تشخیص چهره در چین همه‌گیر می‌شود
گروه دانش و فن
با الزام شرکت‌های مخابراتی برای دریافت اسکن چهره هنگام ثبت شماره موبایل جدید توسط کاربران، به نظر می‌رسد بهره‌گیری از فناوری تشخیص چهره در چین همه‌گیر شده است؛ هرچند این موضوع نگرانی‌هایی را در زمینه حریم شخصی و امنیتی در یکی از سخت‌گیرترین کشورهای دنیا در زمینه موضوعات آنلاین ایجاد کرده است.
بیش از 850 میلیون نفر در سراسر چین، یعنی بالغ بر 65 درصد جمعیت این کشور، از گوشی‌های موبایل خود برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کنند و این عدد بسیار بیشتر از کسانی است که از سرویس‌های کامپیوتری بهره می‌برند. اپلیکیشن‌هایی مانند وی‌‌چت متعلق به شرکت تنسنت، در حالی که خدماتی از جمله پیام‌رسانی، شبکه اجتماعی، خدمات حمل‌ونقل، سفارش آنلاین غذا و پرداخت مالیات را ارایه می‌دهند، برای بسیاری از مردم در چین، بخش اعظم استفاده از اینترنت را شامل می‌شوند.
در حالی که استفاده از فناوری‌های نظارتی از جمله تشخیص چهره در چین بسیار رایج است، این کشور به‌تازگی قانونی را وضع کرده که به موجب آن شرکت‌های مخابراتی چینی ملزم هستند چهره کاربران را هنگام ثبت برای خدمات گوشی‌های موبایل جدید اسکن کنند. چین همچنین افراد را ملزم به ثبت با نام اصلی و استفاده از آی‌دی‌های دولتی رسمی کرده و این
به معنای از بین رفتن هرگونه هویت ناشناس در استفاده از اینترنت است. دولت چین معتقد است این قانون با هدف مقابله با کلاهبرداری‌ها انجام می‌شود. این قانون که تصمیم برای اجرایی کردن آن، نخستین‌بار در ماه سپتامبر اعلام شد، بدین معناست که میلیون‌ها فرد تحت نظارت فناوری تشخیص چهره در چین قرار خواهند گرفت.وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین (MIIT) اعلام نکرده که کدام شرکت‌ها این خدمات مخابراتی را تامین خواهند کرد، اما چین، میزبان برخی از مهم‌ترین شرکت‌های تولید نرم‌افزار تشخیص چهره از جملهMegvii و SenseTimeاست. اپراتورهای مخابراتی اکنون ملزم هستند از فناوری تشخیص چهره و ابزارهای دیگر برای تایید هویت افراد هنگام باز کردن حساب‌های جدید برای گوشی‌های موبایل استفاده کنند. 3 شرکت بزرگ مخابراتی در چین، China Telecom
(شرکت دولتی مخابرات چین)، China Unicom و China Mobile هستند. از طرفی هنوز به‌وضوح تصریح نشده این قانون برای موبایل‌هایی فعلی چطور اجرایی می‌شود.
موارد استفاده از فناوری تشخیص چهره
شهرهای چین در صدر شهرهایی قرار دارند که مانیتور می‌شوند، درحالی که بیش از 100 دوربین مداربسته
به ازای هر 1000 نفر در شهرهای شانگهای و شنژن وجود دارد. سوپرمارکت‌ها، خطوط مترو و فرودگاه‌ها در چین همین حالا هم از فناوری تشخیص چهره استفاده می‌کنند. شرکت علی‌بابا این امکان را به مشتریان خود می‌دهد که از چهره خود در فروشگاه‌های زنجیره‌ای هما استفاده کنند همچنین هتلی را در شهرهای مرکزی هانگژو اداره می‌کند که مهمان‌ها می‌توانند برای ورود به این هتل، چهره خود را با استفاده از گوشی‌های هوشمندشان اسکن کنند. سیستم مترو در برخی از شهرهای بزرگ چین اعلام کرده که از این فناوری استفاده خواهند کرد. چاینا دیلی، روزنامه دولتی چینی گفته بود که پکن از این فناوری برای دسته‌بندی مسافران و فراهم کردن امکان اقدامات امنیتی مختلف استفاده خواهد کرد. خبرگزاری xinhua در جولای اعلام کرد که پکن در آستانه نصب سیستم‌های تشخیص چهره در ورودی 59 مکان عمومی مختص اجاره مسکن است. پلیس چین همچنین به استفاده از ابزارهای نظارتی برخوردار فناوری‌های سطح بالا مانند عینک‌هایی با قابلیت تشخیص چهره مشهور است.رویترز سال گذشته گزارشی مبنی بر استفاده گسترده از فناوری تشخیص چهره در منطقه سین کیانگ غربی منتشر کرده بود، منطقه‌ای که مسلمانان اویغور در آن ساکن بودند و توسط نیروهای امنیتی سرکوب و در اردوگاه‌ها بازداشت شدند. چین گفته بود که این اردوگاه‌ها مراکز تعلیم و بازآموزی هستند. همچنین چندی پیش اعلام شده بود کسانی که می‌خواهند وارد مسجد «نوقای» منطقه سین کیانگ شوند، باید اجازه دهند چهره آنها توسط یک دستگاه مجهز به نرم‌افزار تشخیص چهره اسکن شود و کارشناسان اعلام کرده بودند نصب این اسکنرها یکی دیگر از ابزارهای فشار دولت چین علیه اقلیت مسلمان اویغور است؛ هرچند دولت چین مدعی است این اقدامات برای مبارزه با تروریسم انجام می‌شود.
