بی‌سرانجامی رتبه‌بندی معلمان
«طرح رتبه‌بندی فرهنگیان تا نیمه شهریور اجرا می‌شود» «اعتبار ۲هزار میلیاردی برای اجرای طرح رتبه‌بندی فرهنگیان» «افزایش ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی حقوق معلمان از شهریور ۹۸ با اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان» خلاصه اخباری است که در یک سال گذشته درباره طرح رتبه‌بندی معلمان از سوی مسوولان وزارت آموزش و پرورش مطرح شده و به دنبال خود وعده افزایش حقوق ناچیز از یک سو و بهبود کیفیت آموزش را از سوی دیگر مطرح می‌کند اما کارشناسان آموزش معتقدند مسوولان وزارت آموزش و پرورش در واقع با انتشار این اخبار با کلمات بازی می‌کنند و طرح رتبه‌بندی معلمان آنقدر مبهم و پیچیده شده که معلوم نیست به اجرا برسد یا خیر. طرحی که به گفته برخی مسوولان وزارت آموزش و پرورش هنوز به تصویب نهایی دولت نرسیده و ابلاغ نشده است اما محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش بر این موضوع تاکید می‌کند، که در لایحه بودجه 98، اعتبار 2 هزار میلیارد تومانی برای اجرای نظام رتبه‌بندی در بودجه در نظر گرفته شده که در این راستا آیین نامه‌ای در دولت تنظیم و در دستور کار قرار گرفته است. با این حال بررسی کارشناسان نشان می‌دهد افزایش حقوق دست‌کم 500 هزار تومانی برای معلمان با رقم بودجه‌ای که وزیر از آن یاد می‌کند تناسبی نداشته و از سوی دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم بر این موضوع تاکید می‌کنند که سازوکار وزارت آموزش و پرورش برای اجرای طرح رتبه‌بندی شفاف نیست. تاکید کارشناسان آموزش و نمایندگان مجلس بر وجود ابهام در طرح رتبه‌بندی در شرایطی است که معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش روز گذشته اعلام کرد این طرح تا اواخر آذرماه اجرایی شده و 94 درصد معلمان را شامل می‌شود.
رتبه‌بندی؛ آموزش را ارتقا نمی‌دهد
بیشتر از پنج سال از نخستین زمزمه‌های طرح رتبه‌بندی معلمان می‌گذرد و نتیجه‌ای جز وعده و وعیدهای مسوولان نداشته است؛ طرحی که ظاهری حساب‌شده، منطقی و در جهت حمایت از جامعه فرهنگیان دارد اما بدقولی و نداشتن ساز و کار مناسب برای در نظر گرفتن بودجه، آن را به حاشیه برده است. سال 93 در زمان وزارت علی‌اصغر فانی این طرح به صورت ناقص اجرا و منجر به افزایش حقوق 200 هزارتومانی برای معلمان با بیش از پنج سال سابقه کار شد اما بعد از آن به دلیل نواقص، طرح متوقف شده تا بعد از ارزیابی‌های مجدد بار دیگر اجرایی شود اما از آن زمان تاکنون این اتفاق رخ نداده است و کارشناسان آموزش هم معتقدند ابهامات در این طرح به حدی زیاد است که معلوم نیست به اجرا برسد و در صورت اجرا تاثیر چندانی در کیفیت آموزش ندارد. مهدی بهلولی، کارشناس آموزش و پرورش درباره این موضوع به «تعادل» گفت: نزدیک به یک سال است که مسوولان از تصویب این طرح صحبت می‌کنند. یک‌بار اعلام کردند اول مهر اجرا می‌شود اما نشد. این وعده و وعیدها برای جامعه معلمان خسته‌کننده شده و بهتر است مسوولان تا زمانی که واقعا طرح از هر نظر آماده اجرا نشده، دیگر درباره آن صحبت نکنند و مدام تاریخ جدید اعلام نکنند. در یک‌سال اخیر شاهد آن بودیم که بین مجلس و آموزش و پرورش بر سر اجرای این طرح اختلاف نظر وجود داشت. مجلس معتقد است این طرح باید در صحن بررسی شده و مصوب شود اما آموزش و پرورش در نهایت تدوین آن را از اختیارات داخلی خود می‌دانند حالا معلوم نیست با وجود چنین شرایطی چگونه از اختصاص بودجه برای ان صحبت می‌شود در حالی که هنوز تصویب نشده است.
او افزود: قرار بود نواقص طرح اجرایی در سال 93 برطرف شود اما در پنج سالی که می‌گذرد نتیجه چیزی جز سردرگمی نبوده و بنابراین نمی‌توان زیاد به اجرای آن امیدوار بود. در سال 93 به‌طور میانگین 200 هزار تومان به حقوق معلمان اضافه شد اما حالا مسوولان وزارتخانه می‌گویند حداقل تا 600 هزار تومان به حقوق معلمان اضافه می‌شود که اگر این افزایش حقوق را با بودجه 2 هزار میلیاردی که وزیر آموزش و پرورش از آن به عنوان اعتبار اجرای طرح یاد می‌کند بسنجیم می‌بینیم که هیچ تناسبی میان آنها وجود ندارد که این موضوع هم به وضوح نشان می‌دهد چقدر این طرح مبهم است. بهلولی درباره تاثیر طرح رتبه‌بندی بر وضعیت معیشت معلمان و ارتقای کیفیت آموزش گفت: شاید افزایش حقوق 500 تا 600 تومانی بتواند تاثیر اندکی در وضعیت معیشت معلم داشته باشد اما نظام‌های مبتنی بر تشویق و تنبیه که طرح رتبه‌بندی هم از جنس آن است، عملا تاثیری در کیفیت آموزش ندارد چرا که به صرف داشتن مدرک تحصیلی بالاتر نمی‌توان تضمین کرد که یک معلم عملکرد بهتری هم دارد و همچنین آموزش ضمن خدمت هم به دلیل غیراستاندارد بودن سرفصل‌های آموزشی ضامن افزایش مهارت معلم نیست.بنابراین این طرح جز ایجاد حس تبعیض در معلمان هیچ تاثیری در آموزش ندارد.
