ضرورت تغییر در بدنه اتاق مشترک ایران و عراق

تعادل| نیلوفر جمالی|

پس از تحریم‌های ثانویه امریکا علیه ایران این‌بار عراق بود که به نحوی جایگزین امارات متحده عربی در مرکزیت صادراتی محصولات ایران شد. علاوه بر آن عراق بازاری مناسب برای محصولات تولیدی ایران بود، چراکه سلیقه و ذائقه عراقی‌ها با محصولات تولیدی ایران همسو است. حال با توجه به اینکه در آستانه مجمع عمومی عادی سالانه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هستیم که یکی از دستور جلسه‌های آن انتخاب اعضای هیات‌مدیره و بازرس است. از این رو، اهمیت داشتن هیات‌مدیره‌ای پویا وکارا در این برهه زمانی بر کسی پوشیده نیست. بنابراین، افرادی که مدت‌هاست که در اتاق مشترک ایران عراق بدون پویایی خاصی حضور داشته‌اند، باید جای خود را به افراد جوان و فعالی بدهند که هم سابقه حضور در بازار عراق را دارند، هم راه و چاه فعالیت در این بازار را به‌خوبی می‌شناسند. از همین رو، بهتر است رییس کنونی اتاق مشترک ایران وعراق که چند سالی است بر مسند ریاست این اتاق تکیه زده است، جای خود را به جوانترها بدهدو تجربیات خود را در اختیار آنها قرار دهد. در همین راستا، «تعادل» درگفت‌وگو با اعضای اتاق مشترک ایران و عراق، عملکرد هیات رییسه کنونی این اتاق را مورد واکاوی قرار داده و از الزامات دور جدید انتخاب هیات رییسه این اتاق گزارش می‌دهد.

     احتمال تکرار هیات‌مدیره پیشین

دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق درباره نحوه فعالیت هیات‌مدیره کنونی این اتاق به خبرنگار روزنامه «تعادل» گفت: هیات‌مدیره اتاق‌های مشترک وظایفی از جمله سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری دارد اما نمود عملکرد اتاق توسط دبیرخانه منعکس می‌شود. سید حمید حسینی افزود: در این راستا هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق با کمترین تنش و چالش همراه بوده و به دبیرکل اعتماد کرده و این موضوع بسیار ارزشمند است. از این‌رو انتظار نمی‌رود که باقی اعضای هیات‌مدیره به اندازه دبیرکل این اتاق وقت گذاشته و حضور داشته باشند به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم عملکرد هیات‌مدیره دچار مشکل است. به گفته او، برخی از اعضای هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق در اتاق‌های شهرستان خود نیز فعال هستند همچنین در شعب اتاق مشترک مذکور نیز فعال بوده و تلاش می‌کنند. حسینی ادامه داد: برخی از مسوولیت‌های اتاق مشترک مانند خزانه‌دار و دبیرکل حضور پررنگ‌تری نسبت به باقی اعضا دارند؛ همچنین برخی ریاست کمیسیون‌های این اتاق را بر عهده دارند و در مجموع عملکرد هیات‌مدیره کنونی ناموفق نبوده است؛ اما می‌توان بیش از این تلاش کرده و نگاه‌های تازه‌تری را وارد اتاق کرد. او با بیان اینکه فلسفه انتخابات این است که اعضا تشخیص دهند، تمام یا برخی از اعضای هیات‌مدیره کنونی فعالیت خود را به‌درستی انجام داده یا کم کاری کرده‌اند سپس تصمیم‌گیری کنند، افزود: به همین دلیل است که هیات‌مدیره در مجمع گزارش عملکرد خود را ارایه می‌کند و بر اساس گزارش ارایه شده، اعضا تصمیم می‌گیرند که به هیات‌مدیره فعلی رای دهند یا خیر. اگر از عملکرد هیات‌مدیره قبلی ناراضی باشند قطعا فرصت مناسبی است تا منتقدان وارد عمل شده و برای هیات‌مدیره بعدی کاندیدا شوند.

حسینی همچنین درباره کاندیداهای جدید هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق توضیح داد: پیش از این 11 نفر عضو هیات‌مدیره اتاق بودند که کاندیدای مجدد هستند و 11 نفر نیز کاندیداهای جدید هستند که تعدادی از آنها نیز شرایط حضور در انتخابات را ندارند؛ از این رو، افرادی که به عملکرد هیات‌مدیره کنونی انتقاد دارند حضور پیدا کرده و کاندیدا شوند. او در پاسخ به اینکه از این 11 نفر کسی شانس ورود ندارد، نیز گفت: هنوز مشخص نیست که از این تعداد چه کسانی تایید می‌شوند. او همچنین درباره میزان تغییرات در هیات‌مدیره کنونی نیز عنوان کرد: در کاندیداهای جدید چهره‌های شناخته شده‌ای وجود ندارد که بگوییم افراد فعالی هستند و می‌توانند در هیات‌مدیره تغییرات مثبتی ایجاد کرده و موثر باشند؛ از این رو من فکر می‌کنم که اکثریت هیات‌مدیره جدید نیز از هیات‌مدیره کنونی تشکیل شود به این معنی که با تغییرات اندکی همین افراد در هیات‌مدیره تکرار شوند.

