تعرفه پروازهای عبوری از ایران ۳ برابر منطقه
گروه راه و شهرسازی|
تازه‌ترین اظهارات مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران حکایت از بالابودن تعرفه پروازهای عبوری از فضای ایران نسبت به کشورهای همسایه دارد. به گفته سیاوش امیرمکری، این رقم 2 تا 3 برابر رقم عبور از فضای کشورهای همسایه است و هزینه عبور در مسیر هوایی ایران به‌طور متوسط برای هر پرواز عبوری حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار برآورد می‌شود.
بالابودن تعرفه پروازهای عبوری از آسمان ایران و تاثیر آن در کاهش تقاضا از سوی ایرلاین‌های خارجی درحالی است که در سال گذشته شرکت فرودگاه‌ها از این محل توانسته 1800 میلیارد تومان درآمدزایی کند و در صورت کاهش تعرفه و افزایش پروازی‌های عبوری، مشکل لاینحل عدم تعادل میان هزینه- درآمد در شرکت فرودگاه‌ها تا حدودی مرتفع می‌شود.
در این شرایط مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران با بیان اینکه تعرفه پروازهای عبوری از فضای ایران گران‌تر از دیگر کشورهای همسایه است، می‌گوید: هزینه عبور در مسیر هوایی ایران به‌طور متوسط برای هر پرواز عبوری حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار برآورد می‌شود و این رقم 2 تا 3 برابر رقم عبور از فضای کشورهای همسایه است.
سیاوش امیرمکری در گفت‌وگو با فارس بیان می‌کند: مصوبه هیات وزیران برای محاسبه عوارض عبوری از فضای کشورمان براساس مسافت طی شده و وزن هواپیما است که در عددی به دلار ضرب می‌شود.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران اظهار می‌کند: بنابراین هر چه مسافتی که هواپیما طی می‌کند طولانی‌تر باشد، یا هواپیما پهن‌پیکر‌تر باشد، هزینه دریافتی از آن افزایش می‌یابد.
او می‌افزاید: به‌طور متوسط در مسیر فضای ایران هزینه عبور برای هر پرواز حدود 1500 تا 2000 دلار برآورد می‌شود یعنی اگر هواپیمایی از فضای ایران عبور کند بین 1500 تا 2000 دلار باید بپردازد.
امیرمکری با اشاره به بالابودن هزینه عبور از فضای ایران نسبت به کشورهای همسایه می‌گوید: کشورهای دیگر عموما عدد ثابتی دریافت و سعی می‌کنند پروازهای عبوری را به سمت خودشان جذب کنند.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران اظهار می‌کند: در اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی ماده 63 قانون وصول برخی درآمدهای دولت، این فرمول یا روش محاسبه را به گونه‌ای تنظیم می‌کنیم تا جذابیت عبور از فضای کشور را افزایش دهیم.
او بیان می‌کند: البته در سال‌های قبل طی یک مرحله اعلام کردیم که برای پروازهای بالای 150 تن تخفیفاتی را قائل می‌شویم که این به جذب پروازهای فضای کشور کمک کرد اما در شرایط کنونی باید تلاش کنیم که فرمولی مدنظر قرار دهیم که پروازهای عبوری بیشتری داشته باشیم.
2 راهکار برای کاهش تعرفه
اظهارات مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران مبنی بر بالابودن تعرفه پروازهای عبوری از آسمان ایران نسبت به کشورهای همسایه در شرایطی مطرح می‌شود که اواخر شهریور سال جاری، راهبر امور عملیات هوانوردی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، دلیل بالا بودن تعرفه پروازهای عبوری هواپیماهای خارجی از آسمان ایران را وجود مناطق ممنوعه چهارگانه نظامی گسترده در آسمان کشور دانست، موضوعی که موجب می‌شود طول مسیرهای پروازی افزایش یابد و با افزایش طول مسیر، هزینه پرداختی به شرکت فرودگاه‌ها هم رشد می‌کند.
البته راهکارهایی برای کاهش تعرفه‌های عبوری وجود دارد که شرکت فرودگاه‌ها طی سال‌های اخیر تلاش کرده است که این راهکارها را اجرایی کند، یکی از اقدامات اثرگذار در این زمینه همکاری این شرکت با بخش‌های نظامی و غیر نظامی مرتبط از جمله سازمان هواپیمایی کشوری است تا تعداد ممنوعه نظامی که بعضا کاربری زمان جنگ خود را هم از دست داده‌اند، کاهش یابد اتفاقی که به‌طور حتم هزینه عبور از آسمان کشور را کاهش و تقاضا برای عبور از فضای کشور را افزایش می‌دهد.
