مرگِ «چغاگاوانه» در هفته باستانشناسی رقم میخورد؟
«از یک سو تصاویرِ جدید، از انتقال دستگاههای سنگین حفاری به محوطه تاریخی اسلامآباد غرب خبر میرسد و از سوی دیگر مسوولان میراث فرهنگی کرمانشاه میگویند در برابر حفاظت از محوطه چغاگاوانه تنها ماندهاند.» محوطهای تاریخی که بنا به گفته مشاور طرحِ تقاطع غیرهمسطح در اسلامآباد غرب فقط چند متر پایینتر از سطح زمین، آثار تاریخی و معماری دارد و باستانشناسان و متولیان پژوهشکده باستانشناسی نسبت به لزوم بررسی مطالعاتی در این بخش از شهر که نشانههای سکونتاش از هشت هزار سال قبل تا امروز ادامهدار بوده، تاکید دارند، تاکیدی که ان را در روز جهانی باستانشناسی نیز مطرح میکنند، اما به نظر میرسد زورشان با نام طولانی که یدک میکشند، برابر نیست و تاکنون شهرداری اسلامآباد مقابل وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که تا قبل از آن، سالها معاونت ریاستجمهوری بوده، شانس بیشتری برای بُرد دارد. محل احداث پل یا همان تقاطع غیرهمسطح در میدان امامخمینی(ره) در اسلامآباد غرب در کرمانشاه از حدود پنج ماه قبل با هشدارهای زیادی مواجه شد، از چند روز قبل پروژهای که عرصه و حریم محوطه تاریخی «چغاگاوانه» را با آسیب زیادی میتواند مواجه میکند. آسیبی که به نظر میرسد شهرداری اسلامآباد غرب چندان به آن توجهی ندارد و هنوز هیچ واکنشی از سوی نخستین وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برابر این اظهارنظرها و اتفاقات برای اسلامآباد مطرح نشده است. همانطور که پیش از همه این هشدارها و در زمان امضای قرارداد متولیان شهری با میراث فرهنگی، شرطی گذاشته شد تا اگر در حین کار به آثار تاریخی برخورد کردند، پروژه متوقف شود. شرطی که به تعهد آن هم پایدار نماندند و آن شد که اضطرابهایی که «چغاگاوانه» تا امروز به جان خریده، در حال تبدیل شدن به واقعیت است. اضطرابهایی که این محوطه تاریخی هشت هزار ساله با بیش از ۲۵ متر نهشتههای باستانشناختی، از کهنترین بقایای سکونت انسانی، مربوط به دوره روستانشینی یا نوسنگی را به تخریب و شاید مرگ نزدیکتر کند. از یک طرف باوجود درخواستهای مطرح شده برای توقف کار پروژه، شهردار اسلامآباد غرب که ۲۶ مهر همراه با استاندار کرمانشاه از روند چند پروژه در اسلامآباد بازدید کرد، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که «عملیات اجرایی پروژه روگذر اسلامآبادغرب بعد از اربعین شروع خواهد شد و با همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی و شورای ترافیک موانع مزاحم ترافیکی حاشیه این پروژه مرتفع شده است. پروژه تقاطع غیرهمسطح حضرت امام خمینی(ره) اسلامآباد غرب با اعتبار ۱۹ میلیارد تومان احداث خواهد شد که نقش بسیار زیادی در روانسازی ترافیک خواهد داشت.» و از سوی دیگر در تصاویری که در روز جهانی «باستانشناسی» به دست مسوولان میراث فرهنگی کرمانشاه رسیده، انتقالِ ماشینآلات و تجهیزات سنگین برای آغاز کار در محوطه تاریخی چغاگاوانه است! هادی احمدی، مدیرکل دفتر محوطهها و بناهای تاریخی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، به ایسنا میگوید: شکایتها را مطرح کردهایم و با استاندار نیز مکاتباتی در سطح ملی و استانی انجام شدهاند. او درباره میزان اعتباری که مسوولان شهری اسلامآباد غرب میگویند برای انجام این پروژه هزینه شده، نیز اظهار میکند: دوستان اگر هر هزینهای کردهاند، به جرم اینکه پول مردم و بیتالمال را هدر میدهند، باید تحت تعقیب قرار بگیرند. اگر بخواهند هر نوع تدقیق عرصه و حریم در این محوطه، انجام دهند باید فقط توسط پژوهشکده باستانشناسی انجام شود. تا جایی که به میراث فرهنگی مربوط میشود، کوتاه نمیآییم، هر نوع عملیات عمرانی خلاف قانون است، یگان حفاظت میراث فرهنگی موظف است بطور دایم محوطه را بررسی کنند، متاسفانه اقداماتی که تاکنون قصد انجام دارند مخالف ضوابط است.وی با بیان اینکه تا جایی که به حفظ آن تپه مربوط میشود ما کوتاه نمیاییم و هر نوع اقدامی در این تپه تاریخی اکنون خلاف است، اظهار میکند: در صورتی که صبر کرده و به قانون تمکین کنند، کارشناسان باستانشناسی وضعیت محوطه را با نقشهها تطبیق میدهند و حتی اگر جایی به اشتباه در حریم باشد باز هم اصلاح انجام میشود، اما تا امروز و در هر نقطهای که به عرصه و حریم مربوط میشود، هر نوع عملیات عمرانی خلاف قانون است و هیچگاه نیز قانون به ما اجازه نمیدهد که از چنین چیزی چشم پوشی کنیم. او تاکید میکند: یگان حفاظت میراث فرهنگی موظف است بطور دایم محوطه را بررسی کنند. مکاتبات لازم نیز با دادستان انجام شده است. اما متاسفانه اقداماتی که تاکنون قصد انجام دارند مخالف ضوابط است. امید قادری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه نیز میگوید: داستان چغاگاوانه قصه پر غصهای شده که به نظر میرسد یکسری لجبازیها، مانع کارهای کارشناسی در این محوطه تاریخی میشود. از سوی دیگر این مساله بیشتر شبیه به یک مسئله سیاسی و اجتماعی محلی شده است. او در حال حاضر مهمترین بحث را انتقال تجهیزات به محوطه چغاگاوانه میداند و میگوید: متاسفانه میراث فرهنگی در کل استان تنها مانده است. از سه هفته قبل میراث فرهنگی شکایت خود را اعلام کرده، اما هنوز جوابی به آن داده نشده است.