حسینی در ادامه درباره زمان انتخابات هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق نیز گفت: اکنون توافقی با اتاق بازرگانی ایران صورت گرفته که بر اساس آن مجمع فوق‌العاده اول برای تصویب اساسنامه جدید اتاق مشترک ایران و عراق در تاریخ 5 آذرماه برگزار شود و انتخابات هیات‌مدیره به تعویق بیفتد. بر اساس اساسنامه، این انتخابات باید تا 20 روز پس از برگزاری مجمع فوق‌العاده برگزار شود. او دلیل به تعویق افتادن انتخابات را اینگونه توضیح داد: این فاصله زمانی برای این است که با توجه به اساسنامه جدید اتاق مشترک ایران و عراق با یک بلاتکلیفی برای انتخابات مواجه هستیم؛ در صورتی که با اساسنامه فعلی انتخابات برگزار شود، سیستم برگزاری با شرایط خاص خود پیش می‌رود و اگر بر اساس اساسنامه مدون شده که در مجمع فوق‌العاده تصویب می‌شود، برگزار شود شرایط متفاوتی خواهد داشت.

 او ادامه داد: برگزاری انتخابات با اساسنامه فعلی دردسرهای خاص خود را برای اعضا دارد؛ چراکه در آن اشاره شده در صورتی که عضو اتاق نتواند در انتخابات شرکت کند، باید وکالت محضری به شخص مورد نظر داده باشد و اگر وکیل او با وکالت محضری وارد انتخابات شود، دیگر نمی‌تواند با همان وکالت در انتخاباتی که به دور دوم کشیده می‌شود، شرکت کند؛ از این رو در صورتی‌که فردی با وکالت محضری وارد انتخابات شود دیگر نمی‌تواند وکالت عضو دیگری را بر عهده بگیرد و این موضوع کار را سخت کرده است.

بنابه اظهارات حسینی، در آخرین جمع‌بندی که با اتاق بازرگانی ایران داشتیم به این نتیجه رسیدیم که مجمع اول اتاق مشترک ایران وعراق در تاریخ 5 آذر برگزار شود و مجمع فوق‌العاده برای تایید اساسنامه باشد و 20 روز بعد از آن مجمع دیگری برگزار شود که در آن انتخابات هیات ریسه برگزار شود.

     تغییر رویکرد به سمت بنگاه‌های کوچک

یک عضو اتاق مشترک ایران و عراق نیز درباره عملکرد هیات‌مدیره کنونی اتاق مشترک ایران و عراق به خبرنگار ما گفت: از آنجا که بیشتر فعالیت‌های ایران و عراق زمینه سیاسی و اقتصادی را با هم داشتند، افرادی که در این اتاق فعال بودند، نیز بیشتر طیف سیاسی بودند، مثل وزیر اسبق که جایگاهی ویژه داشتند که در آن مقطع زمانی بسیار خوب بود.  علی شریعتی درباره نحوه فعالیت این اتاق نیز توضیح داد: اتاق‌های مشترک به عنوان یکی از ارکان تشکلی در اتاق بازرگانی حضور دارند و در راستای شاخص تشکلی، فعالیت‌های اتاق مشترک ایران و عراق در قالب برگزاری سمینارها، هیات‌ها و کمیسیون‌ها نسبت به اتاق‌های مشترک دیگر فعالیت بیشتری داشتند. او در ادامه فعالیت‌های اتاق مشترک ایران و عراق را مثبت ارزیابی کرد و ادامه داد: اکنون عراق بزرگ‌ترین بازار هدف کالاهای صادراتی ایران است و باید نحوه فعالیت ما و میزان تجارت با این کشور، تناسب لازم را داشته باشد.

شریعتی با ذکر مثالی عنوان کرد: اگر نحوه فعالیت اتاق ایران و عراق را با اتاق ایران و لوکزامبورگ مقایسه کنیم که شاید سالانه یک محموله هم به آنجا صادرات نداشته باشیم در‌صورتی‌که هیات‌مدیره این اتاق سه جلسه در سال برگزار کند اتاق مشترک ایران و عراق باید روزانه چندین جلسه برگزار کند. به گفته او، نکته‌ای که وجود دارد این است که هیات‌مدیره نباید از موقعیت و فضای این اتاق به نفع اعضا سوءاستفاده کند و در شرایط دیگری از این اتاق بهره ببرد.

