از «قیطریه» تا «چشمه‌علی» در موزه ملی ایران
یکصد و ده اثر از دو محوطه باستانی «چشمه‌علی» در دشت و «قیطریه» در کوهپایه‌های استان تهران در نمایشگاهی با عنوان «تهران باستان: از دشت تا کوهپایه؛ نمایشگاهی از یافته‌های چشمه علی و قیطریه» در سکوت خبری در موزه ملی ایران رونمایی شد، تا مانند سال گذشته دِینِ خود را به هفته تهران ادا کند. جبرییل نوکنده، مدیرکل موزه ملی ایران، درباره این نمایشگاه اظهار کرد: این نمایشگاه ۱۱۰ اثر از دو محوطه باستانی «چشمه‌علی » در دشت و «قیطریه» از کوهپایه‌های استان تهران را شامل می‌شود که شاخص‌ترین اثر آن را می‌توان سفال‌های منقوش ظریف قرمز رنگی دانست که با نام سفال چشمه‌علی در ادبیات باستان‌شناسی شناخته شده و مربوط به ۴۸۰۰تا۵۲۰۰ پیش از میلاد هستند. او در توضیح کاوش‌های انجام شده در چشمه‌علی گفت: این محوطه برای نخستین‌بار بین سال‌های ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ توسط اریک اشمیت امریکایی کاوش شد و بعد از انقلاب اسلامی نیز کاوش‌های این محوطه به سرپرستی «محمدرحیم صراف» و «حسن فاضلی نشلی» از دانشگاه تهران ادامه پیدا کرد. آثار چشمه علی ۳۷ سفال با نقوش جانوری و گیاهی از دوره‌های نوسنگی و مس‌وسنگ است. وی همچنین درباره سابقه فلزکاری در تهران گفت: از چشمه علی بوته سفالی همراه با سرباره مس به نمایش گذاشته شده که سند مهمی از صنعت فلزکاری بیش از ۵۵۰۰ ساله تهران است. از سوی دیگر کاسه‌های لبه واریخته که همزمان با آغاز نگارش ساخته شده‌اند، از دیگر یافته‌های چشمه‌علی است که به نمایش درامده است. نوکنده درباره گورستان قیطریه نیز بیان کرد: این محوطه گورستانی از دوره آهن است که در محل کنونی پارک قیطریه در سال‌های ۱۳۴۷ و ۱۳۴۸ به سرپرستی زنده‌یاد سیف‌الله کامبخش‌فرد کاوش شده و ۷۳ اثر از جنس سفال خاکستری، اشیا فلز و سنگی با قدمت ۱۲۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش ازمیلاد به نمایش گذاشته شده است. در کاوش‌های این باستان شناس فقید در محوطه مذکور حدود ۳۵۰ گور باستانی کشف شد و آثار متعدد سفالی و فلزی مورد شناسایی قرار گرفت که هم‌اکنون در موزه ملی ایران از آنها نگهداری می‌شود. پرهام جانفشان، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران نیز از خانواده‌های تهرانی درخواست کرد تا با دیدار از نمایشگاه «از دشت تا کوهپایه» در موزه ملی ایران، هویت شهری را به عنوان مهم‌ترین داشته فرهنگی و اجتماعی یک ملت و جامعه به فرزندان خود هدیه دهند. او با بیان اینکه این نمایشگاه به همت موزه ملی به عنوان موزه مادر به مناسبت هفته تهران گشایش یافته است، افزود: شناخت هویت توسعه پایدار شهری را به همراه دارد و اگر امروز می‌خواهیم از گفتمان پیشرفت تهران در مسیر توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی صحبت کنیم باید هویت و داشته‌های تاریخی خود را به درستی در جامعه معرفی کنیم . وی با اشاره به اینکه حس تعلق مکانی به شهروندان باعث افزایش مشارکت‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه خواهد شد، افزود: در همین راستا سعی می‌کنیم با برگزاری تورهای تهران قدیم برای شهروندان در کنار برگزاری نمایشگاه‌های موضوعی در موزه‌ها هویت و تاریخ تهران را معرفی کنیم. جانفشان با بیان اینکه آثار به دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد تهران به عنوان پایتخت یک کشور دارای تمدن چند هزارساله بر خلاف برخی از کلان‌شهرهای مطرح جهان نیازی به هویت و تاریخ ساختگی و جعلی ندارد، از مدیران مدارس شهر تهران خواست تا اردوی بازدید دانش‌آموزان و حتی دبیران تاریخ از این نمایشگاه بسیار غنی را در برنامه‌های آینده خود قرار دهند. نمایشگاه «تهران باستان: از دشت تا کوهپایه؛ نمایشگاهی از یافته‌های چشمه علی و قیطریه» که از ۱۵ مهر در طبقه اول بخش ایران باستان در موزه ملی ایران افتتاح شده، تا پایان مهرماه برای بازدید پژوهشگران، تهران‌پژوهان و سایر علاقه‌مندان فعال خواهد بود.
