پایان جدال سیاسی برگزیت

شکست سنگین کوربین و پایان رویای یک چپ‌گرا

گروه جهان|

 حزب محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون توانست با اختلاف ۷۴ کرسی اکثریت را در پارلمان بریتانیا کسب کند. محافظه‌کاران در انتخابات پارلمانی پنجشنبه ۴۵ درصد آرا را به خود اختصاص دادند که از سال ۱۹۷۰ تاکنون سابقه نداشته است. این حزب در نهایت ۳۵۸ کرسی به دست آورد که بسیار بیشتر از حد نصاب لازم برای تشکیل دولت آینده است و به نوعی بیانگر حمایت رای‌دهندگان از سیاست دولت جانسون برای خروج از اتحادیه اروپا.

نشریه گاردین نوشته، بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا، ساعتی پس از قطعی شدن نتیجه انتخابات پیروزمندانه اعلام کرده کشورش تا ۳۱ژانویه از اروپا خارج خواهد شد. جانسون نتیجه انتخابات را به پایان بن‌بست برگزیت تعبیر کرده و گفته: «دیگر شاید و اما و اگر ندارد. نتیجه انتخابات به معنی تحقق برگزیت است. دیگر اتلاف وقت کافی است، مردم خواستار اجرای برگزیت هستند و من این کار را تا ۳۱ ژانویه انجام خواهم داد.» به اعتقاد ناظران، این وعده به‌دلیل پیروزی کم‌سابقه حزب محافظه‌کار در انتخابات پنج‌شنبه اکنون بسیار شدنی‌تر است.

بنا بر آمارهای اعلام شده، حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین تنها توانسته ۲۰۳ کرسی پارلمان را از آن خود کند، رقمی بسیار پایین‌تر از حداقل ۳۲۶ کرسی که این حزب برای پیروزی به آن نیاز داشت. چنین شکست انتخاباتی برای حزب کارگر از سال 1935 تاکنون بی‌سابقه بوده است.

  واکنش‌ها به نتایج انتخابات

جرمی کوربین که برآوردها نشان می‌دهد حزب متبوعش متحمل بزرگ‌ترین شکست انتخاباتی در ۸۴ سال گذشته شده، گفته در هیچ انتخاباتی در آینده این حزب را رهبری نخواهد کرد. او اذعان کرده این حزب شب ناامیدکننده‌ای داشته است.

جو سوینسون رهبر حزب لیبرال‌دموکرات هم که شعارها و مبارزات انتخاباتی‌اش را علیه برگزیت متمرکز کرده بود کرسی خود را در پارلمان بریتانیا از دست داده است. او با وحشتناک توصیف کردن نتیجه انتخابات گفته: «عده‌ای از موج ملی‌گرایی استقبال می‌کنند ولی برای بسیاری دیگر این نتیجه ناراحت‌کننده است.» گفته شده، حزب لیبرال دموکرات پس از شکست رهبرش در انتخابات، از لزوم تغییر رهبری آن در سال جدید میلادی خبر داده است.

در این میان نیکولا استورجن رهبر حزب ملی اسکاتلند که حزب متبوعش اکثر کرسی‌های اسکاتلند (۴۸ کرسی) را کسب کرده، در واکنش به پیروزی درخشان حزبش گفته نتیجه انتخابات نشان می‌دهد که باید به اسکاتلند حق انتخاب داد. البته استورجن از نتایج کلی انتخابات و پیروزی جانسون ابراز ناخرسندی کرده و این نتیجه را تیره و تار توصیف کرده است. وزیر اول اسکاتلند تصریح کرده: «رای‌دهندگان به حزب محافظه‌کار به جانسون ماموریت دادند که بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج کند ولی رای‎دهندگان اسکاتلندی دولت بوریس جانسون را نمی‌خواهند. آنها خواستار حضور در اتحادیه اروپا هستند.» ناظران معتقدند که نتایج رای‌گیری پنج‌شنبه در اسکاتلند از تقویت موج ملی‌گرایی حکایت دارد؛ برهمین اساس احتمالا بزودی درخواست همه‌پرسی استقلال در اسکاتلند مطرح خواهد شد.

کارولاین لوکاس هم موفق شده بار دیگر تنها کرسی حزب سبز را در پارلمان بریتانیا حفظ کند و اکثریت رای مردم شهر برایتون را کسب کند. رهبر حزب سبز با وجود خوشحالی از پیروزی حزبش به عنوان یکی از نمایندگان حامی برگزاری همه‌پرسی دوباره برگزیت، نتایج کلی انتخابات را ناامیدکننده خوانده است.   گفته شده، حزب اتحادگرای دموکراتیک نیز ۲ کرسی خود را از دست داد ولی حزب سوسیال دموکرات و حزب اتحاد ایرلند شمالی موفق شدند به ترتیب ۲ و ۱ کرسی در مجلس عوام به دست آورند. نامزدهای مستقل نیز تنها کرسی خود را از دست دادند.

