واگذاری بنگاه‌ها، هم‌سلولی با خریدار و فروشنده
گروه انرژی| نادی صبوری|
ما هزاران میلیارد تومان بنگاه آماده واگذاری داریم اما هم رییس سازمان خصوصی‌سازی در زندان است، هم خریدار هم فروشنده؛ این بخشی از صحبت‌های دیروز محمدرضا باهنر نماینده پیشین اصولگرای مجلس که حالا به نظر می‌رسد رویکردی بیناجناحی‌تر در ذهن دارد، مطرح کرد. صحبت‌هایی که تلویحا از در محبس قرار گرفتن واگذاری‌ها همگام با دستگیری‌های پرشمار می‌گوید. دبیرکل جامعه اسلامی مهندسان در صحبت‌هایش گفت که پیش از آنکه آقای رییسی عهده‌دار ریاست قوه قضاییه شود از او خواسته قرارگاهی برای حمایت از سرمایه‌گذاران پاک ایجاد کند چرا که به نظر او وضعیت فعلی همه را از اینکه بتوانند برای واگذاری‌ها تصمیم بگیرند ترسانده است. در همین روز بیژن زنگنه وزیر نفت ایران از دشواری‌هایی که در شرایط فعلی برای فروش نفت وجود دارد صحبت کرده و گفته است یک محموله نفتی
دست‌کم 50 میلیون دلار می‌ارزد و او هم دستگاه «بابک‌زنجانی‌سنج» ندارد و نمی‌تواند به هر کسی اعتماد کند. از طرف دیگر در همین جا و مکان محمد حسین عادلی دبیرکل سابق جی‌ای‌سی‌اف از روندهای حاکم بر بازار گاز در دنیا و فرصت ال ان جی برای ایران صحبت کرد، لارس نوردام سفیر نروژ به عنوان یک کشور موفق در زمینه استفاده از درآمدهای نفتی از تجربه صندوق نفتی این کشور گفت، غلامرضا منوچهری مدیرعامل اویک از عواملی صحبت کرد که آینده انرژی‌های فسیلی را در دنیا مبهم کرده‌اند و در نهایت در حالی که طبق کنداکتور برنامه قرار بود عباس علی‌آبادی مدیرعامل شرکت مپنا در سخنرانان باشد او به خاطر آنچه تغییر برنامه‌اش عنوان شد در مراسم حاضر نشد تا علیرضا یزدی‌زاده معاون برنامه‌ریزی و کنترل راهبردی شرکت مپنا به عنوان تنها فردی که ارایه‌اش را بدون فایل پاورپوینت انجام می‌داد به جای او پشت تریبون رفته و از وقتی که در اختیار داشت برای انتقاد از ساختارهای تصمیم‌گیری استفاده کند. اما محلی که همه این افراد را گرد هم آورده بود تا با چنین تنوعی در مباحث روبرو باشیم چه بود؟ پنجمین کنگره نفت و نیرو که امروز هم در مرکز همایش‌های صدا و سیما در
جریان است.
در ماه اخیر بود که خبر دستگیری میر‌علی اشرف پوری‌حسینی مثل یک بمب ترکید، این وسط خیلی‌ها خوشحال شدند که به گمانشان عدالت در حال اجرا شدن است، خبر دستگیری مدیرعامل سابق ایران‌خودرو و مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام و بسیاری موارد دیگر چند ماه اخیر دایم در حال تکرار بوده است. در این بین از همان ابتدا بعضی البته با صدایی آهسته از خساراتی که تبدیل شدن این دستگیری‌ها به یک روند می‌تواند در پی داشته باشد حرف می‌زدند؛ محمدرضا باهنر را اما شاید اولین کسی باید دانست که مقابل این جریان فریاد سر داد. نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی که البته حضورش در پنجمین کنگره نفت و نیرو را احتمالا باید مرتبط با دبیرکلی‌اش در جامعه اسلامی مهندسان دانست، در جریان سخنرانی‌اش بعد از اینکه از ابتدا تلویحا از پیشرفت دادن صنعت نفت فقط با اتکا به داخلی‌ها و به نوعی بستن شمشیر از رو برای شرکت‌های بین‌المللی دفاع کرد، دست روی یک مساله کلیدی گذاشت. در واقع باهنر ابتدا از مساله‌ای کهنه به نام قیمت خوراک گازی و نفت که دولت به واحدهای صنعتی می‌دهد حرف زد، او گفت در این مواقع دولت و مجلس هیچ کدام این تصمیم را گردن نمی‌گیرند و قوه قضاییه هم می‌گوید هر کدامتان که باشید دستگیر می‌کنم.
