افزایش روزانه 1286 میلیارد تومان سپرده و 786 میلیارد تومان تسهیلات

سهم تهران به دو سوم کل تسهیلات بانک‌ها رسید

گروه بانک و بیمه|حسین بداغی|

در یک سال گذشته منتهی به تیرماه 98، به صورت میانگین روزانه 1286 میلیارد تومان بر میزان سپرده‌های بانکی کشور افزوده شده است، همچنین طی یک سال اخیر میزان تسهیلات به صورت میانگین روزانه 786 میلیارد تومان افزوده شده و همچنان خلق پول و رشد نقدینگی در بانک‌ها و اقتصاد کشور به شدت ادامه دارد و این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌ها و اقتصاد ایران برای پوشش دادن بهره وری پایین نیروی کار و سرمایه، تامین سرمایه در گردش بنگاه‌ها و روی پا ماندن واحدهای اقتصادی حتی در شرایط رشد منفی اقتصاد، به تزریق دایمی نقدینگی نیاز دارد و این خلق پول و تزریق نقدینگی که متاثر از رشد بدهی دولت، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و مطالبات معوق و نیاز فعالان اقتصادی به پول بیشتر است، موجب شده که نقدینگی هر روز به میزان 1300 میلیارد تومان اضافه شود.

در تیرماه 98، مانده کل سپرده‌ها در شبکه بانکی و موسسات اعتباری کشور، بالغ بر 2216 هزار میلیارد تومان شده است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل 469هزار میلیارد تومان (26.9) و نسبت به پایان سال قبل معادل 149 هزار میلیارد تومان (7.2 درصد) افزایش نشان می‌دهد. بیشترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده 1196 هزار میلیارد تومان با سهم 54 درصد از مجموع کل سپرده‌های کشور بوده است. کمترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل 5950 میلیارد تومان معادل 2 دهم درصد از مجموع کل سپرده‌ها است.

مانده کل تسهیلات بانک‌ها نیز بالغ بر 1610 هزار میلیارد تومان است که نسبت به مقطع مشابه سال 287 هزار میلیارد تومان (21.7 درصد) و نسبت به پایان سال قبل 101 هزار میلیارد تومان (6.8 درصد) افزایش یافته است. بیشترین مبلغ تسهیلات مربوط به استان تهران با مانده 1044 هزار میلیارد تومان (64.8 درصد) و کمترین مبلغ به استان کهگیلویه بویر احمد معادل 5480 میلیارد تومان (3 دهم درصد) است.

    نسبت تسهیلات 81 درصدی

نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی 81 درصد است که نسبت به پایان تیرماه 97 معادل 3.5 درصد و پایان اسفند 97 معادل 3 دهم درصد کاهش نشان می‌دهد.

    سهم 64 درصدی تهران از تسهیلات

میزان کل سپرده‌های استان تهران 1196 هزار میلیارد تومان و میزان تسهیلات 1044 هزار میلیارد تومان است که سهم تهران در میزان سپرده کل کشور 54 درصد است و سهم تهران از میزان تسهیلات کشور 64.8 درصد بوده که نشان می‌دهد 10 درصد سهم تسهیلات دریافتی اعم از جاری و غیرجاری بیشتر از سهم این استان درمجموع کل سپرده‌های کشور است و بانک‌ها به خصوص در مقطع دی 96 تاکنون تمایل بیشتری به پرداخت تسهیلات در تهران داشته‌اند.

    میزان سپرده‌ها در بانک

بر اساس آمار بانک مرکزی از مجموع 1988 هزار میلیارد تومان بعد از کسر قانونی میزان 377 هزار میلیارد تومان (19 درصد) مانده سپرده قانونی در بانک‌ها باقی مانده و به عنوان نقدینگی در دسترس بانک‌ها یا سیاست سقف اعتباری مورد استفاده قرار گرفته تا به محض مراجعه مشتریان، بانک‌ها قادر به پرداخت مبلغ مورد نظر مشتریان خود باشند.

نسبت تسهیلات در برخی استان‌ها مانند تهران که 96 درصد بوده بسیار بالاتر از میانگین کشوری 81 درصدی است و در تهران نسبت تسهیلات 15 درصد بالاتر از میانگین کشوری بوده است به عبارت دیگر، بانک‌های استان تهران تنها 4 درصد سپرده‌ها را برای نقدینگی مورد نیاز شعب یا سیاست سقف اعتباری نگه داشته‌اند و تمایل به پرداخت تسهیلات بیشتری داشته‌اند. اما نسبت تسهیلات در فارس، خوزستان و البرز پایین‌تر از 50 درصد سپرده‌ها بوده است.

