در مسیر توسعه صنعتی، با چشمان بسته گام برمیداریم
غلامحسین شافعی، رییس اتاق ایران در جلسه کمیسیون صنعت حرکت کشور در مسیر توسعه صنعتی را به حرکت با چشمان بسته تشبیه میکند و میگوید: در نگرش توسعه صنعتی، کمتر به اصول اساسی توجه شده و چالشهای امروز نیز متأثر از همین مساله است. ضمن اینکه تداوم این روند، در نگاه کلان خسرانی را متوجه این بخش میکند که قابل جبران نیست.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به مسائلی که تلاش برای تعالی را ناکام میگذارند، گفت: در مرور ایام، اگر به 15 الی 20 سال گذشته بازگردیم، میبینیم که همین دغدغههای امروز ما برای بخش صنعت، در همان روزها نیز عنوان میشده است. این وضعیت نشان میدهد که در این سالها، معایب و نقایص اصلی اصلاح نشدهاند و همچنان به مشکلاتی کهنه گرفتاریم. اگر قرار بر تداوم همین منوال باشد، در آتیه نیز نتیجه مثبتی رقم نخواهد خورد و مسیر توسعه صنعتی در ایران، ما را به هدفی متعالی نمیرساند.
غلامحسین شافعی تأکید کرد: امروز از اهمیت تولید صحبت میکنیم و فعالان این عرصه را مجاهد خطاب میکنیم اما رفتار و کردارمان خلاف این موضوع است؛ چنانکه به فعالیتهای غیر تولیدی در کشور پاداش بیشتری میدهیم، یعنی همان اقداماتی که ریسک کمتر و سود بیشتر دارند اما برای اقتصاد کشور بهرهوری ایجاد نمیکنند و سهمی نیز در توسعه پایدار آن ندارند. بپذیریم که عمده فرارهای مالیاتی و سودهای بیدردسر، متعلق به بخشهای غیرمولد است. گروهی نیز بهرغم بدحسابیهای فراوان، مشمول بخشودگی بانکی و مالیاتی میشوند. در چنین شرایطی چطور میتوان چگونه از رونق تولید سخن گفت؟ در یککلام باید گفت، امروز خوشحسابان در سیستم اقتصادی کشورمان تنبیه میشوند.
او «رونق تولید» را در گرو کاهش مخاطرات این بخش و پیشبینیپذیری فضای کسبوکار کشور دانست و افزود: تولید باید به قواره حرمتی که دارد، در کشور تشویق شود و بهاندازه اثرگذاریاش در اقتصاد، مورد حمایت قرار بگیرد و برای آن جذابیت ایجاد شود. سرمایهداری که تضمین و امنیت سودش را در بخشهای غیرمولد میبیند، چه انگیزهای برای فعالیت تولیدی دارد؟ اگر نیت بر اصلاح رویههاست، باید به اصول و ریشهها بازگردیم.
شافعی با اشاره به کاهش فروش نفت کشورمان و تقلیل وابستگیها به درآمدهای نفتی، گفت: شاید امروز کشور درگیر ریاضت اقتصادی شود اما با کاهش وابستگی به درآمدهای این بخش در بلندمدت، میتوانیم اتفاقات خوبی را انتظار داشته باشیم. رویکرد تصمیمگیران و تصمیمسازان کشور در این برهه باید بر پیگیری اقدامات توسعهای در عرصههای مختلف اقتصادی باشد. از سوی دیگر، کمبود درآمدهای کشور نباید به فشار مالیاتی بیشتر روی مودیان کنونی منجر شود و باید به راههای دیگری برای تأمین منابع موردنیاز، فکر کنیم.
تولید اگر به حمایت دوپینگی وابسته شد، ناکام میماند
شافعی در بخش دیگری از اظهارات خود، به دیدار اخیر جمعی از کارآفرینان و فعالان اقتصادی و تولیدی کشور با مقام معظم رهبری اشاره و عنوان کرد: معظم له نیز در این دیدار بر این نکته مهم تأکید داشتند که نجات اقتصاد کشور، در گرو توجه به توان تولید داخلی است.
