تهدید به تحریم ترکیه از اروپا تا امریکا
گروه جهان|
چند روز پس از آغاز عملیات نظامی ترکیه در شمال شرق سوریه، انتقادها از آنکارا بهشدت بالا گرفته است. در حالی که فرانسه از مطرح شدن موضوع اعمال تحریمها علیه ترکیه در نشست هفته آینده سران اتحادیه اروپا خبر میدهد، ۳۹ تن از جمهوریخواهان مجلس نمایندگان امریکا هم گفتهاند در حال آماده کردن طرحی برای تحریم ترکیه هستند.
موضوع اعمال تحریم علیه ترکیه پس از آن مطرح شد که رجب طیب اردوغان رییسجمهوری ترکیه، آغاز عملیات نظامی در شمال سوریه تحت عنوان «چشمه صلح» را اعلام کرد. تاکنون فرانسه، نروژ، آلمان، ایتالیا، کشورهای عربی چون عربستان سعودی و امارات متحده عربی، هند، و برخی کشورهای دیگر از عملیات نظامی ترکیه آشکارا انتقاد کرده یا سفیر این کشور را فراخواندهاند.
اتحادیه اروپا هم از ترکیه خواسته تا وظایفش را به عنوان نامزد ورود به اتحادیه اروپا انجام دهد. یک سخنگوی کمیسیون اروپا در بروکسل گفته: «ورود به اتحادیه اروپا نیازمند آن است که تمام کاندیداها از سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیروی کنند.» او ادامه داده که در همین رابطه اگر ترکیه در تقاضایش برای پیوستن به این اتحادیه جدی است، این راهی است که این کشور نیز باید طی کند. رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه، اما به انتقادها درباره حمله ترکیه با عصبانیت پاسخ داده است. او از جمله گفته که اگر اروپا اتهاماتش را پس نگیرد، سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را روانه اروپا میکند. بهگزارش خبرگزاری آناتولی، اردوغان در واکنش به درخواست سخنگوی کمیسیون اروپا گفته است: «هی، اروپا! بیدار شو! یک بار دیگر میگویم: اگر شما سعی کنید عملیات ما را به عنوان تهاجم معرفی کنید، وظیفه ما مشخص خواهد بود: درها را باز میکنیم و سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را به سوی شما میفرستیم.» او ادامه داده که اروپا صادق نیست و تا به حال حقیقت را نگفته است. اشاره اردوغان به سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجوی سوری است که در ترکیه به سر میبرند.
تلاش روسیه و ترامپ برای میانجیگری
روسیه و دولت امریکا از جمله کشورهایی بودهاند که تاکنون تلاش کردهاند تا با میانجیگیری به این غائله خاتمه دهند. از یک سو دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، که انتقادها از او بهدلیل خارج کردن نیروهای امریکایی از سوریه به اوج رسیده، پیشنهاد میانجیگیری میان دولت ترکیه و کردهای سوریه را مطرح کرده است؛ و از سوی دیگر روسیه نیز اعلام کرده که برای گفتوگوی آنکارا و دمشق تلاش میکند. حمایت این دو کشور باعث شد که بیانیه پیشنهادی اعضای اروپایی شورای امنیت سازمان ملل علیه علیه ترکیه رای نیاورد.
بهگزارش رویترز، دونالد ترامپ در توییتر نوشته: «امریکا یا باید هزاران سرباز به منطقه درگیری بین طرفین اعزام کند، یا باید دست به تحریمهای گسترده علیه ترکیه بزند یا تلاش کند بین طرفین درگیر در این منازعه میانجیگری کند.» لاوروف وزیر خارجه روسیه، هم گفته: «نگرانیهای ترکیه در شمال سوریه باید از راه گفتوگو میان آنکارا و دمشق بر طرف شود.»
