تاثیر مواد محرک و قرص‌های روانگردان در شیوع ایدز
رییس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور ضمن تشریح عوامل موثر در گسترش بیماری ایدز در ایران می‌گوید: علاوه بر استفاده از سرنگ‌های آلوده که اکثرا هنگام تزریق مشترک مواد مخدر رخ می‌دهند، خالکوبی و رفتارهای غیرایمن و پرخطر جنسی، مصرف انواع مواد محرک همچون شیشه، اکستازی و قرص‌های روانگردان و الکل، کتامین نیز در بروز بیماری ایدز موثر است، چراکه استفاده از این مواد در درک و قضاوت مصرف‌کننده تغییراتی ایجاد می‌کند، تا جایی که فرد پس از مصرف، رفتارهای غیرعاقلانه و پرخطری بدون توجه به عواقب آن از خود بروز می‌دهد. مجتبی غالبی با بیان اینکه بیماری ایدز علاوه بر مشکلات جسمانی و درمانی مشکلات مالی و اجتماعی زیادی برای بیماران و جامعه ایجاد می‌کند، اظهار کرد: در سال ۱۳۸۱ که ایران با اپیدمی و گسترش ویروس اچ‌ای وی مواجه شد، آمارها نشان داد که ۹۷ درصد مبتلایان به این بیماری مرد و سه درصد زن بودند و حدود ۷۰ درصد آنها از طریق اعتیاد تزریقی دچار این بیماری شده بودند. او با بیان اینکه شیوع بیماری ایدز در معتادان بیشتر از سایر افراد است، ادامه داد: آمارهای سال ۸۱ حاکی از آن بود که حدود ۳۰۰ هزار نفر از معتادان کشور تزریقی بودند که در این میان حدود ۲۵ درصد از معتادان تزریقی دچار بیماری ایدز بودند. در همین راستا از آن سال، مراکز درمان اعتیاد سرپایی راه‌اندازی شد تا انتقال ایدز از راه تزریق کنترل شود و درصد زیادی از معتادان تزریقی تحت پوشش این مراکز قرار بگیرند. از آن سال تاکنون میلیون‌ها بیمار معتاد در مراکز درمان سرپایی تحت درمان قرار گرفته‌اند و هم‌اکنون حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار معتاد، تحت درمان و آموزش در این مراکز هستند.
غالبی یادآور شد: این مراکز موفق شده‌اند شیوع ایدز در معتادان تزریقی را از ۲۵درصد به حدود نصف کاهش دهند و هم‌اکنون در نتیجه اقدامات درمانی صورت گرفته در مراکز درمان اعتیاد، انتقال ویروس HIV از راه تزریق، کمتر از انتقال آن از راه روابط غیرایمن جنسی شده است. این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه در حال حاضر ۷۵۰۰ مرکز درمان اعتیاد سرپایی در کشور در حال فعالیت است، اظهار کرد: آخرین گزارشات دریافتی حاکی از آن است که در حال حاضر حدود ۱۲ درصد معتادان تزریقی، مبتلا به ویروس اچ‌ای وی هستند. غالبی در ادامه با اشاره به وضعیت شیوع ایدز در زنان و مردان تاکید کرد: برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بروز ویروس اچ‌ای وی طی سال‌های اخیر در زنان ۱۰ الی ۲۰ برابر افزایش یافته است که این موضوع نیز ناشی از رفتارهای غیر ایمن جنسی است. البته این موضوع باعث نشده که آمار زنان مبتلا به ایدز بیشتر از مردان باشد. رییس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور در ادامه به تشریح عوامل موثر در بروز بیماری ایدز در معتادان پرداخت و به ایسنا گفت: به‌طور کلی معتادان از طریق استفاده از سرنگ‌های آلوده، خالکوبی و رفتارهای