ما باید ایرانی بیندیشیم؛ ایرانی فکر کنیم و ایرانی زندگی کنیم
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز گذشته (چهارشنبه) در دیدار دو هزار نفر از نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی، ادامه پیشرفت علمی کشور را در کوران حرکت پرشتاب علمی جهان، کاملاً ضروری و حیاتی خواندند و با اشاره به شوق سرشار، انگیزه تحسین برانگیز و اعتماد به نفس جوانان نخبه تأکید کردند: هر جوان نخبه پاره تن ایران عزیز ماست و برای رفع مشکلات نخبگان باید سند راهبردی امور نخبگان را کاملاً جدی اجرا و پیگیری کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطالبی را که ۱۲ نفر از نخبگان در این دیدار بیان کردند و تأمل جوانان نخبه در خصوص مسائل مهم کشور را بسیار خوب و لذتبخش ارزیابی کردند و با تأکید به مسوولان مربوطه برای دنبال کردن مطالبات و پیشنهادهای نخبگان گفتند: حرکت علمی آغاز شده در کشور نیازمند استمرار است، البته رتبه‌های بالای علمی ایران در برخی رشته‌های نوپا مانند نانو و زیست‌فناوری بسیار افتخارآمیز است اما به هیچ‌وجه کافی نیست و نباید ما را قانع کند، بلکه باید پیشرفت علمی با شتاب ادامه یابد.
ایشان با اشاره به بازدید روز گذشته خود از نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان، وجود انگیزه، اعتماد به‌نفس و خودباوری در حرف و عمل جوانان متخصص را نشانه‌ای شوق‌انگیز از استمرار جریان علمی در کشور برشمردند و خاطرنشان کردند: این جوانان فقط نخبگان ۳۰ شرکت از چهار هزار شرکت دانش‌بنیان کشور بودند که این عدد باید در طول یک مدت محدود و مشخص، چندین برابر شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای لازمه تحقق این هدف را ایجاد زیرساخت‌های قانونی در خصوص شرکت‌های دانش‌بنیان و رفع موانع پیشِ روی آنها برشمردند و گفتند: مکرراً تأکید کرده‌ایم که محیط کسب و کار باید اصلاح شود مثلاً مجوزی که باید ظرف یک هفته صادر شود، شش ماه زمان نبرد، موازی‌کاری‌های غلط حذف و انحصار برداشته شود. رهبر انقلاب اسلامی سپس به بیان چند نکته خطاب به نخبگان جوان پرداختند. «اجرا و تحقق جدی سند راهبردی امور نخبگان» اولین نکته مورد تأکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود. ایشان اجرای کامل این سند را موجب رفع بسیاری از مشکلات در زمینه پیشرفت علمی، تجاری‌سازی محصولات علمی و فناوری و حل سایر مشکلات بخش علمی خواندند و گفتند: بنیاد نخبگان موظف است به این سند بپردازد و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید با به‌روزرسانی این سند، تحقق آن را مطالبه و دنبال کند. «مأیوس نشدن از القائات منفی جریانی بددل که جنبش علمی کشور را انکار می‌کند» توصیه بعدی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به جوانان نخبه بود. ایشان افزودند: یک جریان بددل و بدخواه که متأسفانه در داخل دانشگاه‌ها نیز حضور دارد، اصل جهش علمی کشور را که یک واقعیت عیان است، انکار و تلاش می‌کند با القاء اینکه هیچ اتفاق علمی مهمی رخ نداده است، مردم را دچار تردید و نخبگان را ناامید کند، اما شما در مقابل این جریان هرگز مأیوس نشوید. رهبر انقلاب اسلامی یکی دیگر از کارهای زشت این جریان بددل را دلالی و انتقال نخبگان مستعد به خارج از کشور دانستند و گفتند: جوان نخبه به ایران تعلق دارد و پاره تن کشور است، اما آنها به دنبال دلسرد کردن یا فریفتن او با وعده‌های پولی یا غیرپولی و موهوم هستند که مسوولان وزارتخانه‌های بهداشت و علوم موظفند از دانشگاه‌ها در مقابل این جریان مراقبت کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: برخلاف القائات این جریان، مقامات عالی کشور از مشکلات و اخبار منفی هم با خبر هستند اما یقیناً جنبه‌های مثبت جریان علمی کشور بر جنبه‌های منفی آن غلبه دارد.
