مطالعات قوم باستان‌شناسی به «مکران» رسید

سرپرست هیات باستان‌شناسی «سفیدکوه مکران»  خبر داد: بررسی باستان‌شناختی منطقه سفیدکوه مکران در کنار پروژه قوم باستان‌شناسی با محوریت شناسایی و ثبت تداوم الگوی استقراری جوامع ساکن در ارتفاعات این منطقه انجام شد. حسین واحدی، با بیان اینکه پروژه مطالعات «شناسایی باستان‌شناسی سکونتگاه‌های منطقه سفید کوه مکران در نیک‌شهرِ سیستان و بلوچستان»، در قالب یک پروژه‌ مطالعات قوم‌باستان‌شناسی جوامع است، ادامه داد: در این پروژه جوانب مطالعات انسان‌شناسی و قوم‌ باستان‌شناسی با محوریت فصل اول برنامه بررسی باستان‌شناسی برای اولین‌بار در منطقه سفیدکوه مکران در مرکز استان سیستان و بلوچستان در حال انجام است. او با بیان اینکه در این فصل از بررسی، شواهد ویژه باستان‌شناختی و مردم شناختی از جوامع کمتر شناخته شده سفیدکوه به دست آمد، افزود: از بارزترین شواهد به دست آمده می‌توان به کشف شواهد معماری مدور که تداوم آن تا امروز در منطقه سفیدکوه قابل مشاهده بوده و همینطور شواهدی از سفال‌هایی مشکوک به دوره مس و سنگ در کنار گونه سفال خاصی که به لوندو (Londo) معروف است اشاره کرد. این باستان شناس با اشاره به اینکه نتایج آزمایشات گاه‌نگاری مطلق به زودی دریچه جدیدی را در این زمینه به روی ما باز کند، گفت: برخی از محققان بر اساس یافته‌های باستان‌سنجی بلوچستانِ پاکستان اینگونه سفالی را متعلق به سده دوم و سوم پیش از میلاد می‌دانند که این تاریخ می‌تواند در بلوچستان ایران متفاوت باشد. سرپرست هیات باستان‌شناسی «سفیدکوه مکران»، سفال‌های «لوندو» را جزو سفال‌های شاخص بلوچستان دانست که می‌توان اینگونه سفال را در لایه‌های آغازین تپه «یحیی» کرمان، محوطه «کفتری» فارس، تمامی غرب پاکستان مانند محوطه‌های (جهاوالان، بودی بوتی و لاس بلا، محوطه دامب کوه، هزارمردی بمپور) و محوطه «قلعه گیو» در خراسان جنوبی یافت، تاکید کرد: سفال «لوندو» جز دومین گروه سفالی حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و منطقه مکران است که شاهدی بر تجارت میان مردمان منطقه است. او اضافه کرد: تیم بررسی منطقه سفیدکوه مکران در این فصل به دنبال شواهدی مبنی بر حضور محوطه‌های باستانی در این منطقه صعب‌العبور در کنار پروژه قوم باستان‌شناسی که بر محوریت شناسایی، بررسی و ثبت جوامع ساکن در ارتفاعات سفیدکوه استوار است، بود؛ تا تداوم الگوی استقراری این مردمان و دهکده‌های مورد مطالعه را شناسایی و ثبت کند. او همچنین با تاکید بر اینکه در کنار یافته‌های یاد شده در این فصل از بررسی، شواهد تازه‌ای از وجود «دمب»‌هایی بیضی‌شکل، مدور و پشته‌ای که بسیار حائز اهمیت است، آشکار شد، گفت: باتوجه به کشف نمونه‌های النگوی شیشه‌ای، قطعات سفالی به دست آمده و شواهد مردم‌شناختی در کنار یک نمونه گور مدور شناسایی شده که نمونه‌های آن در مناطق همجوار چون پاکستان و عمان (محوطه‌هایی چون هیفت، ام‌النار و جعلان) در بازه زمانی پیش از تاریخ شناسایی شده است. روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سرپرست هیات باستان‌شناسی «سفیدکوه مکران» تاکید کرد: این احتمال می‌رود که منطقه مکران و به خصوص سفیدکوه تحت سیطره جوامع نیمه‌کوچرو بوده و یکی از مناطق مهم در تجارت بین جوامع حاشیه جنوبی خلیج فارس و جوامع دشت‌های وسیع بلوچستان و سیستان و مناطق همجوار به شمار می‌رفته است. به گفته او، در این بررسی شواهدی از گورستان‌های تاریخی و اسلامی نیز دیده شد که احتمال می‌رود به دلیل سوق‌الجیشی بودن منطقه از دیرباز مامن و سکونتگاه عشایر نیمه یکجانشین بوده بطوری که این جوامع هم‌اکنون نیز در این منطقه سکونت دارند. واحدی با بیان اینکه بطور دقیق هنوز قادر به شناخت جوامع باستانی ساکن در ارتفاعات سفید کوه نیستیم، اظهار کرد: لازم است تا در یک طرح بلندمدت با همکاری پژوهشکده باستان‌شناسی، پژوهشکده مردم‌شناسی و متخصصان میان‌رشته‌ای، در کنار مطالعه‌ جوامع امروزی معاصر ساکن در منطقه، بررسی‌های هدفمندی در منطقه صورت گیرد.