رای مجلس موسسان به تاسیس سلطنت پهلوی

بیست و یکم آذر، 1304رضا خان سردار سپه به عنوان پادشاه، به وسیله نخستین مجلس موسسان ایران انتخاب شد. پس از آنکه تلاش‌های اقلیت مخالفین تغییر سلطنت در مجلس پنجم شورای ملی راه به جایی نبرد، طرفداران رضاخان موفق به تصویب طرح‌های خود در مجلس شدند. بدین‌ترتیب مخالفین صحن مجلس را ترک کردند و از جمع 85 نماینده حاضر در صحن، 80 نفر به تغییر سلطنت رای مثبت دادند. پس از خروج نمایندگان مخالف که به علت تعداد اندکشان، دیگر امیدی به موفقیت تلاش‌هایشان نداشتند، ماده واحده‌ای به تصویب نمایندگان رسید که در آن اینگونه قید شده بود: «مجلس شورای ملی به نام سعادت ملت ایران، انقراض سلسله قاجاریه را اعلام نموده و حکومت موقتی را در حدود قانون اساسی و قوانین موضوعه مملکتی به شخص رضاخان پهلوی واگذار می‌نماید، تعیین حکومت قطعی موکول به نظر مجلس موسسان است که برای تغییر مواد 36، 37، 38 و 40 متمم قانون اساسی تشکیل می‌شود.» بدون تردید موفقیت رضاخان و اطرافیانش و ناکامی مخالفین در مساله تغییر سلطنت به عواملی متعددی مرتبط بود. موفقیت‌های رضاخان برای ایجاد ثبات و امنیت در کشور و حمایت‌های انگلستان و سرکوب مخالفین توسط وی از مهم‌ترین دلایل این مساله بود. تقلب در انتخابات مجلس پنجم و ممانعت از ورود اشخاص مخالف و منتقد به مجلس نیز از دیگر دلایل اساسی این واقعه بوده و باعث شد تا مخالفین این مساله در مجلس پنجم بسیار اندک بوده و فعالیت‌های این عده اندک نیز توام با موفقیت نباشد. رضاخان و طرفداران وی موفق شدند انقراض سلسله قاجار را به تصویب مجلس شورای ملی برسانند. اما آنها برای تکمیل پروژه انتقال سلطنت به خاندان پهلوی یک گام مهم دیگر در پیش داشتند و آن تشکیل مجلس موسسان و انتقال رسمی سلطنت به رضاخان بود. از این‌رو، داور که با موازین حقوقی و رویه‌های جاری در نقاط مختلف دنیا آشنا بود آیین‌نامه مجلس موسسان را تهیه کرد و به تصویب مجلس رساند. نهایتا انتخابات مجلس موسسان از اوایل آذرماه 1304 آغاز گردید و تمام تلاش رضاخان و اطرافانش (تدین، داور و...) این بود تا از ورود مخالفین به این مجلس ممانعت ایجاد کنند. در زمان انتخابات مجلس موسسان تمامی افرادی که ممکن بود با تغییر سلطنت و انتقال آن به رضاخان مخالف باشند از حضور در آن حذف شدند و افرادی اجازه ورود به این مجلس را پیدا کردند که کوچک‌ترین مخالفتی با برچیدن سلطنت قاجار و انتقال آن به پهلوی نداشتند. از جمله افراد مهمی که در این مجلس حضور نداشتند عبارتند از آیت‌الله مدرس، دکتر مصدق، مستوفی‌الممالک، مشیرالدوله و غیره. در تهران شهربانی مامور انتخاب و چینش افراد بود و خود رضاخان و افرادی نظیر تدین و داور نیز بر این کار نظارت می‌کردند و در شهرستان‌ها نیز روسای قشون که طرفدار رضاخان بودند، به این کار می‌پرداختند.