رد رابطه سردی هوا با وقوع زلزله در ایران

گروه راه و شهرسازی|

پس از وقوع زلزله 5.9 ریشتری 17 آبان سال جاری در آذربایجان شرقی، این شایعه قوت گرفت که اغلب زلزله‌های رخ داده در ایران در فصل سرد رخ می‌دهند و تجربه زلزله 29 آذر تهران، 21 آبان کرمانشاه و 8 دی بم هم مزید بر علت شد تا این شایعه قوت بگیرد.  بحث دیگری که زلزله آذربایجان شرقی آن را تقویت کرد وقوع زلزله‌های ایران در نیمه‌های شب است، بررسی زلزله‌های بزرگ رخ داده در ایران طی سال‌های گذشته همگی نشان از ثبت زلزله در ساعات پایانی شب و نیمه‌های آن دارد اما با وجود تکرار زلزله‌ها در فصل سرد و در ساعات انتهایی شب، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه‌ و شهرسازی با بیان اینکه ارتباطی بین وقوع زلزله با ساعات مختلف شبانه‌روز و فصل گرم و سرد ندارد، می‌گوید: ۶۰ درصد زلزله‌های بالای ۵.۵ ریشتر در ۴۰ سال گذشته در ایران در فصل گرم و ۵۳ درصد در طول روز رخ داده است.علی بیت‌اللهی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره انتشار برخی موضوعات در فضای مجازی مبنی بر ارتباط وقوع زلزله با سرمای هوا اظهار می‌کند: طبق منطق علمی، رخداد زلزله ارتباطی با فصول سرد و گرم و در طول شب و روز ندارد. او می‌افزاید: هنگام زلزله شاهد شکست لایه‌های زمین با وسعت 50 کیلومتر هم هستیم بنابراین نمی‌تواند ارتباطی بین وقوع زلزله و سرما و گرما باشد. شاید سرمای هوا در چند متر اول لایه‌های سطحی زمین تاثیرگذار باشد اما در رخداد زلزله لایه‌های زمین با طول کیلومتر بیشتری شکست می‌خورد. رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی با اشاره به آمار و ارقام تعداد زلزله‌های بالاتر از 5.5 ریشتر در 40 سال گذشته در ایران می‌گوید: طبق بررسی‌های انجام شده 169 زلزله بیشتر از 5.5 ریشتر در نیمه اول سال که نیمه گرم سال محسوب می‌شود رخ داده همچنین 118 زلزله هم در نیمه دوم سال یا در فصل سرما اتفاق افتاده است. بیت‌اللهی می‌افزاید: بنابراین این 287 زلزله بیشتر از 5.5 ریشتر رخ داده در 40 سال گذشته 60 درصد آن در نیمه اول سال و 40 درصد آن در نیمه دوم سال بوده است.

    وقوع 53 درصد از زلزله‌ها در روز

او درباره ارتباط وقوع زلزله در ساعات شب یا روز اظهار می‌کند: گزارشی تهیه شده مبنی بر تعداد زلزله‌ها در طول شبانه روز که در این گزارش روز را از ساعت 6:30صبح تا 18:30 عصر در نظر گرفته‌ایم و آمار نشان می‌دهد 53 درصد وقوع زلزله‌ها در ساعات روز رخ داده و 47 درصد آن مربوط به وقوع زلزله در ساعات شب بوده است.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی با اشاره به علت وجود این تصور در مردم که وقوع زلزله ارتباطی با سرمای هوا یا ساعات شب دارد، می‌گوید: این تصور ناشی از این است که اخیرا زلزله‌های تاثیرگذار مانند کرمانشاه، ملارد و میانه در طول فصل سرد سال و در شب رخ داده است. بیت‌اللهی می‌افزاید: از سوی دیگر از آنجایی که انتشار اطلاعات زلزله در فضای مجازی بسیار گسترده انجام می‌شود و مردم در لحظه در جریان وقوع زلزله‌ها قرار می‌گیرند، این تصور به وجود آمده که بخش عمده‌ای از زلزله‌ها در فصل سرد سال و در شب اتفاق می‌افتند. اگرچه بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی از عدم ارتباط بین فصول سال و ساعات روز با وقوع زلزله می‌گوید، یکی از کارشناسان حوزه زمین‌شناسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا زلزله عمدتا هنگام شب رخ می‌دهد، می‌گوید: آماری در خصوص وقوع زلزله در روز و شب نداریم، اما مطالعات نشان داده است که در فصل پاییز و بهار زلزله بیشتر رخ می‌دهد. مرتضی طالبیان همچنین درباره احتمال وقوع زلزله در پایتخت می‌گوید: تاکنون تهران 6 الی 7 زلزله بزرگ را در سال‌های دور تجربه کرده است، از دوره صفویه تاکنون سه زلزله بزرگ‌تر از 7 ریشتر در تهران رخ داده که تقریبا بازه زمانی آن هر 180 سال بوده و از آخرین زلزله تهران 187 سال می‌گذرد.