تقابل ترامپ با ترکیه، جمهوریخواهان و پنتاگون
گروه جهان|
اعلام خروج نیروهای نظامی امریکا از راسالعین و تلابیض واکنشها و انتقادهای شدیدی در پی داشته است. انتقادهایی که تنها به سیاستمداران حزب دموکرات محدود نمیشود. گفته شده، جمهوریخواهان نیز ضمن فاجعهبار خواندن تغییر یکباره سیاست امریکا، طرحهایی را برای مقابله با آنکارا پیشنهاد کردهاند از اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ترکیه گرفته تا اخراج این کشور از پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) . بهگزارش رویترز، انتقادهای جمهوریخواهان از ترامپ در شرایطی بالا گرفته که مساله استیضاح رییسجمهوری بهدلیل جنجال تماس تلفنی او با رییسجمهوری اوکراین هر روز ابعاد گستردهتری پیدا میکند و ترامپ در صورت استیضاح برای ماندن در دفتر ریاستجمهوری به حمایت اکثریت جمهوریخواهان نیاز دارد. دامنه مخالفتها به حدی بوده که دونالد ترامپ ناگزیر به عقبنشینی شده است. تهدید به ویران کردن اقتصاد ترکیه واکنش ترامپ به موج گسترده انتقادها بود. یکی از مقامات ارشد کاخسفید پس از گسترش انتقادها علیه سیاست خروج نیروهای امریکا از سوریه، اعلام کرده این کشور طرحی برای خروج نیروهای خود از سوریه ندارد و موضوع تنها بر سر خروج حداکثر ۵۰ سرباز از مناطق مرزی سوریه با ترکیه بوده است.
این در حالی است که ترامپ در پست توییتری پیشین خود از خروج نیروهای امریکا از سوریه سخن گفته بود و مدعی شده بود که زمان پا پس کشیدن از جنگهای مسخره و بازگرداندن سربازان امریکا به زادگاهشان فرا رسیده است.
لیندسی گراهام یکی از سناتورهای متنفذ حزب جمهوریخواه و یکی از حامیان اصلی ترامپ از جمله کسانی است که از سیاست عقبنشینی امریکا از شمال سوریه بهشدت انتقاد کرده است. گراهام این سیاست را غیرمسوولانه خوانده و گفته اجرای چنین سیاستی میتواند برای سیاست خارجی امریکا فاجعهبار باشد. این سناتور حزب جمهوریخواه بر این باور است که اجرای چنین سیاستی در عمل به سود بشار اسد و همچنین گروه تروریستی داعش تمام خواهد شد.
میتچ مککونل رهبر نمایندگان جمهوریخواه سنا، نیز اجرای چنین سیاستی را خدمت به روسیه، بشار اسد و داعش دانسته است. در این میان نیکی هیلی سفیر پیشین امریکا در سازمان ملل به منتقدان تصمیم ترامپ پیوسته است. هیلی در یک پست توییتری بر لزوم پشتیبانی از متحدان امریکا تاکید کرده و گفته تنها در چنین حالتی است که میتوان از متحدان انتظار حمایت و پشتیبانی داشت. اشاره هیلی به همکاری کردها با نیروهای تحت فرماندهی امریکا در نبرد علیه داعش در سوریه است.
غافلگیری پنتاگون و وزارت خارجه
نیویورکتایمز در گزارشی با عنوان «سیاست سردرگم در سوریه» نوشته: بار دیگر به نظر میرسد که ترامپ بیفکر عمل کرده باشد، در این مورد پس از تماس تلفنی با اردوغان. او مقامات پنتاگون و وزارت خارجه را غافلگیر کرده و کنگره و متحدان را در بیاطلاعی نگه داشته است. مقامات امنیت ملی امریکا با جدیت برای حفظ گروه کوچکی از نیروها در شمال شرقی سوریه برای ادامه تعقیب داعش و به عنوان وزنه تعادل مقابل ترکیه و متحدان روس و ایرانی آن تلاش میکنند. عزم ترامپ برای خارجسازی آن سربازان باقیمانده منجر به استعفای جیمز متیس وزیر دفاع پیشین، و برت مکگورک فرستاده ویژه در ائتلاف ضد داعش، در دسامبر گذشته شد.
