برزخ شایعات بودجه 99 در بازار سهام

گروه بورس|محمد امین خدابخش|

در ادامه روند کژدار و مریز این روزهای بازار سهام، آغاز دوباره رشد کم رمق قیمت‌ها که در روز دوشنبه آغاز شده بود، دیروز با شدت بیشتری تداوم یافت و مهم‌ترین نماگر بازار سرمایه یعنی شاخص کل بورس تهران را به میزان دو هزار و 711 واحد ارتقا داد. در این روز رشد قیمت در نمادهای خودرویی که چند روزی است به واسطه خبر افزایش سرمایه و حواشی مرتبط با آن آغاز شده است به نوعی موتور محرک بازار بود و این گروه با ثبت ارزش 138 میلیارد تومانی فاصله 58 میلیارد تومانی را با دومین گروه پر معامله یعنی گروه بانکی داشت.

با نگاهی عمیق‌تر به معاملات گروه‌های مختلف بازار به نظر می‌رسد که روند معاملات از رونق لازم برای تداوم روند قبلی برخوردار نیست. در حالی با پایان معاملات روز گذشته شاخص کل بورس در کانال 306 هزار واحدی متوقف شد که طی سه هفته اخیر بارها نماگر اصلی بازار در این محدوده نوسان کرده است و ضمن بازگشت‌هایی کم جان هیچ‌گاه نتوانسته از حرکتی بیش از محدوده 300 هزار تا و 310 هزار واحدی را به ثبت برساند.

در شرایطی که بسیاری از تحلیلگران بازار سهام بر این باورند که قیمت‌های فعلی حداقل در برخی نمادهای دارای ظرفیت بنیادی ارزنده است، اما عدم اطمینان سبب شده است تا سرمایه‌گذاران در مواجهه با قیمت‌های فعلی جانب احتیاط را پیش بگیرند و در سطوح فعلی تمایل چندانی نسبت به سنگین کردن کفه تقاضا نشان ندهند.

همان‌طور که در گزارش‌های قبلی نیز به آن اشاره شد، دلیل نااطمینانی شکل گرفته در این روزها نگاه پرابهام بازار به متغیرهایی است که انتظار می‌رود در روزهای آینده بازار را دچار مشکل کند. از جمله این ابهامات که تاثیر بسزایی در روند معاملات بازار گذاشته و بعد از این نیز خواهد داشت، جایگاه متزلزل بازار در مواجهه با مالیات‌هاست که به درست یا غلط انتظار می‌رود در سال مالی بعدی سایه سنگینی بر متغیرهای درآمدزایی بسیاری از شرکت‌ها داشته باشد. عواملی از این دست، سبب شده تا فعالان بازار خواهان افزایش شفافیت در زمینه سیاست‌های دولت باشند تا از این طریق قطار سود بازار سرمایه که از ابتدای سال جاری به رشد خود ادامه داده در پاییز متوقف نشود و به عنوان یک جریان مناسب جذب نقدینگی به مسیر صعودی خود ادامه دهد.

در همین راستا و به منظور بررسی بهتر وضعیت بازار «تعادل» ضمن گفت‌وگو با داریوش روزبهانه درخصوص وضعیت بازار در شرایط فعلی و راه‌های معقول حمایت از بازار سرمایه از وی پرسید.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تاثیر مالیات بر عملکرد بازار سهام و شایعاتی که پیش‌تر پیرامون این موضوع بازار را متاثر کرده بود، گفت: در حال حاضر بهترین راه حمایت معقول از بازار این است که دولت به عنوان بزرگ‌ترین تصمیم‌گیر در صحنه اقتصاد کشور، بر شفافیت نظرات خود در حوزه‌هایی نظیر مالیات بیافزاید. همان‌طور که می‌دانیم با نزدیک شدن به زمان بررسی بودجه در سال جاری، بازار تاثیر بسیاری از اما و اگرها و ابهامات مالی می‌پذیرد. همین امر سبب می‌شود تا شاهد نوسانات مختلفی در بازار سهام باشیم که اغلب آنها تحت تاثیر عدم اطمینان شکل گرفته پیرامون این موضوع به وجود می‌آیند.

