«اینستکس» قدرت اجرا ندارد
رییس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: با خروج امریکا از برجام، این انتظار از اروپا وجود داشت که از طریق «اینستکس» با ایران معامله کند، اما این کانال اجرایی نشده است و به نظر هم می‌رسد که خروجی نخواهد داشت، به این معنا که اینستکس عملا قدرت اجرایی ندارد؛ پس باید به بازارهای پیرامونی و از جمله سوریه تمرکز کنیم ولی اگر کانال مالی با اروپا باز شد شاید شرایط بهتر شود. به گزارش خبرگزاری مهر، محمد لاهوتی با بیان اینکه از اول فروردین ۹۸ تا ۸ آبان امسال، ۱۰ میلیارد و ۳۴۴ میلیون یورو فروش ارز صادراتی بوده و ۸ میلیارد و ۳۸۱ میلیون یورو تامین ارز واردات انجام شده است، افزود: آمار خرید و فروش ارز در سامانه نیما به این صورت است که از اول فروردین ۹۸ تا ۸ آبان ماه امسال معادل ۱۰ میلیارد و ۳۴۴ میلیون یورو فروش ارز از سوی صادرکنندگان در سامانه نیما صورت گرفته که در مقابل ۸ میلیارد و ۳۸۱ میلیون یورو، تأمین ارز واردات از این محل انجام شده است.
او با اشاره به اینکه اکنون سامانه نیما بالغ بر ۱.۵ میلیارد یورو مازاد ارزی داشته و عرضه در آن بیش از تقاضای ارز است، اظهار کرد: میانگین نرخ فروش یورو ۱۱ هزار و ۸۳۱ تومان و میانگین نرخ خرید آن ۱۱ هزار و ۸۸۹ تومان است ضمن اینکه در بازار ثانویه، نرخ خرید هر دلار ۱۰ هزار و ۷۰۲ تومان و نرخ فروش آن ۱۰ هزار و ۵۹۴ تومان است که نشانگر تفاوت ۳ تا ۵ درصدی قیمت ارز در سامانه نیما با بازار آزاد است. عضو کمیته ارزی اتاق ایران این تفاوت نرخ را معقول دانست و گفت: بیشتر واردکنندگان تمایل دارند تا از ارز صادراتی برای واردات خود استفاده کنند چرا که نقل و انتقالات ارزی راحت‌تر، هزینه‌ها کمتر و نرخ به صورت توافقی بر اساس اختیاری که بانک مرکزی به دو طرف داده است، صورت می‌گیرد. به گفته او، تقاضا کماکان برای ارز ۴۲۰۰ تومانی بالا است و این نشان می‌دهد هر چه نرخ ارز به سمت واقعی پیش برود، تقاضای کاذب در بازار کمتر می‌شود. او اظهار کرد: از آنجایی که ارایه ارز ۴۲۰۰ تومانی مورد انتقاد فعالان اقتصادی قرار دارد، اما دولت معتقد است که باید این سیاست را ادامه دهد، اگرچه ردیف کالایی آن را به ۵ قلم کاهش داده ولی باز هم امکان کوتاه‌تر کردن لیست مشمولان دریافت ارز دولتی وجود دارد. با توجه به درآمد ارزی کشور در شرایط سخت تحریمی، باید هر یک دلار را هم به دقت هزینه کرد. رییس کنفدراسیون صادرات ایران به بیان آمارهای تجارت خارجی در نیمه اول امسال پرداخت و گفت: امسال اولین سالی است که دولت به غیر از کالاهای اساسی، حتی یک دلار هم ارز بابت واردات کالاها نداده است، به نحوی که ارز صادرات غیرنفتی جایگزین ارز نفتی بودجه شده است. این در شرایطی است که صادرات در نیمه نخست امسال، با وجود کاهش ارزشی، به لحاظ وزنی با ۲۲ درصد رشد مواجه بوده و تراز تجاری با اختلاف ۲۷۳ میلیون دلاری، به نفع واردات منفی است. او افزود: بازارهای سنتی ایران در صادرات همچنان حفظ شده؛ به نحوی که چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان در زمره ۵ کشور اول صادراتی ایران قرار گرفته‌اند؛ ضمن اینکه هند نیز از این فهرست خارج شده که نشان می‌دهد هندی‌ها سختگیری‌های بیشتری نسبت به ورود کالاهای صادراتی ایران داشته‌اند. لاهوتی با بیان اینکه در حوزه واردات نیز چین، امارات و ترکیه شرکای اول ایران هستند؛ افزود: میانگین ارزش هر تن کالای صادراتی نیز به ۲۹۵ دلار رسیده است.
او با اشاره به اینکه بانک مرکزی بازگشت ارز صادراتی ار تسهیل کرده است، گفت: بر این اساس، با توجه به مازاد عرضه ارز در سامانه نیما، تفاوت قیمت در بازار آزاد و سامانه نیما به حداقل رسیده است و سیاست‌های تعاملی به صادرکنندگان فرصت داده تا ارز را به چرخه اقتصادی برگردانند و بر این اساس، رییس کل بانک مرکزی هم اعلام کرده که ۷۱ درصد از ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور بازگشته است؛ البته این به معنای آن نیست که ۲۹ درصد مابقی بازنخواهد گشت، چراکه هنوز هم فرصت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی به اتمام نرسیده است. لاهوتی افزود: متولی بازگشت ارز صادراتی بانک مرکزی است و این نهاد باید پاسخگوی منابع ارزی کشور باشد؛ این در حالی است که معاون معدنی وزیر صمت اعلام می‌کند که کمتر از ۵ صادرکننده معدنی ارز به کشور برگردانده‌اند.
