سرخوردگی IEA از روند سیاست‌های کاهش تقاضای نفت جهانی
گروه انرژی|
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش امسال «دورنمای انرژی جهان» خود پیش‌بینی کرده است که تقاضای جهانی برای نفت به میزان یک میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۵ رشد خواهد کرد و از آن به بعد به دلیل بهبود بهره‌وری سوخت و حضور خودروهای برقی بیشتر در جاده‌ها، کمتر خواهد شد. بر اساس این گزارش، تقاضا برای انرژی با وجودی که به‌طور قابل ملاحظه‌ای در دهه ۲۰۳۰ کندتر خواهد شد، اما همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد و به‌طور میانگین تا سال 2040 سالانه 100 هزار بشکه در روز رشد کرده و در نهایت در این سال تقاضای نفت جهان در نوک قله تقاضای نفت تاریخ به 106 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. این آژانس که توسط کشورهای توسعه‌یافته‌ای ایجاد شده است که عمدتا واردکنندگان نفت خام هستند، سال گذشته پیش‌بینی کرده بود که با توجه به سیاست‌های جاری جهان، تقاضای جهانی برای انرژی در سال 2030 به نقطه اوج خود خواهد رسید و پس از آن کاهش خواهد یافت. این در حالی است که گزارش مشابه اوپک در سال 2018 درباره تقاضای نفت جهان پیش‌بینی کرده بود هیچ نقطه اوجی برای تقاضای نفت خام تا سال 2040 دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش امسال برآوردها از تقاضای نفت را به دلیل سرخوردگی از روند کند پیشرفت اهداف سه‌گانه خود درباره «تغییرات اقلیمی»، «دسترسی به انرژی» و «آلودگی‌هوا»، به سمت نزدیک‌تر شدن به پیش‌بینی‌های اوپک درباره تقاضای نفت تعدیل کرده و این آژانس نیز پیک تقاضای نفت را برای سال 2040 میلادی تعیین کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی گزارش امسال خود را با ناامیدی از وضع بازار نفت آغاز می‌کند و می‌نویسد که اختلاف و ناهمگونی عمیق تعریف‌کننده دنیای انرژی امروز است. ناهماهنگی بین بازارهای مقصد نفت و روند رو به رشد تنش‌های ژئوپلیتیکی و نامعین بودن اوضاع، شکاف بین مقدار روزافزون انتشار گازهای گلخانه‌ای تولید شده و ناکارآمدی سیاست‌های اعلام شده برای مهار این وضع در راستای اهداف اقلیمی بین‌المللی و همچنین شکاف میان وعده انرژی برای همه با عدم دسترسی به برق برای 850 میلیون نفر در سراسر جهان، تعریف‌کننده وضع عمیقا ناهمگون دنیای انرژی هستند. گزارش دورنمای انرژی جهان، این شکاف‌های گسترده را به‌طور دقیق کنکاش کرده است. این گزارش توضیح می‌دهد که تصمیمات امروز بر سیستم‌های انرژی فردا چه تأثیری دارند و مسیری را ترسیم می‌کند که جهان را قادر می‌سازد تا ضمن حصول اطمینان از پایداری انرژی و مقرون به صرفه بودن آن برای جمعیت رو به رشد جهان، اهداف مربوط به تغییرات اقلیمی، دسترسی به انرژی و کیفیت هوا را نیز برآورده کند.
گزارش امسال IEA همانند گزارش سال گذشته آن تصمیمات دولتی را بر آینده انرژی جهان تعیین‌کننده می‌داند و معتقد است که تصمیم‌های امروز سیاستمداران جهان بر تقاضای نفت جهان در سال‌های آتی نقش محوری دارد و سناریوهای پیش‌بینی تقاضای نفت بر اساس سیاست‌های کنونی کشورها ترسیم شده‌اند.
بر اساس گزارش IEA، تقاضای انرژی تا سال 2040، به‌طور متوسط 1.3 درصد در سال رشد کرده و منجر به رشد انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش انرژی می‌شود.
