قرار دادن ماهوارهای با دقت تصویربرداری یک در مدار در سال ۱۴۰۰
محمدجواد آذریجهرمی در مراسم افتتاحیه هفته جهانی فضا گفت: ما جدا از اینکه فرستادن انسان به فضا را دنبال میکنیم، سال ۱۴۰۰ ماهوارهای با دقت تصویربرداری یک متر را در مدار قرار خواهیم داد. هفته جهانی فضا از روز چهارم اکتبر در تمام دنیا برگزار میشود. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات صبح روز شنبه در مراسم افتتاحیه هفته جهانی فضا که با حضور روسای سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی در سالن شهید قندی وزارت ارتباطات برگزار شد، گفت: «دو سال قبل زمانی که توسعه کاربردهای فضایی را به عنوان شعار محوری خود انتخاب کردیم، خیلیها ما را مسخره کردند اما امروز شاهد آن هستیم که استارتآپهای حوزه فضایی به واسطه تلاش سازمان فضایی به حد قابل قبولی رشد کردهاند. روزی که من در دولت گفتم خسارات ناشی از سیل را توسط تصاویر ماهوارهای دقیقسازی میکنیم، برخی همکاران در دولت به من میخندیدند و میگفتند مگر میشود؟ فکر نمیکنم صرفهجویی که در حوزه سیل انجام شد، کمتر از کل صرفهجویی ما در صنعت فضایی باشد. این دستاوردی بود که در ابتدای راه همه به آن میخندیدند اما امروز بخش مهمی از آن صحبتها عملیاتی شده است. ما باید با همکاری کشورهای دیگر، بتوانیم فضانورد ایرانی به فضا بفرستیم. این نوع تفکر و این نوع نگاه به صنعت فضایی است که حسادت کشور امریکا را برمیانگیزد. در حالی که این کشور به سایر صنایع ما اینطور حسادت نمیکند.» آذریجهرمی افزود: «در یک شب، سه سازمان فضایی ایران که کار بشردوستانه و در راستای صلح انجام میدهند توسط امریکا تحریم شدند اما جوانان ما پشت درهای تحریم نایستادند. خیلی از کشورهایی که در نشست قزاقستان حضور داشتند، پیگیر دانش صلح آمیز فضایی ایران و خواستار همکاری بودند. ما جدا از اینکه فرستادن انسان به فضا را دنبال میکنیم، تا سال ۱۴۰۰ ماهوارهای با دقت تصویربرداری یک متر در مدار قرار خواهیم داد.»
مرتضی براری -رییس سازمان فضایی ایران- نیز در این مراسم گفت: «از سال گذشته تا الان ۷۶ رویداد در حوزه فضایی در کشور برگزار شده است. هفته جهانی فضا فرصتی برای گزارش اقدامات حوزه فضایی و اعلام برنامههای آینده است. سال گذشته تمام تلاش خود را کردیم تا دو ماهواره تکمیل شده ما در مدار قرار بگیرد. امیرکبیر تا بالای ۵۰۰ کیلومتر رفت و چند ثانیهای در مدار قرار گرفت و اطلاعات خوبی در همان چند لحظه به زمین مخابره کرد. در تلاش هستیم طی سه ماه آینده سه ماهواره تکمیل شود و در مدار قرار گیرد.» وی در خصوص حوزه پرتابگر گفت: «ما تمام قراردادهای مربوط به پرتاب را منعقد کردهایم. در امریکا در سه سال اول ۴۳ ماهواره پرتاب شده که ۲۷ ماهواره در مدار قرار نگرفتهاند. از ۱۰ ماهواره اول بین ۳۰ تا ۵۰ ماهواره موفق میشوند در مدار قرار بگیرند. ما در سازمان هوافضا به ۴۰ درصد موفقیت رسیدیم و تا یک ماه آینده دو پرتابگر ما آماده میشود و امیدواریم امسال شاهد قرارگیری ماهواره در مدار باشیم. پژوهشگاه در حال ساخت ماهواره پارس یک است که طی سه ماه آینده برای تحویل به سازمان هوافضا آماده میشود. تطبیق سازگاری ماهواره ناهید ۱ در حال آمادهسازی است و قرار است در مدار قرار گیرد. برای سال آینده دو ماهواره در حال تکمیل است و ما مبتنی بر نقشه مسیر ماهواره پیش میرویم.»
