود آسیب کم سابقه، عربستان سعودی بخشی از ظرفیت تولید نفت خود را احیا کرده است.

بر اساس تحلیل میدانی موسسه «ریستاد انرژی»، برخی کشورهای تولید‌کننده نفت ظرفیت قابل توجهی برای پر کردن بخشی از شکاف عرضه نفت عربستان سعودی دارند. بر این اساس، عراق حدود 290 هزار بشکه در روز، روسیه حدود 270 هزار بشکه در روز، امارات متحده عربی حدود 280 هزار بشکه در روز، کویت حدود 146 هزار بشکه در روز و سایر کشورهای عضو اوپک پلاس نیز حدود 520 هزار بشکه در روز ظرفیت مازاد تولید نفت در اختیار دارند.

این نشان می‌دهد که اعضای اوپک پلاس توانایی جبران کاهش تولید نفت و پر کردن شکاف عرضه را در اختیار دارند. اوپک که شامل تولیدکنندگانی همچون ایران، ونزوئلا و عربستان سعودی است، با هدف متعادل کردن عرضه و تقاضا، با اجرای توافق کاهش تولید اوپک پلاس امسال میزان عرضه خود را محدود کرده است.

وضعیت رشد تولید نفت امریکا نیز بر کاهش قیمت‌ها موثر بوده و پس از حمله به آرامکو، بخشی از کاستی نفت عربستان در بازار به وسیله نفت سبک شیل امریکا پر شد. با این حال، در وضعیتی که تولید نفت امریکا با بهره‌وری چاه‌های فعلی به رشد خود ادامه می‌دهد، شمار فزاینده‌ای از چاه‌های غیرفعال، مانع از رشد بیشتر تولید خواهد شد و به تقویت قیمت‌ها کمک می‌کند.

به گزارش ایسنا، به گفته مارک هیوم، یکی از مدیران شرکت بلک راک، چشم‌انداز رشد عرضه امریکا بسیار خوش‌بینانه به نظر می‌رسد و احتمال بالایی وجود دارد که رشد تولید امریکا آهسته شود و عرضه و تقاضا متعادل‌تر شود.

باب دادلی، مدیرعامل شرکت بی‌پی هفته گذشته اظهار کرد، واکنش به حملات نفتی در عربستان سعودی معقول بود. ماهیت انتشار فوری آمار سطح ذخایر نفت که در گذشته وجود داشت روی این رفتار بازار موثر بود.

بر اساس گزارش رویترز، شرکت‌های فناوری اطلاعات با استفاده از دوربین‌های حرارتی و رهگیری کشتی‌ها، اطلاعات لحظه‌ای درباره سطح مخازن نفت فراهم کرده و مشخص می‌کنند آیا یک واحد پالایش فعالیت دارد یا خیر.