او ادامه داد: البته راه و روش حمایت از تولید نیز اهمیت زیادی دارد. نباید صرفاً به دنبال آن باشیم که با دوپینگ، این بخش را به حرکت درآوریم. آن بخش از تولید که مستمراً نیازمند حمایت و دوپینگ باشد، ناکارآمد و ناکام خواهد بود. حمایت از این بخش باید در طول زمان کاهنده باشد. با محدودیتی که امروز در بخش صنعت ما وجود دارد، اولویتبندی در تخصیص تسهیلات و ارایه حمایتها، امری ضروری است. اگر چنین نشود، نتیجه آن، تعداد پُرشمار واحدهای تولیدی است که در برههای تکثیر شدند اما حالا یا با درصد کمی از ظرفیت تولید مشغول به کار هستند یا بهکلی تعطیل شدهاند.
راهاندازی مدرسه کسبوکار با هدف پرورش نیروی کارآمد
رییس اتاق ایران در بخش دیگری از سخنانش از وضعیت نامطلوب سیستم آموزشی و نوع ارتباط صنعت با دانشگاه سخن گفت و افزود: در گذشته، فرهنگ پرورش نیروی کار از دوران نوجوانی وجود داشت و به اتکای تربیت عملی که در این دوران انجام میگرفت، فرد برای بازار کار آینده آماده میشد و توانمندیهای خود را بهخوبی میشناخت اما امروز بخش عمدهای از فارغالتحصیلان دانشگاهی ما از نبود مهارتهای متناسب با نیاز فضای کسبوکار، رنج میبرند.
شافعی یادآور شد: برای اصلاح خلأ موجود در این بخش، اتاق بازرگانی برنامه راهاندازی مدرسه کسبوکار را در دستور کار خود دارد که امیدواریم به نتایج مطلوبی در تربیت نسل آینده منجر شود.
او همچنین بهضرورت اجرای ماده 5 قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار نیز اشاره و تصریح کرد: به استناد این مادهقانونی، وظیفه اتاق بازرگانی تجمیع تشکلها است؛ اما در این زمینه عقب هستیم و این موضوع تبعات فراوانی دارد. رییس اتاق ایران گفت: امروز به دلیل تعدد نظرات در میان تشکلها، در اعلام موضع بخش خصوصی به مشکل دچار شدهایم، چنانکه نظرات مختلف و بعضاً متناقضی در موضوعات مختلف از سوی تشکلها ارایه میشود و این رویه، تصمیمگیران و تصمیمسازان کشور را با مشکلات جدی مواجه میسازد. همگرایی و همصدایی در این بخش، ضرورت فراوانی دارد.
اولویتهای توسعه صنعتی استان احصا شود
رییس پارلمان بخش خصوصی یکی از مشکلات امروز در حوزه صنعت را عدم اولویتبندی در توسعه صنعتی و بیتوجهی به ظرفیتهای موردنیاز مناطق دانست و از اعضای کمیسیون صنعت اتاق مشهد خواست تا با نگاهی فراگیر، به موضوعات موثر و مسائل مهم این بخش بپردازند. شافعی افزود: کمیسیونهای اتاق، دارای نقش مشورتی از منظر تخصصی بوده و با بهرهگیری از دیدگاه نخبگان هر حوزه، باید موضوعات اساسی هر بخش را در دستور کار خود قرار دهند تا پیگیری آنها به نتایج موثر و بلندمدت منجر شود.
او ادامه داد: مهمترین مسائل پیش روی تولید با چند عامل مرتبط است: نخست، اولویتبندی در توسعه صنعت است؛ یعنی ضروریات و اولویتهای توسعه صنعتی استان احصاشود. موضوع دوم نیز ظرفیت سنجی در توسعه صنعتی است تا فضاهای خالی شناسایی شده و بخشهای اشباع شده نیز مشخص شوند. این امر میتواند به هدایت سرمایهها در این حوزه نیز کمک کند.