به گزارش «تعادل»، آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به تقاضای بالاتر از سوی کامیون‌ها و بخش‌های کشتیرانی، هواپیمایی و پتروشیمی، پس از سال ۲۰۲۵ یک کندی رشد عینی وجود دارد اما این امر به توقف رشد تقاضا برای نفت منجر نخواهد شد.
با این حال استفاده از نفت در خودروهای سواری در اواخر دهه ۲۰۲۰ به پیک خود می‌رسد زیرا رانندگان از خودروهای برقی بیشتر استفاده می‌کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد ۳۳۰ میلیون خودروی برقی تا سال ۲۰۴۰ در جاده باشد که بالاتر از برآورد ۳۰۰ میلیون دستگاه در دورنمای سال گذشته است. چنین برآوردی به معنای برطرف شدن نیاز به مصرف حدود چهار میلیون بشکه در روز نفت است در حالی که پیش‌بینی قبلی ۳.۳ میلیون بشکه در روز بود.
طبق این گزارش، بیشترین میزان افزایش تولید نفت در امریکا خواهد بود که بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان است و پس از آن این میزان افزایش در عراق و برزیل مشاهده می‌شود. به گزارش ایسنا، تولید نفت سبک امریکا از شش میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ به ۱۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۳۵ رشد خواهد کرد.
سهم اعضای اوپک و روسیه از تولید جهانی نفت در یک دهه آینده به ۴۷ درصد کاهش خواهد یافت که این میزان از دهه ۱۹۸۰ به این طرف بی‌سابقه خواهد بود. طبق سناریوی اصلی آژانس بین‌المللی انرژی، قیمت نفت ضروری برای متعادل کردن عرضه و تقاضا در این سناریو به حدود ۹۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۳۰ و ۱۰۳ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۴۰ می‌رسد.
رشد بیشتر تقاضای انرژی تا 2040
آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تقاضا برای انرژی به میزان یک چهارم تا سال ۲۰۴۰ رشد کند و انرژی تجدیدپذیر نیمی از تقاضا و گاز ۳۵ درصد از تقاضا را به خود اختصاص دهد.
همچنین انتظار نمی‌رود انتشار دی‌اکسید کربن مربوط به انرژی تا سال ۲۰۴۰ به دلیل رشد اقتصادی و افزایش جمعیت، به پیک خود برسد و در فاصله سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۴۰ هر سال به میزان بیش از ۱۰۰ میلیون تن رشد خواهد کرد با این حال نرخ مذکور کمتر از رشد سالانه ۳۵۰ میلیون تن از سال ۲۰۱۰ خواهد بود.
بر اساس سناریو پیش‌بینی سال 2040 آژانس بین‌المللی انرژی، در این سال هنوز هم صدها میلیون نفر به برق دسترسی ندارند، نرخ مرگ و میر زودرس به خاطر آلودگی هوا در سطح حال حاضر باقی می‌ماند و انتشار دی‌اکسید کربن، اثرات شدید تغییرات اقلیمی بر زندگی بشر را رقم می‌زند.
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش امسال خود هشدار می‌دهد که سیاستمداران برای دستیابی به اهداف اقلیمی و سایر اهداف انرژی که خود آنها را تعیین کرده‌اند، باید اقداماتی را انجام دهند. برای حرکت در مسیر این اهداف که کاملا با توافقنامه پاریس در رابطه با جلوگیری از افزایش
2 درجه سانتی‌گرادی کره زمین و تلاش برای محدود کردن آن به 1.5 درجه سانتی‌گراد است نیاز به تغییرات سریع و گسترده در همه قسمت‌های نظام انرژی در جهان دارد. به گفته فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، آنچه در دورنمای جهانی انرژی امسال به وضوح مشخص شده این است که هیچ راه‌حل ساده یا واحدی برای تغییر نظام‌مندی انرژی جهان وجود ندارد. بسیاری از سوخت‌ها و فناوری‌های مبتنی بر انرژی در تمام بخش‌های اقتصادی درگیر هستند و برای آنکه شاهد تغییر جدی و سریع در سیاست‌گذاری‌های حوزه انرژی باشیم نیازمند رهبری قوی در حوزه سیاست‌گذاری هستیم.