راهکار دیگری که می‌تواند به کاهش تعرفه پروازهای عبوری و رشد تقاضا برای پرواز از آسمان ایران کمک کند، بررسی و بازنگری در فرمول محاسبه میزان عوارض عبور است.
دلایل متناقض برای افزایش پروازهای عبوری
اما در شرایطی که تعرفه پروازهای عبوری از آسمان ایران نسبت به کشورها همسایه بالاتر است و فرمول پیشنهادی شرکت فرودگاه‌ها هم برای کاهش تعرفه یا ارایه تخفیف به هواپیماهای پهن پیکر تأیید نشده است، اواسط شهریور سال جاری، جانشین قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) پیشنهاد کرد که 30 درصد از درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران از محل دریافت عوارض هواپیماهای عبوری از آسمان کشور به پدافند هوایی تخصیص یابد.
امیر سرتیپ قادر رحیم‌زاده علت چنین پیشنهادی، را امن شدن آسمان ایران برای هواپیماهای عبوری و 3 برابر شدن تعداد این هواپیماها دانست.
به گفته رحیم زاده، چون تأمین امنیت و ایمنی پرواز هواپیماهایی که از کشور عبور می‌کنند، یکی از وظایف قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) است، در این راستا برای انجام دقیق این مسوولیت، تعداد ایستگاه‌ها، تعداد نفرات و تجهیزات رصد و پایش خود را افزایش داده‌ایم و این مستلزم یک‌سری هزینه‌ها است بنابراین شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران باید بخشی از این درآمدها را تأمین کنند.
پیشنهاد تخصیص بخشی از درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، با اینکه برای دومین بار طی 4 سال اخیر مطرح شده بود با واکنش مسوولان این شرکت مواجه شد و راهبر امور عملیات هوانوردی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در این باره گفت: آنچه موجب افزایش پروازهای عبوری از فضای کشور طی سال‌های 93 تا 96 شد، بسته شدن فضای کشورهای رقیب نظیر عراق و اوکراین است و امنیت آسمان ایران حتی در زمان جنگ هم تأمین می‌شد.
سعید اکبری ادامه داد: ارایه خدمات ایمن به پروازها اصلی‌ترین وظیفه شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران است و این شرکت یک شرکت «درآمد-هزینه‌ای» است و از بودجه عمومی دولت استفاده نمی‌کند، این شرکت به همه ارگان‌های نظامی و انتظامی کشور در دو حوزه فرودگاهی و ناوبری هوایی خدمات عملیاتی ارایه می‌کند که ارزش خدمات ارایه شده به بخش‌های نظامی از سوی این شرکت حدود 300 میلیارد تومان در سال است و با وجود الزامات قانون رفع خدمات تکلیفی، همچنان این خدمات به صورت رایگان به ارگان‌های نظامی ارایه می‌شود. براساس اظهارات راهبر امور عملیات هوانوردی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، همان‌گونه که این شرکت خدمات رایگان به ارگان‌های نظامی و انتظامی ارایه می‌دهد این ارگان‌ها هم باید چنین رویکردی داشته باشند.
البته فارغ از اینکه شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، هزینه‌های بسیاری را برای ارایه خدمات به بخش‌های نظامی و انتظامی ارایه می‌دهد که می‌تواند افزایش هزینه‌های قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص)، را پوشش دهد، پرداخت بخشی از درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها به پدافند هوایی خاتم الانبیا می‌تواند مشکلاتی را برای این شرکت به همراه داشته باشد چون براساس قوانین ایکائو، درآمدهای حاصل از محل ارایه خدمات ناوبری هوایی به پروازهای عبوری باید از سوی کشورها صرف زیرساخت‌های هوانوردی و فرودگاهی شود و هیچ نگاه انتفاعی به آن نباشد.
ایکائو به عنوان متولی صنعت هوانوردی دنیا در سند 9082 خود صریحاً اعلام کرده است که کشورهای عضو این سازمان نباید بابت هزینه‌های برقراری امنیت عمومی (هزینه‌های دفاعی) و امنیت ملی خود عوارضی را به صنعت هواپیمایی کشوری تحمیل کنند و جمهوری اسلامی ایران هم از اولین اعضای این نهاد بین‌المللی است که اجرای قوانین و مقررات آن مصوب مجلس شورای اسلامی شده است.
به گفته کارشناسان تخطی از این سند از سوی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران می‌تواند اعمال تحریم برای این شرکت را به همراه داشته باشد.