با وجود تلاش ترامپ برای حمایت ضمنی از دولت ترکیه، سناتورهای امریکایی از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات از طرح تحریمهایی علیه آنکارا، از جمله علیه شخص اردوغان خبر دادهاند. بر اساس این طرح که قرار است هفته آینده تقدیم کنگره امریکا شود، داراییهای رهبران ترکیه در امریکا، در صورت متوقف نشدن عملیات در خاک سوریه، مسدود خواهد شد. علاوه بر اردوغان، از جمله معاون رییسجمهوری و وزیر دفاع ترکیه نیز مشمول این تحریمها خواهند شد. افزون بر این، طبق طرح سناتورهای امریکایی شرایط دریافت ویزای سفر به ایالات متحده برای رهبران ترکیه دشوارتر خواهد شد. این طرح مجازاتهای متعدد دیگری را نیز در نظر گرفته است؛ از جمله فروش تجهیزات نظامی امریکایی به ارتش ترکیه ممنوع شده و افراد و شرکتهای خارجی نیز که وارد معاملات نظامی با ترکیه شوند، مشمول تحریمهای امریکا خواهند شد.
آنکارا در خاک سوریه بحث در مورد فروش سلاح به ترکیه را در بسیاری از کشورهای جهان دامن زده است. در این میان نروژ از نخستین کشورهایی است که با صدور بیانیهای از به حالت تعلیق در آوردن تمام معاملات تسلیحاتی خود با ترکیه خبر داده است.
رسانههای خبری گزارش میدهند که در شمال سوریه مردم در حال فرار از حمله نظامی ترکیه هستند. دیدهبان حقوق بشر سوریه گزارش داده که بیش از ۶۰ هزار نفر در حال فرار از این منطقه هستند. اکثر این افراد ساکنان شهرهای مرزی سوریه مثل رأسالعین، تل ابیض و دربازیا هستند. بهگفته فعالان سوری، فراریان از جنگ به سمت شرق در حرکتند و مقصدشان احتمالا مناطق اطراف شهر حسکه است.
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داده مردم را در خودرو، پیاده یا روی موتورسیکلت در حال خروج از رأسالعین و فرار از مناطق جنگی دیدهاند. بهگفته ۱۴ سازمان کمکرسانی در مناطقی در مرز سوریه با ترکیه که هماکنون نبرد در جریان است، مجموعا ۴۵۰ هزار نفر زندگی میکنند. این سازمانهای امدادی گفتهاند که اگر مجبور شوند بهدلیل تشدید درگیری کارمندانشان را از این مناطق خارج کنند، کسانی که جانشان در خطر است نمیتوانند کمکهای ضروری را دریافت کنند. نهادهای امدادی سازمان ملل متحد نگرانی خود را از حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه ابراز کردهاند.
مارک لووکوک هماهنگکننده کمکهای ضروری سازمان ملل، در بیانیهای حفاظت از غیرنظامیان در مناطق مورد حمله را خواستار شده است. صندوق کمک به کودکان سازمان ملل، نیز گفته پسران و دختران زیادی در شمال شرقی سوریه در معرض خطر جدی مصدومیت، مرگ یا فرار اجباری قرار دارند. سرپرست یونیسف در نیویورک تصریح کرده که یک تنش نظامی دیگر پیامدهای ناگواری خواهد داشت. ارتش ترکیه حمله نظامی خود علیه شبهنظامیان کرد سوریه را چهارشنبه آغاز کرد. هدف از این عملیات ایجاد یک منطقه امن در داخل خاک سوریه عنوان شده که قرار است تا دو میلیون آواره سوری در آنجا اسکان داده شوند.
آنکارا یپگ را شاخهای از حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) میداند که در ترکیه سازمانی تروریستی شناخته میشود. آنکارا از این هراس دارد که تقویت نیروهای کرد در مرزهای جنوبی ترکیه منجر به تشکیل منطقه خودمختار کردنشین و در نهایت جدایی مناطق کردنشین ترکیه از خاک این کشور شود.