تنگناهای نفتی ادامه مییابد؟
گروه انرژی|
با قرار گرفتن در فصل بودجه نویسی، یکی از مهمترین چالشهای اقتصاد ایران در سالی که گذشت پررنگتر از قبل مطرح شده است. ایران در سال آینده امکان فروش چه میزان نفت را خواهد داشت؟ امروز بطور قطع میتوان از عدم تحقق برآوردهای بودجهای سال 98 در خصوص فروش یک و نیم میلیون بشکهای نفت گفت؛ برآوردهایی که از همان نخستین ماههای سال جاری با اعمال تحریمهای نفتی امریکا علیه ایران، تاثیر خود بر درآمدهای فروش نفت کشور را نمایان ساخت.
حالا اقتصاد ایران پس از طی روزهای پرفراز و نشیب در آستانه آزمون دیگری قرار گرفته است؛ آزمونی که باید برای یک سال آینده ایران برنامهریزیای مبتنی بر واقعیت داشته باشد. در حالی که دولت هنوز لایحه بودجه پیشنهادی خود برای سال آینده کشور را به صورت عمومی منتشر نکرده، زمزمههای مختلفی از اعداد و ارقام اساسی کتاب بودجه سال آینده به گوش میرسد. در این میان آنطور که خبرگزاری تسنیم در خصوص زمزمهها از برآورد فروش نفت در بودجه 1399 نوشته است، بر این است که برآورد فروش نفت در لایحه بودجه برمبنای 500 هزار بشکه در روز قرار گرفته است. در سال ۱۳۹۷ برآورد صادرات نفت خام برمبنای فروش هر بشکه 55 دلار، حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز پیشبینی شده بود. این میزان در سال جاری حدود یک و نیم میلیون بشکه با احتساب فروش بشکهای 54 دلار در نظر گرفته شده بود. براین اساس حالا آنچه قرار است در بودجه سال آینده برای فروش نفت در نظر گرفته شود یک سوم بودجه سال جاری و حدود یک پنجم بودجه سال 97 است. البته در سال جاری میانگین نرخ دلار برای فروش نفت حدود 5400 تومان بود که به واسطه تشدید تحریمها پیشبینیها محقق نشد. اما زمزمهها حاکی از آن است که دولت برای لایحه بودجه سال آینده خود نرخ دلار را بالاتر و تا حدود 8 هزار تومان در نظر خواهد گرفت که در این صورت با وجود کاهش فروش نفت، میزان درآمدهای نفتی میتواند با دلار 8 هزار تومانی تا حدودی تعدیل شود.
این موضوع از آن رو است که طبق برخی از اظهارات رسمی و غیررسمی، میزان فروش نفت کشور در سال جاری به حدود 300 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. کمااینکه بیژن زنگنه بارها در پاسخ به سوالات مطرح شده پیرامون میزان فروش نفت ایران در سال جاری، از ارایه عددی مشخص در این خصوص امتناع کرده بود. در این خصوص چندی قبل معاون سازمان برنامه و بودجه از فروش 300 هزار بشکهای نفت در سال جاری خبر داده بود. آنچه مشخص است اینکه میزان فروش نفت کشور امسال تا پایینترین سطح خود رسید که این موضوع دولت را در تامین منابع ارزی با مشکلاتی مواجه ساخت. با این حال تلاش برای افزایش فروش نفت در سال آینده در حالی دنبال میشود که همچنان چشمانداز مشخصی در مورد برداشته شدن تحریمها و افزایش صادرات نفت وجود ندارد.
البته باید این را هم اضافه کرد که عدد 500 هزار بشکه در روز صرفا زمزمهای از برآوردهای اولیه لایحه بودجه 99 است و این عدد در جریان چکشکاری لایحه میان دولت و مجلس میتواند دستخوش تغییراتی شود.