 این فعال اقتصادی ایران در عراق تشریح کرد: بخشی از کالاهای صادراتی ایران به عراق مربوط به پتروشیمی و سوخت است که جایگاه خود را دارد اما کالاهای دیگری نیز از کشورمان به عراق صادر می‌شود که لیستی شامل کالاهای بزرگ و کوچک است به این معنی که ما تجارت‌های بسیار بزرگ و میلیون دلاری با این کشور داریم که با کمترین دردسر و بیشترین گردش صورت می‌گیرد و در مقابل تجارت‌هایی نیز وجود دارد که بسیار کم گردش و پر دردسر هستند و شامل حال همه نوع طیف از تجار می‌شود.  او همچنین با بیان اینکه هیات‌مدیره فعلی اتاق مشترک ایران و عراق بیشتر وقت خود را برای تجارت‌های بزرگ پر سود و کم دردسر گذاشتند، افزود: در این راستا هیات‌مدیره مذکور وقت زیادی برای تجارت‌های کوچک و کم سود نداشته و به همین دلیل افرادی که در هیات‌مدیره جدید این اتاق فعال خواهند شد باید رویکردشان به سمت حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط باشد، هرچند که دردسر آنها بیش از تجارت‌های بزرگ است.

شریعتی همچنین تاکید کرد: این افراد باید به زبان عربی یا کردی مسلط باشند؛ چراکه همه می‌دانیم در کشور عراق و کردستان زبان انگلیسی خیلی کاربردی ندارد و نمی‌توان به درستی از آن بهره برد؛ پس با توجه به حجم بالای تجارت کشورمان با عراق، باید به زبان آنها آشنا باشیم. او همچنین درباره ضرورت تغییرات در هیات‌مدیره بعدی این اتاق عنوان کرد: در شرایط کنونی بهتر است جوان‌هایی در این اتاق فعال شوند که وقت لازم برای فعالیت را داشته باشند. افرادی که حضور پیدا می‌کنند باید بدانند که کار تشکلی به معنی دیگرخواهی است و اول باید به کار دیگران برسند سپس فعالیت‌های خود را در کنارش انجام دهند.

     جای خالی جوانان تحلیلگر

در ادامه، یک عضو دیگر اتاق مشترک ایران و عراق به خبرنگار «تعادل» گفت: باید افرادی در هیات‌مدیره جدید اتاق مشترک ایران و عراق حضور پیدا کنند که از جنس اقتصاد بوده و در بازار عراق فعال و با آن آشنا باشند؛ نه اینکه صرف داشتن رزومه کاندیدای انتخابات شوند. سعید اشتیاقی با تاکید بر اینکه هیات‌مدیره جدید باید کارآمد و متشکل از جوانان و پیشکسوتان باشد، ادامه داد: اکنون در اتاق مشترک ایران و عراق سید‌حمید حسینی حضور دارد که یک تنه در حال گرداندن این اتاق است. این در حالی است که مابقی اعضای هیات‌مدیره (یعنی به جز حمید حسینی و یحیی آل اسحاق) تنها در سمینارها دیده می‌شوند؛ در واقع این افراد در اتاق حرفی برای گفتن ندارند.

او همچنین با اشاره به لزوم حضور جوانان فعال در بازار عراق گفت: تجار جوانی در این کشور وجود دارند که صادرکننده نمونه بوده و حرفی برای گفتن دارند، از طرف دیگر در این کشور سهم اقتصادی داشته و توان تحلیل دارند، به همین دلیل جای خالی آنها در اتاق مشترک ایران و عراق احساس می‌شود. اشتیاقی تاکید کرد که باید از حضور این افراد جوان وپویا در کنار پیشکسوتان فعال بهره مند شد. این فعال اقتصادی، در بخش دیگری از صحبت‌های خود، اتاق مشترک ایران وعراق را یکی از بهترین اتاق‌های مشترک کشور عنوان کرد وگفت: اتاق مشترک ایران وعراق جزو معدود اتاق‌های مشترکی است که تعداد بالای کمیسیون‌های آن فعال است؛ اما نباید فراموش کنیم که یک پتانسیل بسیار قوی در آن سوی مرزها وجود دارد. او با اشاره به حضور تنها یک رایزن بازرگانی از سوی سازمان توسعه تجارت در عراق، اظهار کرد: با توجه به پتانسیل کشور عراق برای ایران نباید به یک رایزن بازرگانی اکتفا کرد؛ چراکه با توجه به تعداد فعالان اقتصادی و صادرکنندگان ایرانی فعال در کشور عراق به تنهایی نمی‌تواند، کارآمدی لازم را داشته باشد. به گفته اشتیاقی، اتاق مشترک ایران و عراق با هیات‌مدیره‌ای کارآمد، فعال و پرانرژی می‌تواند کمبود رایزن بازرگانی در این کشور را پوشش دهد تا از تمام ظرفیت‌های موجود در کشور عراق بهره بگیرد.