تداوم جدال بر سر تعیین عامل آلودگی هوا

گروه راه و شهرسازی|

 روز گذشته هوای تهران برای ششمین روز متوالی در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه قرار گرفت. هوای دیروز تهران با شاخص 121 در شرایطی در وضعیت ناسالم قرار گرفت که میانگین شاخص کیفیت هوا در 48 ساعته قبل از آن نیز 108 بود و نشان‌دهنده وضعیت ناسالم بوده است. پیش بینی می‌شود، ‌از امروز آلودگی هوا در پایتخت بیشتر شده و برای همه افراد وضعیت ناسالم ‌شود، همچنین پیش بینی‌ها حاکی از این است که آلودگی هوا تا آخر هفته ادامه دارد.به گزارش «تعادل»، آلودگی هوای تهران در روزهای اخیر دوباره بحث تاثیرگذاری طرح ترافیکی «کاهش آلودگی هوا» را که از سال 96 در دستور کار شهرداری قرار گرفته، داغ کرده است و برخی با اشاره به آلودگی‌های این روزها بر این باورند که این طرح باید اصلاح شود، اما مسوولان شهرداری معتقدند این طرح باعث کاهش آلودگی هوا و ترافیک شده است و اصلاح آن ضرورتی ندارد. محمد علیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران که از مخالفان جدی طرح کاهش به شمار می‌رود، عنوان کرده است: «آمارها درباره کاهش آلودگی هوا ساختگی است». علیخانی شرایط امروز را نتیجه تسامح برخی اعضای شورا در برابر شهرداری می‌داند و عنوان می‌کند که نظرات کمیسیون تخصصی حمل و نقل هیچگاه توسط معاونت حمل و نقل مورد توجه قرار نگرفته است. از سوی دیگر، محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران همچنان بر مواضع خود اصرار می‌ورزد و معتقد است طرح ترافیک جدید مانع از تشدید آلودگی هوا شده است. سردار رحیمی، رییس پلیس پایتخت نیز بدون اینکه به مرجع خاصی اشاره کند یا از نهاد خاصی نام ببرد، عنوان کرد که «دستگاه‌های مسوول باید برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا اقدام کنند، حرف‌های انتزاعی باید به بحث‌های کارشناسی تبدیل شود، دستگاه‌های مسوول باید پاسخ دهند که چه حرکتی برای کاهش آلودگی هوا کرده‌اند.» چندی پیش نیز رییس پلیس پایتخت موارد اصلاحی را در 8 بند به شورای شهر ارایه کرده بود.

 انتقاد از کوتاهی و تسامح شورای شهر

محمد علیخانی، رییس کمیسیون عمران وحمل و نقل شورای شهر تهران معتقد است، شورای شهر نمی‌تواند در بازنگری طرح دخالتی داشته باشد. هرگونه بازنگری اعم از تغییر محدوده، ساعت طرح، روزهای محدوده و محدودیت با شورای ترافیک تهران است. شورای ترافیک این طرح را تصویب کرده است و خودش می‌تواند، آن را بازنگری کند.

علیخانی با اشاره به اینکه شورای شهر از ابتدا به این طرح ایراداتی را وارد می‌دانست، تصریح کرد: اگر شهرداری قبل از اینکه آن را در شورای ترافیک به تصویب برساند در شورا مطرح می‌کرد، ما نیز نظر کارشناسی خود را می‌دادیم و با همفکری ‌شاید برخی از اشکالاتی که اکنون به طرح کاهش آلودگی هوا وارد است، وجود نداشت. علاوه بر این پلیس راهنمایی و رانندگی نیز ایراداتی به طرح کاهش آلودگی هوا وارد دانسته است، ما نیز برخی از آنها را قبول داریم، اما باید در شورای ترافیک تهران تصویب شود.

او ادامه داد: شورای شهر در مقابل شهرداری و معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک کوتاهی و تسامح کرده است و نظر کمیسیون تخصصی در شورا از حمایت کافی برخوردار نشد.به همین دلیل دست معاونت حمل‌و‌نقل در بسیاری از کارها بازتر شد، به‌طوری که این یک مساله آسیب‌زا شده است، متاسفانه در شورای پنجم کمتر پیش آمد که نظرات کمیسیون تخصصی ملاک عمل قرار گیرد یا همراهی آنها در تصمیمات شهری بیشتر باشد.باید بگویم نگاه برخی در شهر رفیق بازی بود، چند عضو شورا با برخی مدیران شهرداری رفاقتی داشتند و این مسائل به وظیفه‌های نظارتی و ذاتی شورا که باید انجام دهد، آ‌سیب وارد کرد .این جریانات معاونت حمل‌‌ونقل را با کمیسیون عمران و حمل‌ونقل

به لج بازی انداخت و آنها خیال کردند هرکاری بخواهند می‌توانند انجام دهند و امروز ثمرات آن را می‌بینیم.