ایشان هنر انقلاب اسلامی را جرأت دادن به مرد و زن و پیر و جوان برای ورود به میادین دشوار از جمله ورود در میادین علمی که حتی تحسین دشمنان را نیز به دنبال داشته است، خواندند و با یادآوری مواردی از افتخارات علمی کشور گفتند: استفاده از ظرفیت علمی در بخش‌های مختلف کشور به «بالا بردن قدرت دفاعی»، «درمان و پزشکی پیشرفته و کنترل بیماری‌ها»، «مسائل فنی مهندسی»، «زیست‌فناوری و تولید محصولات با دوام با فناوری نانو» و «فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای» منجر شده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: با وجود این دستاوردهای واضح، برخی افراد حرکت علمی کشور را تخریب و انکار و اگر بتوانند برسر راه آن مانع‌تراشی می‌کنند. ایشان افزودند: البته این موانع باید برداشته شود و مسوولیت به عهده مسوولان مراکز مربوط است، اما شما جوانان عزیز به حرکت پر شوق، مضاعف و بدون وقفه خود در مقابل این جریان انحرافی ادامه دهید. رهبر انقلاب اسلامی، توجه به علوم انسانی را در همه نهادهای نخبگانی از جمله بنیاد نخبگان ضروری خواندند و گفتند: وقتی جوان نخبه ایرانی، در زمینه مهندسی در تراز جهانی عمل می‌کند و در ساخت دستگاه‌های بسیار پیچیده، کارهای بسیار مهمی انجام می‌دهد، طبعاً حضور او در عرصه‌هایی مانند اقتصاد، حقوق و مدیریت و ارایه راه‌حل برای مشکلات اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی، موثر و راهگشا خواهد بود. ایشان برخی مشکلات اقتصادی موجود را ناشی از کمبود تحقیق علمی دانستند و افزودند: با دانش نخبگانی می‌توان راه‌حل‌های خوبی برای این مسائل یافت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اجرای کامل سند بسیار ارزشمند نقشه علمی کشور افزودند: حضور نخبگان جوان در عرصه علوم انسانی موجب می‌شود پرورش اندام علمی کشور به صورت متناسب صورت گیرد، نه اینکه یک بخش فوق‌العاده قوی باشد و بخشی دیگر ضعیف و کم جان. رهبر انقلاب همراه بودن علم با فرهنگ صحیح انسان‌دوستی را زمینه ساز استفاده بشر از منافع حقیقی علم و دانش خواندند و یادآوری کردند: علم بسیار مهم و بسیار نافع هسته‌ای وقتی با فرهنگ غلط قدرت‌طلبی همراه شد، به تولید بمب هسته‌ای انجامید و به تهدید بزرگ دنیا و بشریت تبدیل شد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به موضع قاطعانه و شجاعانه جمهوری اسلامی درباره حرمت شرعی استفاده از بمب هسته‌ای تأکید کردند: ما با وجود اینکه می‌توانستیم در این راه قدم‌برداریم، بر اساس حکم اسلام عزیز کاربرد این سلاح را حرام قطعی شرعی اعلام کردیم، بنابراین هیچ دلیلی ندارد که برای تولید و نگهداشت سلاحی که استفاده از آن مطلقاً حرام است، هزینه کنیم. ایشان پایبندی جدی به مبانی دینی و شرف ملی را دو الزام مجموعه‌های نخبگانی برشمردند و افزودند: دانشمند ایرانی وقتی با فرهنگ اسلامی و ایرانی آمیخته می‌شود، عنصر راهبردی حیات ملت می‌شود و به کشور روح و توان می‌بخشد. ایشان در زمینه ضرورت همراهی علم با فرهنگ صحیح افزودند: ما از شاگردی و یادگیری هیچ ابایی و ننگی نداریم اما نمی‌خواهیم دانشگاه‌های ما باز تولید «دانشگاه‌های امریکایی با همان فرهنگ غلط غربی» باشند. رهبر انقلاب با ابراز خرسندی از فضای ایرانی- اسلامی مجموعه‌های فعال در عرصه سلول‌های بنیادی، نانو، زیست فناوری و هسته‌ای گفتند نخبگان فعال در این زمینه‌ها، کار علمی را نوعی جهاد می‌دانند و این تفکر و نگرش در همه محیط‌های دانشگاهی مورد نیاز است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جمع‌بندی این بخش از سخنانشان تأکید کردند: شرایط ما با شرایط دیگران متفاوت است. ما باید ایرانی بیندیشیم، ایرانی فکر کنیم و ایرانی زندگی کنیم که رعایت و اجرای الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی می‌تواند به این هدف کمک شایانی کند.