او بعد از طرح کلان رابطه‌ای که اکنون میان قوای سه‌گانه وجود دارد، تمرکز صحبت‌هایش را به مسائل عینی‌تری اختصاص داد که در واقع شکلی جدایی‌ناپذیر از همین طرح کلان به حساب می‌آیند. محمد رضا باهنر در این بخش از صحبت‌هایش عنوان کرد: «کسی برای سرمایه‌های خرد فکری نمی‌کند، چه راستی‌ها، چه چپی‌ها، چه اصولگراها و چه اصلاح‌طلبان هنوز رسوبات تفکرات کمونیستی دارند و در دولت و حکومت هم چنین تفکری وجود دارد و این تفکرات اجازه برخی از اتفاقات اقتصادی را نمی‌دهد و همیشه نگران این هستند که امپراتوری برخی‌ها گسترش یابد و قد کسی بلند شود.»
اینجا بود که او به‌طور مشخص از اتفاق‌های اخیری که همه شاهد آن بودند صحبت کرده و گفت: «۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومان بنگاه آماده فروش است و خریدار هم برای آن وجود دارد اما هر دو طرف می‌ترسند چرا که در حال حاضر هم رییس سابق سازمان خصوصی‌سازی هم خریداران و هم فروشندگان در زندان هستند و این نتیجه نبود رگولاتوری در اقتصاد است بنابراین بخش خصوصی و فروشندگان بر این باورند که سری درد نمی‌کند را دستمال ببندند.»
باهنر در تشریح اینکه به نظرش موضع درست در برخورد با فساد چیست عنوان کرد: «قطعا در کشوری که درآمد نفتی هست فسادهایی هم هست و امضاهای طلایی هم هست اما من وقتی هنوز آقای رییسی به صورت کامل ریاست قوه قضاییه را نگرفته بودند به آقای رییسی گفتم همانطور که آنهایی که می‌خورند و می‌برند را می‌گیرید، بنگاه یا قرارگاهی هم برای سرمایه و سرمایه‌گذاران پاک ایجاد کنید.»
بابک‌زنجانی‌سنج نداریم
در همین روز البته یکی، دو ساعت قبل از صحبت‌های باهنر، بیژن زنگنه وزیر نفت ایران از دشواری‌هایی که این روزها در فروش محموله‌های نفتی وجود دارد صحبت کرد. دشواری‌هایی که دست بر قضا بخشی از آن هم به یکی از همین موارد «فساد» که البته زنگنه همیشه گفته برند آن متعلق به بابک زنجانی است باز می‌گردد.
وزیر نفت دیروز در جریان سخنرانی‌اش در کنگره نفت و نیرو عنوان کرد که قیمت فروش کوچک‌ترین محموله نفتی حداقل ۵۰ میلیون دلار است و وزارت نفت نمی‌تواند به‌راحتی به کسی اعتماد کند. من بابک زنجانی‌سنج ندارم، در نتیجه باید در فروش محموله‌های نفتی احتیاط کنیم.
بابک زنجانی تاجر پیشین دی ماه سال 92 به اتهام آنچه «فساد نفتی» عنوان می‌شد دستگیر شد، دوره بازداشت زنجانی 2 سال طول کشید و اولین دادگاهش سال 94 برگزار شد.بابک زنجانی بعد از
26 جلسه دادگاه اسفند ماه همین سال در دادگاه بدوی به قصاص محکوم شد و در ادامه بهمن ماه سال 95 حکم او به وی ابلاغ شد. غلامحسین اسماعیلی معاون وقت قوه قضاییه سال 96 گفته بود که زنجانی هر وقت که دستگاه قضا از زنده کردن پول‌ها از طریقش مایوس شود اعدام خواهد شد.
وزیر نفت دیروز گفته است که رقم جدیدی از بدهی زنجانی به نفت پرداخت نشده و او باور ندارد زنجانی اساسا پولی داشته باشد.
وزیر نفت گفته است: «رقم جدیدی از بدهی‌های زنجانی به دست ما نرسیده است. اصل بدهی بابک زنجانی بالای ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار است، البته اصل بدهی با فرع آن متفاوت است، بطوری که با لحاظ بدهی‌های فرعی، رقم بدهی‌ها بسیار بالاتر می‌رود.»
او با بیان اینکه از جمع بدهی‌های زنجانی فقط ۶۰۰ میلیون دلار آن هم در ابتدای بازداشت پرداخت شده و مبلغ دیگری به دست وزارت نفت نرسیده است، گفته است که به نظرش نمی‌توان این پول را با «رایزنی» به بیت‌المال برگرداند، او همچنین گفته است که باور ندارد بابک زنجانی شرکایی داشته باشد که بخواهند بدهی او را پرداخت کنند.
