صدمین نوبل صلح به نخستوزیر اتیوپی رسید
گروه جهان|
ابی احمد علی نخستوزیر اتیوپی، بهدلیل عملکردش در این مقام، چه در عرصه داخلی و چه در زمینه برقراری صلح با اریتره برنده جایزه صلح نوبل 2019 میلادی شد. در بیانیه کمیته نوبل آمده: «بهخاطر تلاشهایش برای دستیابی به صلح و همکاری بینالمللی، و بهویژه ابتکار او برای حل مناقشات مرزی با اریتره.» به باور مسوولان کمیته نوبل، جایزه نوبل صلح پشتوانه خوبی برای آبی احمد و پیشبرد سیاستهای صلحجویانه او خواهد بود.
در مراسم معرفی برنده جایزه صلح نوبل امسال گفته شد که با توجه به نامزدهای مطرح، انتخاب برنده کاری دشوار بوده است، اما نخستوزیر اتیوپی به عنوان دومین کشور پرجمعیت آفریقا (با بیش از ١٠٢میلیون نفر جمعیت)، بهدلیل اقداماتی که در آزادسازی فضای سیاسی در داخل کشور و نیز برقراری صلح با اریتره، شایسته دریافت این جایزه شناخته شده است.
بهگفته کمیته نوبل، نخستوزیر ۴۳ساله اتیوپی در همکاری نزدیک با ایسایاس آفورکی رییسجمهوری اریتره، توانست یک توافق صلح را میان دو کشور به سرانجام برساند و به بنبست طولانی «نه جنگ و نه صلح» در روابط دو همسایه پایان دهد.
کمیته نوبل صلح در بیانیه روز جمعه خود همچنین تلاش همه طرفهای درگیری در راه عملی کردن صلح و آشتی در اتیوپی همچنین در شرق و شمال شرق آفریقا را ستوده است.
ابی احمد علی در ماه مارس سال گذشته به عنوان دوازدهمین نخستوزیر اتیوپی قدرت را در دست گرفت. او از همان زمان اعلام کرد که مصمم است گفتوگوهای صلح بر سر مناقشه ارضی با اریتره را از سرگیرد. در دوران نخستوزیری ابی احمد علی، بسیاری از زندانیان سیاسی آزاد شدند. او دست به اصلاحات گستردهای زد و از جمله شکنجه را ممنوع اعلام کرد. ابی احمد همچنین توجه ویژهای به مسائل محیطزیستی دارد و در میان دولتمردان جهان صاحب رکورد کاشت بیشترین درخت است. او که سرهنگ پیشین ارتش است از حدود نه سال پیش وارد سیاست شده است.
اعلام استقلال اریتره از اتیوپی در سال ١٩٦١، سرآغاز جنگی 30ساله بین دو کشور شد. با آنکه سازمان ملل متحد در سال ١٩٩٣ میلادی اریتره را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخت، اما اختلافات مرزی و مناقشات این دو کشور پایان نپذیرفت. اکنون کمیته جایزه صلح نوبل میگوید کوششهای ابی احمد منجر به پایان دادن به این منازعه درازمدت شده است. این کمیته همچنین ابراز امیدواری کرده اهدای جایزه صلح نوبل به نخستوزیر اتیوپی، او را در دستیابی به صلح و آشتی یاری دهد؛ بهویژه اینکه سیاست و راهکار آشتیجویانهای که از سوی آبی احمد دنبال میشود، در اتیوپی مورد مناقشه است. بسیاری نگران آن هستند که این تلاشها به جای آنکه صلح با همسایه این کشور را در پی داشته باشد، به جنگ داخلی در خود اتیوپی دامن بزند.
پیش از اعلام نام نخستوزیر اتیوپی به عنوان برنده نوبل صلخ، نام افراد و گروههای دیگری به عنوان برندگان احتمالی این جایزه مطرح شده بود که عبارت بودند از گرتا تونبرگ فعال کنشگر ۱۶ساله محیط زیست،
ابی احمد علی نخستوزیر اتیوپی، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و کنشگران حقوق بشر در هنگکنگ. برخی نیز از گزینههای احتمالی دیگری از جمله برنامه جهانی غذای سازمان ملل، همچنین نخستوزیران یونان و مقدونیه شمالی سخن میگفتند. آلکسیس سیپراس نخستوزیر پیشین یونان، و زوران زائف نخستوزیر مقدونیه شمالی، هم سرانجام توانستند با رسیدن به یک توافق، به 30سال اختلاف میان دو ملت پایان دهند.
برخلاف دیگر جوایز نوبل که برندگان آنها از سوی کمیتههای مستقر در شهر استکهلم پایتخت سوئد انتخاب میشوند، برنده جایزه صلح را کمیته نوبل در اسلو پایتخت نروژ برمیگزیند. ابی احمد، صدمین برنده جایزه صلح نوبل است که از سال ۱۹۰۱ میلادی اهدا میشود. مراسم اهدای این جایزه، به ارزش نه میلیون کرون سوئد، به نخستوزیر اتیوپی در ماه سپتامبر برگزار خواهد شد.
آلفرد نوبل، مخترع سوئدی دینامیت در وصیتنامهاش اعلام کرده است که جایزه صلح نوبل باید در شهر اسلو اهدا شود. دلیل دقیق تاسیس موسسهای در نروژ برای اهدای این جایزه روشن نیست اما در دوران زندگی آلفرد نوبل، دو کشور سوئد و نروژ با تشکیل «پادشاهی متحد سوئد و نروژ» با یکدیگر متحد شدند؛ این اتحاد در نهایت در سال ۱۹۰۵ میلادی منحل شد.
از ابتدای هفته نوبل که ۷ اکتبر آغاز شد، تاکنون در مجموع به ۱۲ نفر جایزه داده شده است (از جمله به برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۸ میلادی) . از این تعداد ۱۱نفر از برندگان مرد هستند و تنها برنده زن نیز اولگا توکارشوک نویسنده و روشنفکر لهستانی، است که برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۸ میلادی شده است. برنده نوبل اقتصاد قرار است که دوشنبه معرفی شود.