همچنین حسین صمیمی -رییس پژوهشگاه فضایی ایران- با تاکید بر بیاثر بودن تحریمهای امریکا و آشکار شدن این مساله به همه، گفت: «یکی از ضروریات حوزه فضایی تعاملات سیستماتیک با بازیگران این حوزه است. استفاده حداکثری از سرمایهگذاریهای انجامشده توسط دستگاههای مختلف و ایجاد بستری مناسب برای هم افزایی بین متخصصین کشور، از نکات مهم است. با استفاده حداکثری از منابع موجود، باید گامهای بعدی در توسعه ماهوارههای مخابراتی رابرداریم که منجر به کاهش هزینهها خواهد شد. هر ساله در هفته جهانی فضا شعاری انتخاب میشود و پیشنهاد میکنم سازمان فضایی ایران یک شعار محلی را هر ساله اعلام کند. آن هم اتحاد ایرانی برای ساخت ماهواره ایرانی است.» او در خصوص دستاوردهای پژوهشگاه فضایی ایران گفت: «توسعه کسبوکار فضاپایه، تعامل بسیاری خوبی با وزارت کشور در خصوص برآورد هزینه سیل به عمل آوردیم و با توجه به حمایت وزرای ارتباطات و کشور، برآورد خسارت با توجه به نقشههای پژوهشگاه انجام میشود و منجر به صرفهجویی ۱۵۰۰ میلیاردی شده است. در بحث توسعه ماهوارهها، ناهید ۱ تحویل سازمان فضایی ایران شده و پارس ۱ تا انتهای سال جمعآوری خواهد شد. ایستگاههای اخذ تصاویر که در دستور کار ما بود، با همکاری خوب دکتر فخری در سازمان جئوگرافیک انجام شده و این تعامل ساده منجر به صرفه جویی چند میلیاردی شد. نمونه کیفی بلوک انتقال مداری در حال انجام است و دو آزمون زیرمداری نیز برای آن در نظر گرفتهایم تا اطمینان لازم را در خصوص کارکرد آن کسب کنیم.» رییس پژوهشگاه فضایی ایران در خصوص محور دوم فعالیتهای این پژوهشگاه گفت: «محور دوم، توسعه خدمات فضاپایه است که به تازگی ارتباطات کاری بسیار قوی با وزارت کشور درخصوص برآورد خسارت سیل فروردین ۹۸ انجام دادهایم که گزارشات تولیدشده نشان میدهد استفاده از فناوریهای سنجش از دور و ایجاد سامانه سجاد از سوی وزارت کشور، به صرفهجویی بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان منجر شده است.» صمیمی، محور سوم ماموریتهای پژوهشگاه فضایی ایران را اینگونه عنوان کرد: محور سوم، سرریز دانش فضایی به سایر حوزههای صنعتی که بسیار نکته مهمی است. برای هدایت این امر در پژوهشگاه با حضور پیشکسوتان کمیته تجاریسازی و درآمدزایی را تشکیل دادهایم که تعاملات خوبی با حوزههای صنعتی مختلفی چون پتروشیمی و صنایع خودرویی انجام دادهاند.»
ارایه اطلاعات ماهوارهای به کسبوکارها، از آن دست فعالیتهایی است که سازمان فضایی ایران مدتهاست به آن توجه ویژهای میکند. شبنم یزدانی -مدیرکل توسعه کسبوکارهای فضاپایه- که در مراسم هفته جهانی فضا حضور داشت، در این خصوص گفت: «اواخر سال ۹۶ زمانی که بحث توسعه کسبوکارهای فضاپایه مطرح شد، خیلیها با این مساله مخالف بودند و آن را غیرممکن میدانستند. بعد از یک و نیم سال فعالیت مستمر، توانستهایم ۲۴۲ شرکت کاملا فعال در حوزه فضایی را شناسایی کنیم که در حوزه بالادست و پایین دست فعال هستند. سعی داریم در حوزه فضایی بتوانیم هم افزایی و ایجاد قدرت در بخش خصوصی داشته باشیم. برنامه سازمان فضایی در سال ۹۷ با ترویج شروع شد، ترویجی که به کاربرد ماهوارهها میپرداخت. بسیاری از دولتمردان و مشتریان این حوزه با پتانسیل آن آشنا نبودند در حالی که در تمام دنیا بخش بزرگی از اقتصاد به حوزه فضا اختصاص پیدا کرده است. درحالی که این عدد تا قبل از شروع فعالیت سازمان فضایی ۰درصد بود.» او اضافه کرد: «در راستای این هدف با کسبوکارها شروع به صحبت کردیم. گام اول این بود که خودمان به صورت مستقیم ۵۰ سمینار و رویداد را مدیریت کردیم و سه برابر این عدد را بخش خصوصی رقم زده است. در گام بعدی چیزی که از سوی کسبوکارها به ما برمیگشت، دسترسی آزاد و پایدار به داده بود. در این زمینه فعالیتهای زیرساختی که ما را به داشتن ماهواره بومی و ملی خودمان برساند، در حال انجام است. در حوزه فضایی، زیرساختها بهشدت گرانقیمت هستند و خریداری آنها توسط بخش خصوصی توجیهپذیر نیست. به همین دلیل سازمان فضایی و پژوهشگاه در نظر دارد اگر کسبوکارها بتوانند پروژه و طرحی موفق ارایه کنند، از زیرساختهای این سازمانها استفاده کنند. در گام بعدی پیروبندی که در اساسنامه سازمان فضایی اشاره شده، احراز هویت، رتبهبندی شرکتها و ایجاد نظام صنفی در دستور کار سازمان فضایی قرار دارد تا آنها با دریافت این پروانه بتوانند اطمینان خاطر مشتریان خصوصا مشتریان دولتی را جلب کنند. در شبکه همکاری که راهاندازی شده است، شرایط فضای کار اشتراکی در کشور وجود دارد و استارتآپهای ما در این فضاهای کاری مستقر هستند. به این نتیجه رسیدهایم که وجود منتورهای تخصصی میتواند به شکلگیری تفکر درست مفید باشد و کمک کند. در نتیجه دو فضای کاری توسط سازمان و دو فضای کاری توسط پژوهشگاه در نظر گرفته شده که تا سال ۹۹ شاهد افتتاح آن باشیم.»