منتورهای رایگان برای استارت‌آپ‌ها
وزیر نفت دیروز در مورد راهکارهایی که در شرایط سخت فعلی برای اداره امور این بخش به کار برده می‌شود گفته است: « ما باید از ابتکارهای خودمان در این شرایط دشوار استفاده کنیم، همه ما یاد گرفتیم که در شرایط سخت، کار و زندگی کنیم و به همین دلیل هم زنده مانده‌ایم و مقاومت در شرایط سخت را یاد گرفته‌ایم. ما باید مقاومت کنیم و نگذاریم عده‌ای به حقوق ملت ایران تجاوز کنند و ما را تحت فشار قرار دهند.»
وزیر نفت که این روزها خیلی دغدغه حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان را دارد در جریان سخنرانی‌اش در پنجمین کنگره نفت و نیرو از ظرفیتی که این کنگره می‌تواند برای استارتاپی‌ها داشته باشد هم صحبت کرده و گفت: «روزی که باشگاه نفت و نیرو تشکیل شد، فکر می‌کردیم محلی برای این است که چندصدسال تجربه مدیریتی، فنی و کارشناسی را در خودش جای می‌دهد که به صورت رایگان تجربه‌های خود را به کل کشور عرضه کند، اکنون که فکر می‌کنم اینها همه مشاوران خوبی برای شرکت‌های شتاب‌دهنده، استارت‌آپ و دانش‌بنیان هستند که باید این موضوع را در دستور کار قرار دهیم و از توانمندی‌های این باشگاه و اعضایش استفاده کنیم.»
گفتنی است در زنجیره فعالیت‌های استارتاپی به فردی که با اتکا به تخصص و تجربه‌اش صاحبان استارتاپ‌ها را به سمت درست هدایت کند «منتور» می‌گویند؛ منتورها به خاطر اهمیت تجربه و دانش‌شان بسیار قیمتی هستند و همین باعث می‌شود رایگان بود رویدادهایی مثل کنگره نفت و نیرو برای فعالان این حوزه غنیمتی باشد.
3 ارایه جالب توجه
صحبت‌های چند نفر دیگر از سخنرانان روز اول کنگره نفت و نیرو بیشتر متمرکز بر دورنمای حوزه انرژی بود و پر از نکته برای افرادی که در این حوزه فعال هستند. محمد حسین عادلی دبیرکل پیشین کارکشته جی‌ای سی اف که در گاز کوله‌باری از تجربه دارد از رشد شگفت‌برانگیز و 5 درصدی گاز در سبد انرژی دنیا در 2018 صحبت کرد و بعد از ارایه آمارهایی جالب توجه در مورد مسابقه‌ای که امریکا و روسیه بر سر تصاحب بازارهای گازی دارند از این صحبت کرد که ایران احتمالا در ال ان جی بختی بهتر از خط لوله داشته باشد.
غلامرضا منوچهری معاون پیشین شرکت ملی نفت و مدیرعامل فعلی اویک در ارایه‌ای جذاب درباره عواملی که بر آینده انرژی‌های فسیلی اثر می‌گذارند این نکته بسیار مهم را مطرح کرد که به خاطر اینکه منابع تجدیدپذیر بر خلال سوخت‌های فسیلی در بخش‌هایی خاص از دنیا متمرکز شده‌اند «بازطراحی نقشه ژئوپلتیکی دنیا در قرن 21» را سبب خواهند شد.
ارایه جالب توجه دیگر مربوط به لارس نوردام سفیر جوان نروژ در تهران بود. او به معرفی «صندوق سرمایه‌گذاری نروژ» و خصوصیات و سیاست‌های حاکم بر آن پرداخت، از جذاب‌ترین بخش‌های حرف‌های نوردام تاکیدش بر این بود که سیاست اصلی آنها در این صندوق NO policy است. یعنی که این صندوق را از ملاحظات سیاسی به دور نگاه داشتند و بر سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف دنیا هم تمرکز کردند تا از نوسانات به دور باشد.
علیرضا یزدی‌زاده معاون برنامه‌ریزی و کنترل راهبردی شرکت مپنا نیز که به جای آقای عباس علی‌آبادی مدیرعامل این شرکت در سخنرانی حاضر شده بود هر چند مباحثی کمتر مرتبط با دیگر ارایه‌دهندگان را طرح کرده و عمده صحبت‌هایش را به انتقاد از ساختارهای فعلی که از دید او برای صنعتگران چالش ایجاد می‌کند اختصاص داد اما در خلال انتقادهایش از نکته‌ای مهم صحبت کرد. یزدی‌زاده به تجربه ساخت یک پره توربین اشاره کرد که در مراحل ساختش واردات این پره آزاد می‌شود.
او این مثال را نمونه‌ای برای اینکه بدانیم چرا روی فناوری‌ها و بخش آر‌اند دی کمتر سرمایه‌گذاری می‌شود مطرح کرده و گفت که این اتفاق‌ها اعتماد به سرمایه‌گذاری روی یک زنجیره را از بین می‌برد.