ایشان تقلید از فرهنگ دانشگاه‌های غربی را باعث از بین رفتن نوآوری و ابتکارات علمی خواندند و گفتند: تقلید از دیگران، نوزایی و نشاط حقیقی علمی را هم از بین می‌برد. رهبر انقلاب اسلامی در ششمین نکته سخنان خود، جامعه نخبگانی را به ایفای نقش در زمینه دیپلماسی عمومی فراخواندند. ایشان گردآوردن «نخبگان ایرانِ فرهنگی بزرگ» یعنی نخبگان قلمرو وسیع فرهنگ ایرانی در قرن‌های گذشته را نمونه‌ای از ظرفیت بالقوه جامعه نخبگانی خواندند و افزودند: ارتباط‌گیری و گردآوری نخبگان منطقه غرب آسیا، جهان اسلام، محور مقاومت و حتی گردآوری نخبگان حق‌جوی عالم در همه کشورها از جمله امریکا و اروپا می‌تواند با نوعی نهادسازی به ارایه و ترویج «دانش پاک و با شرافت» و «اندیشه درست» منجر شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با نقد برخی کم‌کاری‌ها در ارایه راه سوم برخاسته از انقلاب اسلامی به جهانیان گفتند: راه ما نه سوسیالیستی است نه متکی بر لیبرال‌دموکراسی. ما به برکت اسلام راه سومی را به ملت‌ها ارایه کرده‌ایم که باید بیش از پیش با سخن منطقی و عمل خود، دل‌ها را به این راه سودمند برای بشریت جذب کنیم و ملت‌ها را از نفوذ روزافزون فرهنگ منحط غرب نجات دهیم. رهبر انقلاب در آخرین فراز سخنانشان در جمع دو هزار نخبه جوان بر ایجاد و گسترش امید تأکید کردند و گفتند: نخبگان، اساتید و پیشروان حرکت علمی نگذارند امید به وجود آمده برای پیشرفت علمی کشور دچار اختلال شود.
ایشان در همین زمینه افزودند: در کشور البته مشکلات مختلفی وجود دارد اما نباید این مشکلات را یک‌طرفه و بدون توجه به موفقیت‌ها مدام مطرح و بر سر آن مرثیه خوانی کرد، چرا که در این صورت امید در دل جوانان کم فروغ می‌شود. رهبر انقلاب اسلامی توجه و تبیین موفقیت‌های بزرگ را از وظایف نخبگان در قبال نسل جوان دانستند و افزودند: استعداد ایرانی بعد از انقلاب به وجود نیامده بلکه موهبتی همیشگی و خدادادی است، اما انقلاب با میدان دادن به این استعدادها، ایران را از حالت راکد و عقب افتاده و وابسته، به کشوری مستقل، در حال پیشرفت و برخوردار از موفقیت‌های فراوان تبدیل کرد که باید به این واقعیات توجه کامل داشت. ایشان نتایج «مقایسه پیشرفت‌های علمی دانشگاه‌ها در چهل سال اخیر را با قبل از انقلاب» حیرت‌آور خواندند و افزودند: این حرکت عظیم البته در اول راه است، اما به فضل الهی و همت نخبگان و جوانان به اوج خواهد رسید و جوان ایرانی باید با این نگاه به آینده بنگرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای توکل، تقوا و معنویت را مایه امید حقیقی و روزافزون خواندند و به نخبگان جوان توصیه کردند: هرچه می‌توانید دل‌های پاکتان را پاک‌تر کنید و در حرف و عمل خداوند کریم را همواره مدنظر داشته باشید، آن وقت همراهی و یاری خدا را در پیشرفت مداوم احساس و درک خواهید کرد. رهبر انقلاب در پایان سخنانشان با تکرار سخنان چند سال قبل خود یادآوری کردند: گفته‌ایم که باید به گونه‌ای پیشرفت کنیم که ۵۰ سال بعد هر نخبه‌ای و هر کسی که در جهان خواست تازه‌های علم را فرا بگیرد، ناچار به دانستن زبان فارسی باشد و تحقق این هدف، حتماً در دایره هوش و استعداد و همت ایرانی امکان پذیر است. در این دیدار همچنین آقای ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، پیشرفت درونزای علمی را براساس نیروی انسانی، آموزش و فرهنگ بومی، رویکرد بنیاد ملی نخبگان اعلام کرد و گفت: از نظر ما نخبه کسی است که برای کشور خود ارزش افزوده و اشتغال ایجاد کند و بر این اساس حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان منوط به انجام کار و تلاش و نوآوری است.