کهگیلویه و بویراحمد در صدر استفاده از میزان تسهیلات نسبت به سپرده‌ها بعد از کسر قانونی بوده و حدود 104 درصد سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی را تسهیلات داده است که البته دلیل آن برخوردار نبودن از منابع بانکی و سپرده‌ها در این استان است.

با توجه به میانگین  81درصدی نسبت تسهیلات به سپرده‌ها در کل کشور، آمارها نشان می‌دهد یازده استان در کشور بیش از مجموع میانگین کشوری از میزان تسهیلات نسبت سپرده‌ها بعد از کسر قانونی استفاده کرده‌اند.

 بر این اساس استان کهگیلویه و بویر احمد با نزدیک به 104 درصد استفاده از تسهیلات نسبت به سپرده‌ها بعد از کسر قانونی در صدر استان‌های کشور قرار دارد.

همچنین خراسان شمالی با 98 درصد، تهران و ایلام با 96.3، چهارمحال و بختیاری 89.6 درصد، سمنان 89 درصد، لرستان 86.8 درصد، زنجان 86.6 درصد، کرمانشاه 82 درصد و اردبیل 81.8 درصد از تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر قانونی استفاده کرده‌اند.

همچنین 21 استان کمتر از میانگین کشوری از تسهیلات نسبت به سپرده‌ها بعد از کسر قانونی استفاده کرده اند.

از سوی دیگر، همچنین بر اساس این آمار 21 استان در کشور کمتر از میانگین کشوری از تسهیلات نسبت به سپرده‌ها بعد از کسر قانونی استفاده کرده‌اند، بر این اساس استان بوشهر با 40.6 درصد کمترین و استان‌های خوزستان، البرز، فارس زیر 50 درصد از تسهیلات استفاده نموده‌اند.

همچنین از دی ماه 96 که وضعیت بازار ارز و سکه با التهاب شدید مواجه شد و دولت و بانک مرکزی برای مقابله با آن، پیش فروش بیش از 60 تن سکه و همچنین فروش اوراق سپرده 20 درصدی به میزان 230 هزار میلیارد تومان در اسفندماه 96 را در دستور کار قرار داد، نسبت مانده تسهیلات به مانده سپرده‌ها نیز به‌شدت رشد کرده است.

به‌طوری که میزان تسهیلات در کشور در دی 96 معادل 1130 هزار میلیارد تومان، بوده است که این رقم در تیر امسال 1610 هزار میلیار تومان بوده که نشان از افزایش 42.4 درصدی میزان تسهیلات در کشور طی این مدت است.

همچنین مجموع سپرده‌های کشور در دی 96 معادل 1503 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در تیر امسال 2165 هزار میلیارد تومان شده است که نشان از رشد 47.4 درصدی در کشور طی این مدت است.

    رشد 62 درصدی سپرده‌ها در دو سال اخیر

 مقایسه این آمار با ابتدای دولت دوم روحانی در تیرماه 96 نشان می‌دهد میزان کل سپرده‌های کشور که به رقم 2216 هزار میلیارد تومان رسیده در مقایسه با تیر 96 که میزان سپرده‌های کل 1363 هزار میلیارد بوده است (62 درصد) افزایش یافته است. همچنین مقایسه میزان کل تسهیلات در تیر 98 در مقایسه با تیر 96 از رشد 57 درصدی آن خبر می‌دهد. میزان تسهیلات از 1025 هزار میلیارد تومان در تیر 96 به 1610 هزار میلیارد تومان در تیرماه 98 رسیده است.

در تیر ماه 96 سهم استان تهران از میزان کل سپرده 790 هزار میلیارد تومان بوده که از مجموع کل سپرده‌های کشور (57 درصد) بوده است. مقایسه این آمار با تیر 98 نشان می‌دهد که سهم تهران از میزان کل سپرده‌های کشور 3 درصد کاهش یافته است.

همچنین با مقایسه میزان تسهیلات تیر 98 با تیر 96 سهم تهران از کل تسهیلات کشور 4 درصد افزایش یافته و از 60 درصد در سال 96 به 64 درصد در سال 98 رسیده است.

این آمار نشان می‌دهد که میزان نقدینگی در کشور در این سال‌ها رشد چشمگیری داشته و موجب افزایش سپرده‌ها و تسهیلات بانکی شده است که البته سهم تهران از سپرده‌ها کاهش و سهم تهران از تسهیلات رو به افزایش گذاشته که نشان می‌دهد همچنان مشکل رشد سهم تهران از منابع بانکی و تسهیلات رو به رشد است.