پرخطر جنسی مبتلا به این بیماری می‌شوند. البته هم‌اکنون نیز مصرف مواد محرک مانند شیشه و همچنین الکل، قرص‌های روانگردان، اکستازی، کتامین و... نیز در بروز این بیماری دخیل است؛ زیرا استفاده از این مواد در درک و قضاوت مصرف‌کننده تغییراتی ایجاد می‌کند، به‌طوری که فرد، پس از مصرف اینگونه مواد، رفتارهای غیرعاقلانه و پرخطری را بدون توجه به عواقب آن از خود بروز می‌دهد. این درمانگر اعتیاد ادامه داد: در این میان معتادانی که در زندان‌ها نگهداری می‌شوند نیز به دلیل وجود آلودگی‌های این اماکن ممکن است دچار بیماری ایدز شوند. معتادانی هم هستند که به دلیل فقر و بیکاری و جهت تهیه مواد، به رفتارهای پرخطر روی می‌آورند. چنانچه فرد معتادی مبتلا به این ویروس شود، احتمال اینکه با مراجعه سریع به مراکز درمانی جلوی پیشرفت این بیماری و انتقال آن به دیگر افراد را بگیرد، بسیار کمتر از افراد عادی است. او در ادامه ضمن انتقاد نسبت به نحوه نگهداری معتادان دارای بیماری‌های خاص در مراکز اقامتی تاکید کرد: معتادان مبتلا به ایدز به صورت موقت در مراکز اقامتی و کمپ‌ها اسکان دارند و تحت درمان قرار می‌گیرند این درحالی است که آنها برای پیشگیری از بیماری‌های پرخطر مانند ایدز نیازمند آموزش‌های مهارتی همراه با مصرف دارو و درمان‌های بلندمدت و نگهدارنده هستند. این درمانگر اعتیاد با بیان اینکه خانواده معتادان نیز نیازمند آموزش هستند، اضافه کرد: در مراکز اقامتی و بستری و ندامتگاه به دلیل اقامت موقت، امکان ارایه آموزش کامل و خدمات مناسب و مستمر به خانواده‌ها و حتی بیماران وجود ندارد. از آنجایی که ویروس اچ‌ای وی با اعتیاد رابطه تنگاتنگی دارد و ایران نیز دارای شرایط جمعیتی خاصی است، مسوولان باید از پتانسیل مراکز درمان اعتیاد استفاده کنند. اگر زیرساخت‌ها فراهم و قوانین و شرح وظایف افراد بازنگری شود می‌توان جهت پیشگیری رفتار پرخطر به معتادان آموزش‌های مناسبی ارایه کرد. رییس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور در ادامه درباره به اظهاراتی مبنی بر نگهداری معتادان دارای بیماری خاص در مراکز خاص گفت: هر جایی که معتادان تحت درمان قرار می‌گیرند باید معتادان دارای بیماری خاص نیز در همان مراکز تحت درمان قرار گیرند. برچسب زدن بر معتادان دارای بیماری خاص موجب فراری دادن آنها از مرحله درمان و بازتوانی خواهد شد. او ادامه داد: ۷۵۰۰ مرکز درمان و بازتوانی سرپایی اعتیاد، توسط بخش خصوصی و بدون یک ریال کمک از سوی دولت راه‌اندازی شده است که حدود ۴۰ هزار پرسنل آموزش‌دیده و متخصص از جمله پزشک، روانشناس، مددکار و پرستار در این مراکز مشغول ارایه خدمات سلامتی به معتادان هستند. مسوولان قصد دارند تعدادی مراکز انگشت شمار جهت ارایه خدمات به معتادان راه‌اندازی کنند، این درحالی است که به نظر اجرای این ایده‌ها بیش از آنکه بر کلان جامعه تاثیرگذاری داشته باشد، تاثیر تبلیغاتی دارد، چراکه جمعیت معتادان نیازمند، بسیار بیشتر از تعدادی معتادانی است که در این مراکز، آن هم به صورت موقت پوشش داده می‌شوند.