اطلاعیه ترامپ و توییتهای او، متحدان محافظهکار شامل میچ مککانل، رهبر اکثریت سنا و سناتور لیندسی گراهام را مشوش کرده است. تا اواسط دوشنبه پنتاگون تلاش داشت تا واکنشها را محدود کرده و بگوید که ترامپ برای ترکیه روشن کرده که «ما عملیات ترکیه در شمال سوریه را تایید نمیکنیم.» ترامپ اما بعد از تفکر دوباره اظهاراتی را بیان کرد که جنجالبرانگیزتر بود. او گفت: «همانطور که قویا قبلا گفته بودم، اینبار هم تکرار میکنم، اگر ترکیه کاری انجام دهد که از نظر خرد عظیم و بیهمتای من، خارج از حد باشد، اقتصاد ترکیه را کاملا ویران و محو میکنم. (همانطور که قبلا کردم!) »
البته اولینبار هم نیست که دولت ترامپ پیامهای متناقضی درباره اهداف امریکا در سوریه ارسال میکند. ترامپ در دسامبر گذشته نظر مشاوران ارشدش را نادیده گرفت و دستور خروج تمامی ۲۰۰۰ نیروی زمینی امریکا از سوریه ظرف ۳۰ روز را صادر کرد. این تصمیم در نهایت ملغی شد اما این آخرین قطره در ظرف تحمل ژنرال ماتیس بود. اردوغان مدتهاست که به اعزام سربازانی به سوریه تهدید میکند. از زمان شکست در انتخابات مهم استانبول در مارس، او تحت فشارهای فزایندهای برای یافتن راههایی برای افزایش حمایت سیاسی در داخل قرار گرفته است. او همچنین تمایل دارد حداقل یک میلیون آواره سوری را که اکنون در ترکیه به سر میبرند، در منطقه امن در آن طرف مرز سوریه اسکان دهد. این آوارگان برای او به مسوولیتی سیاسی تبدیل شدهاند.
اما اگر کردهای سوریه باید از خودشان علیه ترکها دفاع کنند، احتمالا موضع نیروهایشان از مبارزه با داعش تغییر مییابد و این شامل نگهبانی از حدود ۱۰هزار زندانی داعشی که هماکنون در مراکز بازداشت کردها به سر میبرند، میشود. امکان بازگشت پناهندگان به خانههایشان یک هدف ارزشمند است، اما اسکان اجباری به ندرت موفقیتآمیز بوده است. علاوه بر این، بسیاری از آوارگان در ترکیه از شمال سوریه نیامدهاند و بعید است که به راحتی با جمعیت محلی آنجا ترکیب شوند.
مشخص نیست که آیا ترکیه با یک حمله تمامعیار پیش خواهد رفت یا خیر. به دستور ترامپ، چند صد سرباز امریکایی از دو پاسگاه نظامی خارج شدهاند. مقامات میگویند، در همان زمان، کردها امحای استحکامات خود را متوقف کرده و گشتهای مشترک امریکا و ترکیه به پایان رسید. کنگره هم به اعمال تحریمهایی علیه ترکیه تهدید میکند. به نظر پارادوکسیکال میآید، اما در باب تسلیم شدن مقابل فردی که او بهشدت تحسین میکند، ممکن است ترامپ امریکا را در یک دوره برخورد با ترکیه قرار داده باشد. او همچنین خود را با پنتاگون و متحدان جمهوریخواهش درگیر میکند. او ممکن است دوباره از تصمیم خود برگردد، بطور کامل یا نسبی. اما کدام متحد میتواند اکنون به امریکا نگاه کند و شریک تنومندی را ببیند؟ و چه دشمنی میتواند به آن نگاه کند و از یک دشمن مصمم بترسد؟