ترامپ از نفت سوریه چه می‌خواهد؟
تلاش دولت ترامپ برای اشغال و کنترل منابع نفتی سوریه به بهانه مبارزه با تروریسم، توجه بسیاری از ناظران سیاسی را به این موضوع جلب کرده که مستاجر کنونی کاخ سفید در پوشش مبارزه با تروریسم به دنبال سود تجاری حداکثری و کنترل نفت خاورمیانه است.
به گزارش ایرنا، درمیانه ماجراهای اوکراین گیت، استیضاح ترامپ، کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ و کشته شدن «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروه داعش توسط امریکا، اخباری منتشر شد که نشان می‌دهد که با وجود تمایل ادعایی «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری امریکا مبنی خروج نیروهای نظامی این کشور از شمال سوریه، واشنگتن به دنبال بهره‌برداری از منابع نفتی سوریه است. به نظر می‌رسد ترامپ تاجر مسلک هر جایی که منفعتی مالی در آن باشد، حضور دارد او اما اگرچه اواسط مهر ماه دستور خروج نیروهای امریکایی را از سوریه داد و در توئیت نوشت که «وقت آن رسیده که این کشور بعد از سه سال خود را از جنگ‌هایی که بسیاری از آنها قبیله‌ای است، کنار بکشد و سربازانش را به کشور برگرداند.» اما نیروهای امریکایی از سوریه خارج نشدند و به جای خروج سراغ منابع نفتی این کشور رفتند.
رییس‌جمهوری امریکا ۶ آبان در گردهمایی انجمن بین‌المللی روسای پلیس گفت: ما نفت سوریه را نگه می‌داریم و به یاد بیاورید که ماهانه ۴۵ میلیون دلار، پول‌آوری دارد.
«مارک اسپر» وزیر دفاع امریکا همسو با رییس‌جمهوری ایالات متحده بر حفاظت از منابع نفتی شمال سوریه تاکید کرد و مدعی شد که که ماموریت واشنگتن تامین امنیت میادین نفتی است. همچنین برخی مقام‌های ارشد وزارت خارجه امریکا به خبرنگاران اعلام کردند «ترامپ به موضوع نفت سوریه توجه ویژه‌ای دارد زیرا مهم است که داعش به آن دست پیدا نکند. در ضمن فکر نمی‌کنیم دست یافتن ایران یا حکومت سوریه به آن هم چیز خوبی باشد».
بسیاری از ناظران سیاسی و تحلیلگران بر این باورند که اقدام دولت ترامپ برای جلوگیری از دست یافتن حکومت سوریه به نفت کشور خود و بهره‌برداری از آن اقدامی عجیب و بر خلاف قوانین بین‌المللی است، به نحوی که این اقدامات واکنش‌های بین‌المللی و بازیگران دخیل در صحنه سوریه را برانگیخته است.
واکنش‌ها به راهزنی نفتی ترامپ
در روزهای گذشته خبر رسید که امریکا با هدف تقویت حضور نظامی خود در میادین نفتی تحت اشغال کردها در شمال شرق سوریه به استان‌های دیرالزور و حسکه این کشور کاروان‌های نظامی اعزام کرد. ظاهرا یک کاروان نظامی متشکل از دست‌کم ۱۳ دستگاه خودرو زرهی متعلق به ارتش امریکا از گذرگاه الیعربیه در مرز عراق و سوریه عبور کرده و وارد میدان نفتی «رمیلان» در شمال شرق استان حسکه شده است. بالگردهای ارتش امریکا این کاروان نظامی که در آن نفربرهای زرهی هم وجود داشتند، همراهی کردند. همچنین ارتش امریکا یک کاروان نظامی متشکل از ۳۰ دستگاه تانک و نفربر زرهی را از عراق به میدان نفتی العمر در استان دیرازور در سوریه اعزام کرده بود.
«سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه ۱۱ آبان در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی۲۴ با اشاره به بی‌توجهی امریکا برای مبارزه با گروه تروریستی داعش تاکید کرد: واشنگتن روی میادین نفتی سوریه تمرکز کرده است.
لاوروف افزود: امریکا می‌خواهد از میادین نفتی سوریه محافظت کند تا دولت سوریه نتواند به این میادین دست یابد. رییس دستگاه دیپلماسی روسیه به اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت دفاع روسیه در مورد قاچاق نفت سوریه اشاره کرد و افزود: نفت سوریه به صورت قاچاق از این کشور خارج می‌شود و با درآمد حاصل از فروش آن، امریکا از گروه‌های مسلح وفادار به خود حمایت می‌کند.
«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز با تکرار اطلاعاتی که وزارت دفاع این کشور هفته گذشته آنها را افشا کرد، گفت: ایالات متحده امریکا به صورت غیرقانونی از میادین نفتی در شمال شرق سوریه ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار نفت استخراج می‌کند.
وی با بیان این مطلب افزود: امریکا نفت سوریه را با نقض تحریم‌های خود به صورت قاچاق از سوریه خارج می‌کند و قصد ندارد این مناطق سوریه را در آینده نزدیک ترک کند.
وزارت دفاع روسیه نیز هفته گذشته تصاویر ماهواره‌ای از برخی مناطق سوریه منتشر کرد که نشان می‌داد، نیروهای امریکایی چتر امنیتی برای قاچاق نفت سوریه ایجاد کرده‌اند و با وجود تحریم نفت این کشور از سوی امریکا، با راهزنی بین‌المللی، ماهانه حدود ۳۰ میلیون دلار به جیب می‌زنند.