آقای ستاری، طرح سرآمدان علمی و برگزاری جوایز مصطفی و شهید احمدی‌روشن را از جمله برنامه‌های در حال اجرای بنیاد علمی نخبگان خواند و افزود: اقتصاد دانش بنیان در نقطه مقابل اقتصاد نفتی و وابسته است و در آن، کیفیت نیروی انسانی و وارد کردن بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری اصل است. در این دیدار قبل از سخنان رهبر انقلاب ۱۲ تن از نخبگان و محققان رشته‌های مختلف، دیدگاه‌های خود را بیان کردند. آقایان:
- سید‌علی موسوی- استادیار مهندسی پزشکی
- یوسف قاسمی- دکترای حقوق و موسس شرکت دانش‌بنیان در زمینه خدمات حقوقی
- محمد فدایی- دانشجوی دکترای مدیریت دولتی
- عرفان صلواتی- پسادکترای ریاضی از دانشگاه امیرکبیر و دارنده مدال طلای المپیاد جهانی
- مجتبی محصولی- دانشیار مهندسی عمران دانشگاه شریف
- حسن انصاری‌فر- کارشناس ارشد فناوری اطلاعات
- علی کاظمی‌تبریزی- دانشجوی دکترای صنایع چوب و کاغذ
- رسول رجایی- دانشجوی دکترای مهندسی برق از دانشگاه تربیت مدرس
- امید حاتمی- دانشجوی دکترای مدیریت
- حسینعلی اخلاقی- دکترای مهندسی نفت
و خانم‌ها:
- الهه شاکری- دانشجوی دکترای پژوهش هنر
- سیده‌صدیقه مدنی- فوق‌تخصص بیماری‌های غدد از دانشگاه علوم پزشکی تهران
در سخنان خود بر این نکات تأکید کردند:
- ضرورت اصلاح نگرش‌ها به کارآفرینان نوآور در جامعه
- لزوم حذف مقررات دست‌وپاگیر در جهت حمایت از نخبگان و مسیر پژوهش‌های کاربردی
- ضرورت سرمایه‌گذاری در رشته‌های علوم پایه
- راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی به منظور غلبه بر فقر تولید محتوا در فضای مجازی
- انتقاد از شرایط دشوار کسب و کارهای جدید در کشور
- لزوم رسیدگی به وضع مدارس سمپاد
- حمایت از کسب و کارهای اینترنتی و جلوگیری از متوقف کردن سلیقه‌ای فعالیت آنها
- بیان پیشنهادهایی درخصوص اصلاح نظام اداری کشور
- تأکید بر ساماندهی و ارتقای فعالیت‌های آموزش برون مدرسه‌ای همچون المپیادهای علمی
- پیشنهاد تغییر معیار اختصاص بودجه به دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور از شاخص «سرانه دانشجو- استاد» به شاخص کیفی «حل مسائل کشور»
- ضرورت حرکت به سمت الگوهای جدید آموزشی به ویژه «آموزشِ پژوهش‌محور» با اولویت کارآفرینی و افزایش رفاه اجتماعی
در پایان این دیدار، نماز ظهر و عصر به امامت رهبر انقلاب اسلامی اقامه شد.
