توسعه اقتصادی مبتنی بر پژوهش
گروه بنگاه‌ها|
هر سال با آغاز هفته پژوهش که معمولا مصادف با زمان ارایه بودجه سنواتی کل کشور به مجلس است، مجموعه وسیعی از ارزیابی‌های تحلیلی و اظهارنظرهای رسانه‌ای در خصوص ضرورت توجه به امر پژوهش و سهم حوزه پژوهش از مهم‌ترین سند مالی کشور در ویترین رسانه‌های گروهی و خبرگزاری‌ها می‌نشیند؛ ارزیابی‌هایی که هر کدام از آنها کمک می‌کند تا افکار عمومی تصویری شفاف‌تر از اهمیت پژوهش و ارکان و زوایای گوناگون اثرگذاری آن در اقتصاد به دست آورند.
تحلیلگران معتقدند که برای پیشرفت علمی و آموزشی و رسیدن به کرانه‌های توسعه یافتگی، پژوهش و تحقیق سنگ بنای اولیه محسوب می‌شود و به همین جهت است که همواره می‌توان میان کم و کیف عملکرد پژوهشی در هر جامعه و میزان توسعه یافتگی آن جامعـه رابطه مستقیمی برقرار کرد. با توجه به اهمیت موضوع سراغ دیدگاه‌های کارشناسی اساتید اقتصاد در استان‌های مختلف رفتیم تا از منظر تحلیلی نوری به ابعاد پنهان موضوعی بتابانیم که به نظر می‌رسد هنوز در اتمسفر اقتصادی کشورمان انگونه که باید و شاید جدی گرفته نشده است.
پژوهش ضمانت اجرایی ندارد
عضو هیات‌علمی دانشگاه لرستان معتقد است: در شرایط فعلی چرخ پژوهش در کشور دچار لختی شده و روان نیست. امیر حمزه حقی‌آبی در اختتامیه هفته پژوهش و تجلیل از پژوهشگران برتر استان با بیان اینکه چرخ پژوهش در کشور دچار لختی شده و روان نیست، اظهار کرد: سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که گیر پژوهش‌های کاربردی چیست؟ چه مشکلاتی دارد که سبب رونق تولید نمی‌شود؟ متأسفانه نتایج پژوهش‌ها در کتابخانه‌ها بایگانی شدند درحالی که این مساله باید در اسناد بالادستی حل شود.وی بر نهادینه کردن موضوع و نتایج پژوهش در جامعه تأکید کرد و با بیان اینکه اگر می‌خواهیم راجع به عملکرد یک مدیر اظهارنظر کنیم باید از گروه آموزش و پژوهش سازمان در مورد مدیر سوال شود و چنانچه مدیری احساس کند که باید پاسخگو باشد قطعاً این مساله پژوهش حل خواهد شد، اضافه کرد: متأسفانه شاهدیم که در کشور پژوهش ضمانت اجرایی ندارد.
عضو هیات‌علمی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه اتکای تأمین مالی پژوهش به منابع دولتی است، بیان کرد: عمده منابع مالی ما در کشور به منابع دولتی وصل است و این امر سبب شده درزمینه پژوهش خلاقیتی ایجاد نشود چون اتکای بنگاه‌های اقتصادی به حمایت مستقیم دولت بوده و این امر انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری ایجاد نمی‌کند.
وی اظهار کرد: اهمیت بر عناوین پژوهش و تولید مقاله الزاما به معنی تولید علم نیست در حالی که این مقالات باید کاربردی شوند.
حقی‌آبی گفت: در سیاست‌گذاری کلان کشور احساس به پشتوانه پژوهشی خیلی نیاز نیست و سوالی که مطرح می‌شود این است که مجلس چقدر احساس نیاز به مرکز پژوهشی دارد و آیا این مرکز پژوهش‌های مجلس از پشتوانه نخبگان
برخوردار است؟
پژوهش و صادرات علم محور در اولویت نیست
محمد رستگار، یکی از پژوهشگرانی است که در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی استان فارس شرکت کرده و شرکتی مهندسی دارد که محصولات مورد نیاز برای بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار را از مرحله ایده‌پردازی تا تولید و عرضه انجام می‌دهد.
وی با اشاره به این واقعیت که کمترین حمایت عملی از حوزه پژوهش در کشور و همچنین استان فارس انجام می‌شود می‌گوید: با وجود اهمیت امر پژوهش و شعارهایی که در این حوزه از سوی مسوولان مطرح می‌شود این موضوع در اولویت نیست.رستگار ۱۴ سال است که در زمینه تولید محصولات دانش بنیان برای سلامت جامعه تلاش می‌کند اما هنوز به دلیل کمبود سرمایه اولیه نتوانسته به فکر صادرات کالاهای خود باشد. او از سود زیاد و درخواست‌های سختگیرانه برای ضمانت بازپرداخت تسهیلات بانکی گلایه دارد.
وی نیز همانند تعداد دیگری از پژوهشگرانی که در این نمایشگاه شرکت کرده‌اند، سختگیری‌های بانکی و عدم تخصیص اعتبارات کافی برای این حوزه را عامل اصلی سد راه پژوهش عنوان کرد.این پژوهشگر استان فارس، محصولاتی برای سلامت و آسایش مشاغل خاص، افزایش ایمنی و سلامتی حین کار تولید می‌کند.پژوهش‌های دانشگاه باید با نیازهای جامعه منطبق باشد.اما در شرایطی که اساتید دانشگاه از ضرورت حمایت بودجه‌ای بیشتر دولت از امر پژوهش صحبت می‌کنند، معاون استاندار کرمان از منظر تازه‌ای به بحث ورود می‌کند و از پژوهشگران کشورمان می‌خواهد که پژوهش‌های دانشگاهی را مبتنی بر نیازهای امروز کشور تدارک ببینند. بصیری انطباق پژوهش با نیازهای فعلی و آینده جامعه را یکی از رسالت‌های دانشگاه عنوان کرد و گفت: اگر دانشگاه‌ها در عرصه برطرف کردن نیازهای جامعه وارد شوند؛ اقدامات موثری در رفع مشکلات انجام می‌شود.
محمدصادق بصیری با تاکید بر اهمیت نهاد دانشگاه تصریح کرد: رویکرد به نهاد دانشگاه باید یک نگاه مستقل باشد زیرا نقش بی‌بدلیلی در حوزه پژوهش دارد.بصیری با اشاره به رسالت دانشگاه گفت: دانشگاه مامور تربیت انسان کامل با تاکید بر اخلاق و تزکیه نفس است و در همه محصولات دانشگاهی باید سلامت رفتار و اخلاق همگان به ویژه تربیت‌کنندگان وجود داشته باشد.وی با اشاره به اینکه اختیارات لازم را در تصمیم‌گیری‌ها به دانشگاه داده‌اند که این اصل آزاداندیشی موجب نظریه‌پردازی می‌شود افزود: کوشش برای انطباق پژوهش با نیازهای فعلی و آینده جامعه از دیگر رسالت‌های دانشگاه است و اگر دانشگاه‌ها در عرصه برطرف کردن نیازهای جامعه وارد شوند؛ اقدامات موثری در سطح جامعه انجام می‌شود.