 آمارها ساختگی است

رییس کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران با اشاره به ساختگی بودن آمارهای معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک درخصوص طرح کاهش آلودگی هوا که در صحن شورای شهر ارایه شد، اظهار کرد: این آمارها اکنون نمود پیدا کرده و شاهد آن هستیم که از آلودگی هوا کم نشده است. ما معتقد بودیم این کاهش آلودگی هوا به دلیل شرایط جوی آن مقطع سال بود و نباید آن را به طرح کاهش آلودگی هوا نسبت داد.او ادامه داد: بعضی‌ها به دلیل داشتن روابط با معاونت حمل‌و‌نقل نمی‌خواستند این مساله را بپذیرند و اگر آمارها درست بود، امروز نباید شاهد آلودگی هوا می‌بودیم. از ابتدا تاکید کردم که درستی این طرح در پاییز و زمستان خودش را نشان می‌دهد و شاهدیم همان اتفاقاتی که در گذشته ‌افتاد، مجددا در حال تکرار است.

علیخانی با تاکید بر اینکه اولویت‌ها و سیاست‌های کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل اصلا مورد توجه شهرداری قرار نگرفت، ادامه داد: شهرداری به جای آن نمایشی که از سه‌شنبه‌های بدون خودرو در شهر تدارک دید که جزو اولویت‌ها و سیاست‌های ما نبود، باید درباره مساله آلودگی هوا و ترافیک کار جدی انجام می‌شد، اگر شهرداری تمرکز خود را بر ساماندهی موتورسیکلت‌ها قرار می‌داد و به سمت موتورسیکلت‌های برقی پیش می‌رفت، شاید امروز مشکلات کمتری داشتیم. اینکه اولویت و سیاست‌های شورای شهر چیز دیگری بوده است و شهردای چیز دیگری اجرا کرده است، این سوال مطرح است که کارکرد مصوبات شورای شهر چیست، وقتی آنها کار خود را می‌کنند، نتیجه این می‌شود که پس از دو سال نه تنها اوضاع بهتر نشده، بلکه در بسیاری جاها بدتر نیز شده است.

 افزایش موتورسیکلت‌ها در حلقه دوم طرح

او با تاکید بر اینکه با اجرای این طرح در حلقه دوم ترافیک شاهد افزایش آمار موتورسیکلت‌ها هستیم، افزود: طرحی که به اسم محدوده کاهش آلودگی هوا کار خود را آغاز کرد با افزایش موتورسیکلت‌ها نقض شده است. از طرفی آمارهای ما نشان می‌دهد مسافرت با مترو کاهش یافته و مردم نه تنها به سمت استفاده از حمل‌و نقل عمومی نرفتند، بلکه گرایش به موتورسیکلت و تاکسی‌های اینترنتی و خودروهای شخصی بیشتر شد.

علیخانی ادامه داد: معاونت حمل‌و نقل در این دو سال حتی نتوانست یک اتوبوس به سیستم حمل‌و‌نقل شهری اضافه کند و آن تعداد محدود هم مربوط به دوره قبل بوده است. این معاونت کارهای اصلی خود را رها کرده است و به جای آن دوچرخه سواری و حلقه دوم را مرکز توجه قرار داده است.

علیخانی در ادامه انتقادهای تند و تیزی را علیه شهردار مطرح کرد و تا جایی پیش رفت که حتی از انتخاب حناچی به عنوان شهردار اظهار ندامت کرد. او درباره اینکه چرا با وجود حضور شهردار در جلسات هفتگی هیات دولت نتوانسته در این دو سال حقوق شهر را از دولت بگیرد، گفت: صرف حضور شهردار در دولت، بدون اقناع کردن آنها و گرفتن حق شهرداری فایده‌ای ندارد. باید کسی شهردار می‌شد که می‌توانست از بسیاری از ظرفیت‌ها استفاده کند و اولویت‌های که امروز داریم و مردم به آنها اشاره کردند را برآورده کند.وقتی مردم اولین خواسته خود را ترافیک و آلودگی هوا اعلام می‌کنند، باید کسی روی کار باشد که بتواند اولین خواسته‌ها را برآورده کند. در آن زمان که این مساله را مطرح کردیم به دلیل برخی نگاه‌های سیاسی با آن مخالفت شد، اما امروز و با گذشت دو سال که هیچ اتفاقی در این حوزه نیفتاده، باید نتیجه انتخاب خود را ببینیم.

علیخانی افزود: به جز کارهای روتین مانند افتتاح چند ایستگاه مترو و تست معاینه فنی و مورادی از این دست، اقدامی صورت نگرفته است که نشان می‌دهد؛ بود و نبود ما فرقی نداشت، زمانی حضور ما مهم است که بتوانیم از ظرفیت‌هایی که کسی توان آن را ندارد استفاده کنیم و با روابط خود کار را پیش ببریم.