برخورد مردم چین با قوانین جدید
اگرچه استفاده از ابزارهای فناوری نظارتی با مخالفت‌های عمومی اندکی روبه‌رو شدند اما مناظره‌های ناشناسی اغلب در پلتفرم شبکه‌های اجتماعی مانند وی‌بو (Weibo) شکل گرفته است. برخی از کاربران معتقدند که چنین فناوری‌هایی برای مبارزه با کلاهبرداری‌هایی مانند تماس‌های فریبنده لازم است، اما برخی دیگر نگرانی‌هایی درباره پیامدهای استفاده از چنین ابزارهای در داده‌های شخصی، حریم خصوصی و مسائل اخلاقی ابراز کردهاند.یکی از نمونه‌های نادر مخالفت با فناوری‌های تشخیص چهره، توسط یک مدرس دانشگاه ابراز شده که از یک پارک حیات وحش در هانگژو، به دلیل جایگزین کردن سیستم ورودی مبتنی بر اثر انگشت با سیستم تشخیص چهره، شکایت کرد. روزنامه متروپلیس‌دیلی جنوبی که این گزارش را در ماه نوامبر منتشر کرده بود، به این موضوع اشاره کرد که این مدرس دانشگاه از بابت سرقت هویت ابراز نگرانی کرده و درخواست بازپرداخت داشته و در نهایت پس از اینکه درخواست او توسط این پارک رد شده، اقدام به شکایت کرده است. پس از آن این پارک به افراد اجازه خواهد داد که از این امکان به صورت اختیاری استفاده کنند.از طرفی کشورهایی از جمله میانمار و آرژانتین ابزارهای فناوری را از امثال شرکت چینی ZTE و هوآوی خریداری کردهاند تا به برنامه‌های خود مبنی بر ساخت شهرهای هوشمند نزدیک‌تر شوند.
چه خواهد شد؟
فناوری تشخیص چهره در حال حاضر به صورت آزمایشی در برخی نواحی از جمله تقاطع خیابان‌ها برای شناسایی کسانی که از نقاط نامناسب در خیابان عبور می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و چین اعلام کرده است که در نهایت استفاده از این فناوری را در مواردی دیگر از جمله ثبت‌نام دانشجویی برای آزمون ورودی دانشگاه ملی گسترش خواهد داد. همچنین درخواست‌هایی برای افزایش قوانین نظارتی شده است. قانون‌گذار اینترنت چین، هفته گذشته قوانینی را در استفاده از فناوری دیپ‌فیک وضع کرده بود، فناوری نسبتا جدیدی که از هوش مصنوعی بهره می‌گیرد و ویدیوهای بسیار واقعی از کارهایی که دیگران نکردند و حرف‌هایی که نزدند، خلق می‌کند.روزنامه مردم (بزرگ‌ترین گروه روزنامه در چین) تحقیقی انجام داده و در آن این چالش را مطرح کرده بود که یکی از گزارشگرانش دریافته که داده‌های مبتنی بر چهره، می‌تواند با پکیجی شامل 5000 چهره به قیمت تنها 10 یوآن چین (1.42 دلار) در اینترنت برای فروش گذاشته شود.
