رفتار سرمایه‌ای با کالای مصرفی

ناصر   رییسی‌فرد|

 رییس اسبق کانون صنفی جایگاه‌داران|

با وجود آنکه از قدیم موافق و مدافع واقعی شدن قیمت بنزین بوده‌ام، اما با طرح سهمیه‌بندی بنزین و عرضه حامل‌های انرژی با کارت سوخت که از بامداد جمعه اجرا شد مخالف هستم. زیرا مفاسد و ناهنجاری‌های چنین طرح‌هایی آنقدر زیاد است که اگر منفعتی هم از بابت صرفه‌جویی در مصرف بنزین حاصل شود، این مفاسد هزینه بیشتری را به بخش سوخت کشور تحمیل خواهد کرد. بنزین یک کالای مصرفی است. این حامل انرژی مشتقی از کالای نفت است که همانند سنگ‌آهن یک کالای سرمایه‌ای

به شمار می‌آید. بنابراین با سهمیه‌بندی بنزین، کسانی که نیازمند آن هستند، به هر ترتیبی که بتوانند نیاز خود را مرتفع می‌کنند. مثلا آنهایی که سهمیه خود را استفاده نمی‌کنند، آن را با قیمت بالاتر می‌فروشند و افرادی که این کالا را بیش از سهمیه تعیین شده نیاز دارند، اقدام به خریداری آن می‌کنند.

برآوردهای موجود از تجربه‌های قبلی سهمیه‌بندی سوخت نشان داده است که در یکی دو ماه ابتدایی اجرای طرح، مصرف سوخت مقداری نزول پیدا خواهد کرد، اما بعد از مدتی، مصرف سوخت آرام آرام به حالت پیشین بازمی‌گردد. در این طرح جدید حتی کاهش ابتدایی مصرف هم اتفاق نیفتاده است و پس از گذشت سه روز از اجرای طرح همچنان شاهد هستیم که جایگاه‌های سوخت خلوت نشده‌اند. این در حالی است که در دوره‌های قبلی، تا چند روز پس از اجرای طرح، جایگاه‌های عرضه سوخت خلوت بودند.

به عقیده من، واقعی شدن قیمت سوخت اگر با یک برنامه صحیح، به همراه فراهم کردن زیرساخت‌های اجرایی و اعلام صادقانه طرح به مردم انجام شود، می‌تواند موفق باشد. درآمد حاصل از چنین طرحی باید در زیرساخت‌های کشور سرمایه‌گذاری شود تا بخش تولید توسعه داده شود و افرادی که به خاطر مشکلات اقتصادی کنونی و تعطیل شدن واحدهای تولیدی، از کار بیکار شده‌اند، به مشاغل خود بازگردند. بدین‌ترتیب به جای آنکه به مردم یارانه داده شود، درآمد دایم برای آنها ایجاد می‌شود. من به عنوان کسی که سال‌های طولانی در کار عرضه سوخت فعالیت کرده‌ام، معتقدم که واقعی کردن قیمت بنزین اقدام بسیار نیکویی است، مشروط بر اینکه درآمد حاصل شده از افزایش قیمت، در زیرساخت‌های توسعه‌ای کشور هزینه شوند و همچنین، هیچ نوع محدودیتی برای خرید سوخت اعمال نشود. اگر قرار است مازاد تولید بنزین، به منظور صادرات در بورس فروخته شود، همان مازاد تولید می‌تواند برای مصرف داخل کشور مورد استفاده قرار گیرد، زیرا چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است.