سیاسیون کلاسیک، به فناوری خواهند باخت نه به رقبا!

حامد اکبری|پژوهشگر علوم سیاسی| سیاستمداران و سیاسیون کلاسیک یکی از رقبای اصلی خود را فراموش کرده و بعضی مطلقاً آن را نمی‌شناسند. اما اگر این رقیب را نشناسند و تعامل و ارتباط با آن را نیاموزند، بطور کامل از صفحه سیاسی و اجتماعی کشور در دهه پیش رو حذف خواهند شد.

تحولات چشمگیر و پرشتاب دهه اخیر در حوزه فناوری به‌ویژه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و نفوذ بسیار پرشتاب آنها در لایه‌های مختلف جامعه و تحمیل آنها به عنوان یک مطالبه به حکمرانان از مهم‌ترین موضوعاتی است که همواره فکر پژوهشگران و اندیشمندان حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را به خود مشغول کرده است. حال آنکه این شتاب سهمگین، چنان است که دست شناخت‌پژوهان به گرد پای آنها نرسیده و گویی همه ارکان جامعه را به‌دنبال خود می‌دواند!

به جرأت می‌توان گفت ابعاد این دگردیسی‌ها که در فضای عمومی جامعه رخ داده است، هرروز پیچیده‌تر و دارای ابعاد و قوانین نانوشته، فرهنگ‌ها و عرف‌های متفاوت‌تری می‌شود. جالب‌تر و مهم‌تر این است که این رویه‌ها، دایماً متغیر هم به نظر می‌رسند. امروزه سایه‌ای سنگین از جامعه واقعی را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی و نمایی از دولت را در دولت الکترونیک می‌توان مشاهده و دنبال کرد.

مفاهیمی کلاسیک و انتزاعی هم در این چهارراه و بزنگاه تاریخی در دو بعد فضای مجازی و حقیقی گرفتار آمده و مجبور به بازتعریف خود و همچنین هماهنگ شدن با رویه‌ها و عرف‌های فضای مجازی که غالباً هم توسط جوانان در کل دنیا مدیریت و گسترده و نافذ می‌شود، خواهند بود. از اقتصاد تا فرهنگ و مفاهیم جامعه‌شناختی گرفته تا سیاست و کنش‌های مدنی یکسر تحت تأثیر این جامعه نوپدیدار که قوانین و رویه‌های عرضی خود و البته دایماً متغیر را دارند، قرار گرفته است.

نگارنده در این یادداشت قصد دارد طرح بحثی از بابت تلنگر به سیاستمداران و سیاسیون کلاسیک داشته باشد که غالباً رقیب اصلی خود را فراموش کرده و بعضاً مطلقاً آن را نمی‌شناسند و زبانش را نمی‌فهمند. چرا که شکاف پدید آمده نسلی در جامعه که هم‌پوشانی قابل اعتنایی با طبقه مانوس با فناوری‌های نوین و طبقه بیگانه با آن دارد عمیق‌تر می‌کند. فناوری‌های نوظهور اطلاعاتی و ارتباطی از جمله پیام‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌هایی که دارای نفوذ بالایی در جوامع هستند، اولویت‌های کنش‌های جامعه را به‌راحتی می‌توانند تغییر دهند.

نگارنده بر این باورست که در جریان بلوغ بیشتر فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در پیوند با هوش مصنوعی و انواع الگوهای داده‌کاوی، آیتم‌های جدیدی به اکوسیستم سیاسی و اجتماعی کشور خواهند افزود که نوع تعامل سیاسی جامعه با حاکمیت هاو به عبارت بهتر نقش‌آفرینان سیاسی را بطور کامل تغییر خواهد داد.

به عنوان مثال ارتباط ارگانیک و لحظه‌ای با جامعه در روزگار کنونی صرفا از طریق پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی مقدور و مرسوم است که سیاسیون و احزاب کلاسیک آمادگی محتوایی، فنی و تیم زبده تولید محتوا و دیجیتال مارکتینگ فعالیت‌های سیاسی خود را ندارند.

مورد دیگر، نیاز مبرم به آنالیز دایمی جامعه در فضای مجازی است که آینه نوپدیدار و تمام‌نما و در بسیاری از مواقع، واقعی‌تر از حالت عادی است که باز هم سیاسیون سنتی با الگوهای متن کاوی و داده کاوی و تحلیل مخاطبان و جامعه بیگانه‌اند.

مورد دیگر، انواع استحقاق‌سنجی‌ها براساس پروفایل‌ آحاد جامعه براساس هویت یکتای دیجیتال افراد است که می‌تواند نقشی تاریخی در تحولات سیاسی کشور در آینده نزدیک ایفا کند.

مایلم این مورد را قدری بیشتر بشکافم که هم اهمیت موضوع مشخص شود و هم پیشنهادی ضمنی برای سیاستمداران و احزاب و فعالان سیاسی باشد که بدانند اگر آغوشی به‌روی فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی نگشایند، بطور کامل از صفحه سیاسی و اجتماعی کشور در دهه پیش رو حذف خواهند شد و در واقع به فناوری خواهند باخت و نه به رقبای خود!

مکانیسم استحقاق‌سنجی، یکی از انواع روش‌های داده‌کاوی است. داده‌کاوی هم عبارتست از کشف الگوهای پنهان از داده‌های موجود. به عبارت دیگر در استحقاق‌سنجی توسط تحلیل داده‌ها و با استفاده از متن‌کاوی قانونی و داده‌کاوی و هوش مصنوعی می‌توان بطور مثال خدمات و یا حقوقی که افراد جامعه بر اساس متن قانون از آنها برخوردارند، کشف و با اتصال به هویت یکتای دیجیتال افراد به آنها اعلام و برای آنان فعال‌سازی کرد. حال تصور کنید که رقیب انتخاباتی شما به استفاده از این ابزار مجهز باشد. می‌توان به راحتی نتیجه گرفت که می‌تواند برنامه‌های انتخاباتی‌اش را براساس اطلاعات دقیقا واقعی و در واقع خرده اطلاعات و با دقت بسیار، تعریف کند. همچنین می‌تواند با کمک اتصال به هویت دیجیتال افراد UID، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی افراد مستقیماً وعده‌های مطابق با مختصات اطلاعاتی افراد به‌صورت یک به یک را اعلام کند (و شعارها و توئیت‌هایش را بر این اساس تنظیم کند) . تا همینجا هم دارنده این امکان داده‌کاوانه بسیار از رقیب خود جلوتر خواهد بود چراکه دست‌کم حقوق افراد را از میان سطور طولانی و پیچیده قوانین کشف و به او اعلام کرده است، چه برسد به اینکه قول فعال‌سازی و جاری شدن آن خدمات را به او بدهد و پیچیده نیست اگر بتوانیم پیش‌بینی کنیم که افراد جامعه بلادرنگ به او رای خواهند داد. منبع: ایرنا