اعلام تاریخ جدید برای اجرای طرح
اظهارات بهلولی درباره وعده و وعیدهای مسوولان وزارت آموزش و پرورش به معلمان برای اجرای طرح رتبه‌بندی در حالی است که روز گذشته علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش باز هم تاریخ جدیدی برای اجرای آن اعلام کرده و درباره آن به فارس گفت: تمام فرهنگیانی که از دو سال به بالا سابقه خدمت دارند بر اساس طرحی که تهیه شده است، مشمول می‌شوند و می‌توانند در ممیزی، ارزیابی و اختصاص رتبه قرار بگیرند. بالای 93، 94 درصد معلمان بیش از 2 سال سابقه دارند و تحت پوشش قرار می‌گیرند و تعداد کمی هستند که دارای سابقه کار کمتر از دو سال هستند. مواردی مثل افزایش حقوق، فرع قضیه است.فعلا بنای ما بر سازوکارهای ارتقای کیفیت است که ان‌شاءالله طرح ابلاغ شد و جداول به تصویب نهایی دولت رسید، می‌توانیم در خصوص افزایش حقوق‌ها صحبت کنیم.
او افزود: به محض اینکه این مصوبه را از دولت دریافت کنیم، آن را اجرا خواهیم کرد و در زمان بررسی و تصویب قانون بودجه سال ۹۸ مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان برای رتبه‌بندی معلمان به تصویب رسیده است. امیدواریم رتبه‌بندی فرهنگیان تا اواخر آذرماه اعمال شود، اما تاثیر آن در حقوق معلمان از ابتدای مهرماه خواهد بود و معوقات آن متناسب با رتبه معلمان محاسبه و پرداخت خواهد شد. اظهارات‌اللهیار ترکمن درحالی است که پیش از این سید جواد حسینی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش از افزایش حقوق حداقل 500 تا 600 هزار تومان به دنبال اجرای طرح رتبه‌بندی صحبت کرده بود و چندی پیش هم محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش درباره زمان و اعتبار اجرای این طرح گفت: طبق پیش‌بینی قانون بودجه سال ۹۸ دولت با استفاده از امکانات و اختیارات خودش شکل طرح رتبه‌بندی را تدوین کرده و در قالب لایحه نیز به مجلس تقدیم می‌شود و اگر بتوانیم اعتبار را جذب کنیم و این طرح را در عمل بیازماییم، اجرا می‌شود.
تدوین بودجه غیرعملیاتی
عامل بلاتکلیفی طرح
با این حال نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم چندان به اجرای این طرح خوشبین نبوده و معتقدند سازوکار اجرای آن مبهم است تا جایی که سخنگوی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی ضمن انتقاد از رویه دولت در عدم‌اجرای درست طرح رتبه‌بندی معلمان گفت: نه‌تنها این طرح بلکه بسیاری از برنامه‌هایی که دولت وعده اجرای آن را به فرهنگیان داده بود تاکنون به‌خوبی محقق نشده است. اسدالله عباسی افزود: یکی از مهم‌ترین دلایلی که به ایجاد این شرایط کمک کرد و اجرای طرح‌ها را بلاتکلیف گذاشت تدوین بودجه غیرعملیاتی بود.
از سوی دیگر سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم با بیان اینکه مشخص نیست دولت به چه صورت قصد اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان را دارد، گفت: باید مشخص شود اعتباری که مجلس برای فرهنگیان در بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته بر چه اساسی بین فرهنگیان توزیع می‌شود. حمایت میرزاده با اشاره به ماموریت رییس مجلس به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس برای بررسی نحوه اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان، بیان کرد: متأسفانه تغییرات مکرر مدیریتی در وزارت آموزش و پروررش در کنار مصاحبه‌ها و تبلیغات پی در پی مسوولان اجرایی بدون اطلاعات کافی و جامع از جزییات نظام رتبه‌بندی معلمان، توقعات را در میان فرهنگیان بالا برده است و این درحالی است که این اظهارات هیچ‌گاه به فاز اجرایی نرسیده است. او افزود: وزیر آموزش و پرورش در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس متعهد شد که رتبه‌بندی فرهنگیان را از نیمه دوم سال برای فرهنگیان اعمال کند، با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی مجوز اجرای رتبه‌بندی را در قانون بودجه سال 98 به دولت اعطا کرد، دولت می‌تواند نظام رتبه‌بندی را برای فرهنگیان اجرایی کند. البته دولت معتقد بود که این رقم برای اجرای نظام رتبه‌بندی کفایت نمی‌کند لذا مقرر شد که اجرای نظام رتبه‌بندی با توجه به محدودیت منابع فقط موکول به نیمه دوم سال شود. میرزاده با تأکید بر اینکه مهم‌ترین بخش چگونگی اجرای نظام رتبه‌بندی تدوین و تهیه شیوه نامه اجرایی آن است، افزود: باید مشخص شود این اعتبارات بر اساس چه اصولی بین فرهنگیان توزیع خواهد شد، آیا مدرک تحصیلی، سابقه خدمت و امور پژوهشی ملاک آموزش و پرورش برای رتبه‌بندی فرهنگیان است یا اعتبار در نظر گرفته شده در بودجه 98 به صورت مساوی بین فرهنگیان توزیع خواهد شد. به دلیل همین نگرانی‌ها است که برخی نماینده‌ها تأکید بر ارایه لایحه به مجلس دارند.