  وضعیت بحرانی در ناوگان اتوبوسرانی و مترو

علیخانی با اشاره به اینکه دولت نیز باید مصوبات مجلس را اجرا کند، اظهارکرد: آقای روحانی وعده دادند که 19 هزار اتوبوس به ناوگان کشور وارد می‌شود و 5 هزار دستگاه آن نیز حق تهران است، حال سوال این است، چرا هنوز حتی یکی از آنها را نتوانستیم دریافت کنیم، اگر وظیفه شورای شهر است که وارد امور اجرایی شود، این مساله را به ما اعلام کنند و خودمان آن را پیگیری می‌کنیم، آنهایی که در اجرا هستند، باید این مسائل را پیگیری کنند که تاکنون موفق نبوده‌اند.اگرچه بحران اقتصادی و تحریم نیز مطرح است و ما آن را درک می‌کنیم، اما دولت نباید مساله ترافیک تهران را صرفا به گردن شهرداری بیندازد. آنها نیز در این مورد سهیم هستند و مسبب مشکلاتی نیز از گذشته تا امروزند.

علیخانی افزود: به‌طور کلی می‌توانم بگویم که ناوگان اتوبوسرانی فرسوده است و به وضعیت بحران رسیده، مترو نیز در حال رسیدن به این وضعیت است. مردم اگر کیفیت لازم و دسترسی آسان نداشته باشند از سیستم حمل‌و‌نقل عمومی استفاده نمی‌کنند.

او تاکید کرد: بعد از دو سال صبوری، امروز زمان آن است که مدیران شهری برای کوتاهی‌های صورت گرفته پاسخگو باشند. روسای کمیسیون‌ها طی دو هفته اخیر جلساتی را با رییس شورای شهر تشکیل داده‌اند تا اولویت‌ها را مجددا بروزرسانی کنیم و حتما از معاونت‌های شهرداری جواب می‌خواهیم که در این دو سال چه کردند و برنامه آنها برای دو سال آینده چیست.

 طرح ترافیک جدید مانع تشدید آلودگی

همان‌طور که عنوان شد محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران همچنان معتقد است اجرای طرح‌هایی مانند طرح کاهش و طرح ایجاد محدوده کنترل آلودگی، زمینه ساز کاهش تولید آلاینده‌ها بوده و باعث شد که شرایط آلودگی هوا به وضعیت هشدار و ناسالم برای همه گروه‌ها نرسد.

به گفته پورسیدآقایی، براساس اطلاعات کسب شده از شرکت کنترل کیفیت هوا، از هفته قبل شاهد سکون کامل هوا در شهر تهران بودیم و انتظار می‌رفت با سرد شدن هوا در این هفته ارتفاع لایه مرزی پایین بیاید و از امروز یا فردا وارد هوای ناسالم برای تمام گروه‌ها شود. او در این خصوص ادامه داد: وضعیت آلودگی هوا در سال جاری را باید با سال 96 مقایسه کنیم چرا که در سال 97 در پی اجرای طرح‌های مختلف مانند طرح ترافیک و طرح کاهش و وضعیت جوی بهتر، شاهد بهبود کیفیت هوا بودیم، کیفیت هوا در پاییز امسال در مقایسه با سال 96، شرایط بسیار بهتری دارد و باید دقت داشته باشیم که در فرآیند آلودگی هوا دو عامل تولید آلودگی و شرایط جوی به‌طور توأمان تاثیرگذار هستند و به طبع هرقدر بتوانیم از تولید آلودگی بکاهیم، با تغییر شرایط جوی هوا سریع‌تر بهبود می‌یابد.

کاهش شاخص آلودگی در شرایط سکون

او با بیان اینکه از سه شنبه هفته گذشته تا دیروز وضعیت هوا در حالت سکون قرار دارد، ‌تصریح کرد: با این وجود شاخص آلایندگی از 125 (در روز جمعه) فراتر نرفت و حتی به شاخص 101 در روز یکشنبه کاهش پیدا کرد. در حالی که اگر در سال‌های قبل همچون سال 96، این تعداد روز هوا در حالت سکون باقی می‌ماند، آلودگی هوا به مرحله هشدار برای همه می‌رسید و همین نشان‌دهنده موفقیت اجرای طرح‌های مختلف کاهش ترافیک و آلودگی است. اینکه در شرایط سکون و کاهش دما شاخص آلودگی کاهش یابد پدیده منحصر به‌فردی است که تنها امسال شاهد آن هستیم. «در سال‌های گذشته برای خارج کردن آلودگی هوا سرعت باد باید حداقل 5 متر بر ثانیه می‌بود تا بخشی از آلودگی هوا را با خود ببرد و اگر سرعت باد کمتر بود توان جابه‌جایی آلودگی را نداشت» معاون شهردار تهران با بیان این مطلب افزود: اما امسال به دلیل سبک بودن آلودگی، با وزش باد با سرعت بیش از 3 متر بر ثانیه بخشی از آلودگی از شهر به بیرون رانده می‌شود وگرنه با تداوم آلودگی هوا انتظار می‌رفت که از روز یک‌شنبه وارد وضع هشدار و ناسالم برای تمام گروه‌ها شویم اما روز یکشنبه شاخص‌ها در برخی ساعات حتی به شرایط سالم نیز بازگشت.