«ایگور کوناشنکوف» سخنگوی وزارت دفاع روسیه این اطلاعات را در واکنش به اظهارات «مارک اسپر» وزیر دفاع امریکا و رییس پنتاگون که بر لزوم ماندن تعدادی از سربازان امریکایی در شرق سوریه برای حفاظت از میادین نفتی از دست گروه تروریستی داعش سخن گفته بود، منتشر کرد. وی افزود: درقوانین بین‌المللی و حتی قوانین داخلی امریکا هم حقی به سربازان امریکایی برای محافظت و دفاع از ذخایر هیدروکربنی سوریه در مقابل ملت و دولت این کشور داده نشده است بنابراین کاری که امروز سربازان امریکایی در سوریه انجام می‌دهند چیزی جز تصرف میادین نفتی مردم سوریه در شرق این کشور نیست و به عبارت ساده راهزنی بین‌المللی در سطح دولتی است.
«ایگور کوناشنکوف» سخنگوی وزارت دفاع روسیه نیز با حمله شدید به اقدامات غیرقانونی پنتاگون (وزارت دفاع امریکا) اظهار داشت: اگر هر بشکه نفت سوریه را ۳۸ دلار درنظر بگیریم، درآمد ماهانه این «تجارت خصوصی» از خدمات عمومی ایالات متحده بیش از ۳۰ میلیون دلار می‌شود ضمن اینکه این جریان مالی بدون کنترل و مالیات در جریان است بنابراین طبیعی است که پنتاگون برای همیشه آماده حفاظت از مناطق اسرار آمیز در سوریه باشد.
در این زمینه، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز به کنایه گفت که ظاهرا امریکا می‌ماند تا از نفت مراقبت کند… حداقل رییس‌جمهوری ترامپ در مورد نیت‌های ایالات متحده صادق است.
یکی از مشاوران ارشد رییس‌جمهوری ترکیه نیز در توئیتر خود نوشته است منابع طبیعی سوریه متعلق به سوری‌هاست.
اما پرسش مهم‌تر این است که امریکا از نفت سوریه چه می‌خواهد؟
امریکا از سوریه چه می‌خواهد؟
چندی پیش خبرگزاری رویترز به نقل از رییس‌جمهوری امریکا گزارش داده بود که شرکت نفتی «اکسون‌موبیل» یا یک شرکت نفتی دیگر می‌تواند استخراج و فروش نفت از میدان‌های سوریه را انجام دهند. اظهاراتی که با انتقادهای حقوق‌دانان و کارشناسان روبرو شد.
سناتور لیندسی گراهام سناتور جمهوری‌خواه که از طرفداران ترامپ است از این سیاست حمایت کرده و گفته است، به این ترتیب می‌توان از دست یافتن دولت سوریه و متحدان او بر این چاه‌ها جلوگیری کرد. همچنین می‌توان درآمد این چاه‌ها را برای کردها حفظ کرد و هزینه مبارزه با تروریسم نیز از این طریق قابل تامین است.
این در حالی است که گزارش شده است که نفت میدان‌های نفتی شرق سوریه با حمایت نظامیان امریکایی و شرکت‌های ویژه امنیتی امریکا، به دیگر کشورها قاچاق می‌شود و ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار درآمد دارد.
در این زمینه «دیوید پترائوس» رییس سابق سیا در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تاکید کرده که ترامپ همواره علاقه خاصی به منابع نفتی در منطقه (خلیج فارس) داشته است. او پیش از نیز گفته بود که باید نفت عراق حفظ شود. شاید مشاوران ترامپ و همه کسانی که در تصمیم‌سازی‌ها تاثیر دارند حداکثر تلاش خود را می‌کنند و هر استدلالی که می‌توانند مطرح می‌کنند تا نظامیان امریکایی در شمال شرقی سوریه بمانند
ورای منافع حاصل از فروش نفت این میدان‌های نفتی، برخی تحلیلگران بر این باورند که کاهش رشد اقتصادی امریکا ناشی از جنگ تجاری با چین باعث شده تا ترامپ به دنبال منافع حداکثری از نفت خاورمیانه باشد.
براساس گزارش‌های وزارت بازرگانی امریکا، رشد اقتصادی در این کشور در سه ماه سوم سال ۲۰۱۹ نسبت به سه ماه دوم کاهش یافته است.
به گزارش سی بی‌سی‌نیوز، رشد اقتصادی در امریکا در سه ماه سوم سال جاری ۱.۹ درصد است، این در حالی است که رشد اقتصادی در سه ماه دوم ۲ درصد بوده است.
بر اساس گزارش وزارت بازرگانی، کاهش رشد تولید ناخالص داخلی امریکا در سه ماه سوم میزان کاهش هزینه‌های مصرف شخصی و هزینه‌های دولت و کاهش بیشتر سرمایه‌های ثابت غیرمنقول را نشان می‌دهد.
این اقدامات ترامپ در فضای رویکرد مرکانتیلیستی ترامپ و با کاهش رشد اقتصادی امریکا در حالی انجام می‌گیرد که رییس‌جمهوری امریکا پیش از این تاکید کرده بود که امریکا در تولید نفت به خودکفایی رسیده و به نفت خاورمیانه احتیاجی ندارد.
در فرجام، به نظر می‌رسد که اقدام دولت امریکا افزون بر اینکه نوعی «اشغال» در حقوق بین‌الملل معنا می‌شود، بهره‌برداری سودجویانه از منابع نفتی و طبیعی دیگر کشورها برای منافع تجاری است که می‌تواند تنش‌ها در سوریه و منطقه خاورمیانه را افزایش دهد.
