«در حال توسعه‌ها» در خطرند
گروه جهان|
تغییرات آب‌وهوایی با تشدید خشکسالی‌ها، سیلاب‌ها و از بین محصولات کشاورزی می‌تواند تا اواسط قرن حاضر حدود 7.9 هزار میلیارد دلار به اقتصاد جهانی هزینه تحمیل کرده و زیرساخت‌ها را تهدید کند.
به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، واحد اطلاعات اکونومیست در تازه‌ترین گزارش خود درباره تغییرات اقلیمی با بررسی متغیرهای کلان اقتصادی ۸۲ کشور جهان دریافته است که احتمالا بالا رفتن دمای زمین تا سال 2050 میلادی سه درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را از میان خواهد برد. در بین مناطق مختلف جهان، قاره آفریقا بیشترین آسیب‌پذیری و امریکای شمالی کمترین آسیب‌پذیری را از تغییرات اقلیمی متحمل خواهند شد؛ به‌گونه‌ای که رشد اقتصادی آفریقا تحت تاثیر این تغییرات تا سال ۲۰۵۰ حدود ۴.۷ درصد کمتر خواهد شد.
به‌طور کلی، کشورهای در حال توسعه از مقاومت‌پذیری بسیاری کمتری نسبت به کشورهای ثروتمند برخوردارند. جان فرگوسن یکی از دست‌اندر کاران این تحقیقات گفته: «کشورهای ثروتمند می‌توانند تا حد زیادی در برابر تغییرات اقلیمی مقاومت کنند اما این مساله واقعا خطر بزرگی برای کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته است. در شرایطی که کار سختی در مبارزه با نابرابری داریم این مشکل هم به مشکلات قبلی افزوده شده است.»
در بین کشورهای مختلف، آنگولا بیشترین اثرپذیری از تغییرات اقلیمی در جهان را داشته است؛ به‌گونه‌ای که طبق پیش‌بینی واحد اطلاعات اکونومیست، رشد اقتصادی این کشور تحت تاثیر این وقایع تا سال ۲۰۵۰ حدود ۶.۱ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
در این تحقیقات مجموعه‌ای از عوامل که بحران را تشدید می‌کند نیز ذکر شده است از جمله فقدان زیرساخت‌های باکیفیت، قرار گرفتن در معرض خشکسالی به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، فرسایش خاک و بالا آمدن آب سطح دریاها. به عنوان مثال، در آنگولا کشوری که کشاورزی بزرگ‌ترین صنعت آن به شمار می‌رود تخریب زمین مانع اصلی توسعه اقتصادی به شمار می‌رود. نیجریه (با ۵.۹ درصد تولید ناخالص داخلی منفی)، مصر (با ۵.۵ درصد)، بنگلادش (با ۵.۴ درصد) و ونزوئلا (با ۵.۱ درصد) دیگر کشورهایی هستند که بیشترین آسیب‌پذیری را از تغییرات اقلیمی خواهند دید.
حجم تولید ناخالص داخلی جهان هم تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۲۵۰ تریلیون دلار خواهد رسید. در این گزارش آمده، امریکای شمالی تا سال 2050 حدود 1.1درصد، اروپای غربی 1.7درصد، اروپای شرقی 3 درصد، خاورمیانه 3.7 درصد، اسیا پاسیفیک 2.6 درصد، آفریقا 4.7 درصد و امریکای لاتین 3.8 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به‌دلیل تغییرات اقلیمی از دست خواهند داد. در بین کشورهای مختلف، امریکا و کانادا کمترین تاثیر را از تغییرات اقلیمی خواهند دید.
در این گزارش با اشاره به سیاست‌های محیط‌زیستی دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ آمده است: اقتصاد امریکا گرچه همچنان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان باقی خواهند ماند اما کمترین آسیب را از تغییرات اقلیمی خواهد داد. بر همین اساس است که دولت ترامپ از زیر بار تعهدات محیط‌زیستی شانه خالی کرده و ترجیح می‌دهد که در این باره خود را کنار بکشد.
پیش‌بینی شده که روسیه تا سال 2050 میلادی حدود پنج درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از دست دهد و از جمله کشورهایی باشد که بیشترین آسیب را از این بابت متحمل شود. طبق اعلام فرگوسن، کاهش رشد اقتصادی جهان در اثر تغییرات اقلیمی اکنون از حرف گذشته و به مرحله عمل رسیده است. او هشدار می‌دهد: «کشورهای در حال توسعه نمی‌توانند به تنهایی از پس این ریسک بر بیابند و نیاز به کمک فوری دارند.»
در این گزارش پیش‌بینی شده که یکی از عواملی که اقتصاد کشورهای مثلا روسیه را در چند دهه آینده تهدید خواهد کرد از میان رفتن زیرساخت‌ها به‌دلیل تغییرات آب‌وهوایی است، از جمله خطوط لوله نفت و گاز.
اغلب کشورهای جهان در توافق آب‌وهوایی پاریس که در سال 2015 میلادی انعقاد شد، موافقت کردند تا سیاست‌هایی را برای محدود کردن میزان گرمایش جهانی تا دو درجه سلسیوس به کار بگیرند. برای تحقق این هدف، اقتصاد جهانی باید هر چه سریع‌تر تولید گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد، مساله‌ای که چالش‌برانگیز شده است. اغلب کشورهای در حال توسعه بر این باورند، پس از چند دهه استفاده از سوخت‌های فسیلی توسط کشورهای توسعه یافته، حالا رشد اقتصادی آنان نباید به‌دلیل تلاش برای کاستن از گازهای گلخانه‌ای که (توسعه یافته‌ها بیشترین سهم را در تولید آن داشته‌اند) محدود شود.
پیش از گزارش واحد اطلاعات اکونومیست، بیش از ۱۱ هزار دانشمند از ۱۵۳ کشور جهان زنگ هشدار تغییرات اقلیمی را به صدا درآورده بودند. آنها دو هفته پیش با انتشار بیانیه‌ای اعلام کردند: «واضح است که سیاره زمین با یک وضعیت اضطراری آب‌وهوایی روبرو است. بحران اقلیمی شدیدتر از چیزی است که انتظار می‌رفت، در حال سرعت گرفتن است و حادتر از پیش‌بینی‌ها شده است، به‌طوری که اکوسیستم‌های طبیعی و سرنوشت بشریت را تهدید می‌کند.» دانشمندانی که بیانیه یاد‌شده را امضا کرده‌اند انجام اقدامات معینی برای مقابله با پدیده گرمایش زمین را الزامی دانسته‌اند. این اقدامات عبارتند از بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش تولید مواد مضر از جمله گاز متان و کربن‌سیاه، حمایت از محیط طبیعی جنگل‌ها و باتلاق‌ها، کاهش مصرف محصولات گوشتی، اصلاحات پایدار اقتصادی و کاهش جمعیت.