 وی همچنین در مورد سخنانی که از لزوم حمایت از بازار گفته می‌شود افزود: من قائل به لزوم حمایت از بازار نیستم. در واقع بازار یک پدیده تحلیل پذیر است و تمامی ابزارها و رویه‌های حمایتی از آن به شرطی که با در نظر گرفتن تاثیرات بلندمدت نباشد، به جز بازتاب‌های چند روزه تاثیری بر حرکت بلندمدت آن نخواهد گذاشت.

روزبهانه ادامه داد: در حال حاضر ریسک‌های پیش روی بازار تنها محدود به این عوامل نیست. بازار ریسک‌های سیستماتیک زیادی پیش رو دارد که روشن شدن قطعی تکلیف آنها تقریبا تا پایان سال جاری به طول خواهد انجامید. از یک سو مساله پیوستن یا نپیوستن به «FATF»، پیش روی بازار سرمایه است و از سوی دیگر عوامل سیاسی داخلی نظیر نتایج انتخابات مجلس می‌تواند در ماه‌های پیش رو تاثیر جدی بر عملکرد بازار سهام بگذارد. اگر در کنار اینها عوامل ریز و درشت دیگر را نظیر قیمت انرژی صنعتی و مسائل مطرح شده پیرامون بازارهای موازی را نیز در نظر بگیریم، درمی‌یابیم که درجه عدم اطمینان در حال حاضر بیش از حالت معمول در دوره‌های دیگر است.

وی افزود: البته باید در نظر داشت که در سال جاری نرخ ارز از ثبات خوبی برخوردار بوده و از این بخشی از ریسک‌های بازار که به این حوزه مربوط می‌شد تا حد قابل توجهی کاهش یافته است. ازاین رو نمی‌توان همانند سال 92، ریسک سقوط قابل توجهی را متوجه بازار سرمایه دانست. در واقع بازار سهام در حال حاضر از سطحی از اطمینان نیز برخوردار است که در صورت تغییر جدی عوامل ریزش سنگینی را متحمل نشود.

این کارشناس در مورد حمایت موثر از بازار سهام نیز گفت: اگرچه مکانیزم‌هایی نظیر صندوق حمایت از توسعه بازار و «ETF» شدن سهام عدالت نقش سازنده‌ای در تداوم روند صعودی خواهد داشت، با این حال هیچ عاملی به اندازه کاهش نرخ بهره در بلندمدت نمی‌تواند بر رشد پایدار قیمت سهام اثر بگذارد.

روزبهانه تاکید کرد: البته منظور از کاهش نرخ بهره، کم کردن میزان آن به شکلی که پیش‌تر مسبوق به سابقه بوده است، نیست. منظورم از کاهش نرخ بهره اتخاذ رویه‌ای است که با عمق بخشیدن به بازار بدهی بتوانیم زمینه کاهش اصولی و منطقی نرخ بهره را فراهم کنیم. این کار می‌تواند با قبول اوراق مورد معامله در بازار یادشده توسط بانک‌ها به عنوان وثیقه صورت بگیرد. این رویکرد بازار بین بانکی را به خوبی کنترل می‌کند و نرخ بهره بین بانکی را کاهش می‌دهد. به دنبال این رویداد بهای پول کاهش می‌یابد و می‌توان از قبل آن P/E را به شکلی پایدار افزایش داد.  این کارشناس بازار سهام در مورد تعریف پایه مالیاتی از درآمد ناشی از سود معاملات سهام گفت: به نظر این نگرانی کاملا بی‌مورد است چراکه در افراطی‌ترین رویکردهای مالیات ستانی نیز این‌طور تصمیمات محلی از اعراب ندارد. بنا بر این به نظر نمی‌آید دولت در نظر داشته باشد تا چنین ضربه‌ای به بورس و فرابورس وارد کند.

وی در پایان تاکید کرد که راه‌حل حمایت پایدار و اصولی از بازار سهام در روش‌های مذکور نظیر کاهش نرخ بهره در بلندت و افزایش عمق بازار بدهی، نهفته است و انتظار حمایت از قیمت سهام با خریدن در بلندمدت تاثیر پایداری بر روند حرکتی بازار نخواهد گذاشت.