همزمان با انتشار نتایج انتخابات پارلمانی، نرخ برابری پوند استرلینگ در مقابل یورو به بالاترین حد از ژوئن ۲۰۱۶ تاکنون رسید. رویترز نوشته، در حالی که پیش از آغاز انتخابات، هر پوند در برابر ۱.۱۸ یورو مبادله می‌شد، این نرخ با مسجل شدن غلبه محافظه‌کاران بر مجلس عوام تا ۱.۲۱ افزایش یافت. تحلیل‌گران بازار جهانی ارز تقویت ارزش برابری پوند را تحت تاثیر تاکید جانسون بر اجرای سریع برگزیت و امیدواری‌ها نسبت به پایان یافتن جدال سیاسی سه ساله و بلاتکلیفی اقتصادی در بریتانیا می‌دانند.

جاسیندا آردرن نخست‎وزیر نیوزیلند، نخستین رهبر جهان بود که به جانسون پیروزی‌اش را تبریک گفت. ساعتی بعد هم دونالد ترامپ در توییتی صبحگاهی این پیروزی بزرگ را به جانسون تبریک گفت و وعده یک «قرارداد تجاری عظیم» بین دو کشور ایالات متحده و بریتانیا را پس از اجرای برگزیت مطرح کرد. توییت ترامپ این‌طور تمام می‌شود: «جشن بگیر، بوریس!» شارل میشل رییس شورای اتحادیه اروپا هم در واکنش به پیروزی محافظه‌کاران در بریتانیا و تاکید جانسون بر اجرای سریع برگزیت از آمادگی اروپا برای مذاکره با بریتانیا در خصوص خروج این کشور و نیز حصول توافق‌نامه تجاری خبر داده است. میشل گفته: «امیدوارم بتوانیم همکاری نزدیکی با دولت بریتانیا داشته باشیم. تامین هر چه زودتر ثبات و امنیت برای شهروندان و شرکت‌ها اهمیت دارد. این هم در مورد شرکت‌های بریتانیایی و هم در مورد شرکت‌های اروپایی صدق می‌کند. حفظ همکاری نزدیک با بریتانیا برای ما اهمیت زیادی دارد تا امکان تجارت، توسعه اقتصادی و همچنین همکاری در زمینه‌های دیگر مانند امنیت و دفاع فراهم شود.»

  دو راهی حزب کارگر

یورونیوز در گزارشی با اشاره به شکست سنگین کوربین و کناره‌گیری‌اش از رهبری حزب کارگر نوشته: کناره‌گیری کوربین 70 ساله از رهبری حزب به این معنا خواهد بود که این حزب باید بین ادامه سیاست‌های چپ‌گرای کنونی یا بازگشت به مواضع سوسیال‌دموکرات زمان تونی بلر و گوردون براون نخست‌وزیران پیشین بریتانیا، دست به انتخاب بزند. هر چند کوربین در دوران رهبری حزب کارگر موفق شد جوانان را به سوی این حزب جذب کند اما بسیاری از مواضع او منجر به رویگردانی اقشار مختلف از حزب کارگر شد. از جمله این گروه‌ها می‌توان به تجار و سرمایه‌گذاران اشاره کرد که کوربین را «مارکسیستی خطرناک» می‌دانستند. از نظر آنها به قدرت رسیدن کوربین به معنای هرج و مرج اقتصادی بود. یهودیان نیز بر این باور بودند که کوربین با اتخاذ مواضع دوپهلو اجازه داده یهودی‌ستیزی در حزب کارگر رشد کند. از سوی دیگر رهبر کنونی حزب کارگر با عدم اتخاذ موضعی شفاف در مورد برگزیت باعث شد که رای حزب کارگر چه در میان هواداران برگزیت و چه در میان طرفداران بقای بریتانیا در اتحادیه اروپا کاهش پیدا کند. او وعده داده بود که با ملی‌سازی صنایع و سرمایه‌گذاری میلیاردی در خدمات عمومی به اجرای سیاست‌های ریاضتی در یک دهه اخیر خاتمه خواهد داد.

بوریس جانسون با شعار خروج از اتحادیه اروپا سر موعد تعیین‌شده به هر قیمتی، حتی بدون توافق با این نهاد، قدرت را در دست گرفت، پس از ناکامی‌های پی‌در‌پی اعلام انتخابات زودرس کرد. شهروندان بریتانیا در همه‌پرسی سال ۲۰۱۶ میلادی به خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) رای دادند، اما تمامی تلاش‌های محافظه‌کاران و رهبران آنها برای عملی‌ کردن برگزیت تاکنون با موانع و ناکامی‌های گوناگون روبرو شده‌ است. در انتخابات پنجشنبه ۴۶میلیون بریتانیایی بالای ۱۸سال، واجد شرایط رای دادن بودند. این انتخابات سومین انتخابات مجلس عوام بریتانیا از سال ۲۰۱۵ تاکنون محسوب می‌شود. پارلمان بریتانیا ۶۵۰ کرسی دارد و احزاب رقیب برای کسب اکثریت آن باید حداقل ۳۲۶ نماینده در پارلمان داشته باشند. در انتخابات پیشین که در سال ۲۰۱۷ برگزار شد، حزب محافظه‌کار ۱۳ کرسی خود را از دست داد و به حضور ۳۱۷ نماینده اکتفا کرد. امری که محافظه‌کاران را برای تشکیل دولت ناچار به ائتلاف با حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی کرد. این نخستین‌بار در یک قرن اخیر بود که انتخابات سراسری بریتانیا در ماه دسامبر برگزار می‌شد. پیشتر و برای اولین‌بار در دسامبر سال ۱۹۲۳ مردم تجربه حضور در انتخابات را در این ماه کسب کرده بودند.