برنامه برای صنعتی‌شدن ماهواره‌ها در مدار لئو
رییس سازمان فضایی ایران از افزایش حدود دو برابری بودجه بخش فضایی کشور خبر داد و گفت: «سال آینده موضوع صنعتی‌سازی حضور ماهواره‌های ایرانی در مدار پایین زمین (لئو) در دستور کار قرار دارد.» مرتضی براری در گفت‌وگو با مهر، درباره جزییات لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۹ در بخش فضا گفت: «برای تحقق اعتبار سال ۹۹ در حوزه فضا، سه تکلیف در راستای تکالیف برنامه ششم توسعه مدنظر قرار گرفته که شامل توسعه فناوری بومی، تامین ماهواره عملیاتی و توسعه خدمات نوین فضایی می‌شود. اعتبارات سال ۹۹ در لایحه بودجه با توجه به تحقق این سه هدف، پیشبینی شده است. این برنامه‌ریزی براساس برنامه‌ها و پروژه‌هایی است که از قبل شروع شده و نیز برای تکمیل آنها در سال ۹۹ صورت گرفته است.»
رییس سازمان فضایی ایران در مورد آخرین وضعیت این اهداف گفت: علاوه بر تامین ماهواره عملیاتی، صنعتی کردن ماهواره‌ها در مدار لئو نیز در دستور کار قرار دارد که این موضوع در راستای توسعه فناوری بومی صورت می‌گیرد. ما در بخش توسعه ماهواره‌های در مدار پایین زمین (لئو) از مرحله تحقیق و توسعه در حال گذر هستیم و بخش عمده‌ای از فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌مان انجام شده است. براین اساس برنامه پیش‌بینی‌شده برای سال ۹۹ و ۱۴۰۰ نیز این است که فناوری بومی ماهواره، در مدار لئو تثبیت و صنعتی شود و از وادی تحقیقات گذر کنیم. بودجه پیش‌فرض سال ۱۴۰۰ نیز در جداول لایحه بودجه آمده است اما تنها اعتبارات بودجه سال ۹۹ مصوب می‌شود.»
رییس سازمان فضایی ایران، کل بودجه بخش فضایی کشور را ۶۰۱ میلیارد تومان عنوان کرد که از محل درآمدهای وزارت ارتباطات و چند ردیف دیگر مربوط به پژوهشگاه فضایی و ردیف متفرقه سازمان فضایی ایران در سال ۹۹ تخصیص می‌یابد و گفت: «با توجه به ردیف‌های بودجه که برای سازمان فضایی ایران در نظر گرفته شده است، پیشنهاد بودجه سال ۹۹ نسبت به مصوب سال ۹۸ رشدی حدود ۲ برابر (۱.۹) را نشان می‌دهد. اعتباری که برای سال ۹۹ و ۱۴۰۰ پیشبینی شده، جوابگوی اهداف کلان سازمان فضایی است و ما امیدواریم این بودجه در صورت تصویب، تثبیت فناوری فضایی و صنعتی‌سازی ماهواره‌های در مدار لئو را پوشش دهد.»
براری توضیح داد: «ما اگر بخواهیم برای محصول ماهواره، چرخه عمر درنظر بگیریم، این چرخه از مراحل اولیه که توسعه فناوری، تحقیقات، تست و ساخت نمونه است، شروع می‌شود و در نهایت این فناوری در مراحل پایین خود تثبیت شده و به یک محصول قابل اعتماد، اتکا و عملیاتی تبدیل می‌شود و اگر نیاز باشد می‌توان به تعداد و تیراژ از آن تولید کرد. در دنیا نیز این روال وجود دارد. به نحوی که طی چندین سال برای یک محصول تحقیقات انجام می‌دهند و زمانی که این فناوری تثبیت و صحه‌گذاری شد، به عنوان یک محصول عملیاتی درنظر گرفته می‌شود و می‌توان با آن به عنوان یک محصول صنعتی برخورد کرد؛ ما نیز در ایران در بحث ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی که در مدار پایین قرار دارند، به آن نقطه از صنعتی‌سازی می‌رسیم و پرونده تحقیقات و توسعه فناوری را کامل می‌کنیم. در بخش تامین ماهواره‌های عملیاتی نیز در سال ۹۹، طبق تکالیف برنامه ششم توسعه و با استفاده از ظرفیت‌های خارج از کشور، تامین یکی از دو ماهواره عملیاتی در دست تکلیف را در سال آینده محقق می‌کنیم.»
معاون وزیر ارتباطات وفناوری اطلاعات با بیان اینکه بودجه‌ای که برای بخش فضایی در سال ۹۹ پیشبینی شده است، این دو حوزه را کامل پوشش می‌دهد، افزود: «در بحث توسعه خدمات فضایی نیز پیشبینی شده که طبق برنامه ششم، ۱۵ سامانه ارایه خدمات نوین فضایی راه‌اندازی و در اختیار دستگاه‌های بهره‌بردار داده‌های فضایی قرار گیرد. در این زمینه با توجه به محدودیت‌های اعتباری سال‌های اول برنامه، از اهدافمان عقب‌تر هستیم و با این وجود پیشبینی می‌کنیم که در سال ۹۹ حدود سه تا چهار سامانه را محقق کنیم و تحویل دستگاه‌های بهره‌بردار دهیم. از جمله این سامانه‌ها می‌توان به سامانه پایش محصولات کشاورزی با استفاده از داده‌های فضایی اشاره کرد.»
رییس سازمان فضایی ایران در مورد وضعیت پرتاب ماهواره‌ها در سال ۹۹ نیز گفت: «در سرفضل توسعه فناوری بومی برای سال آینده، یکی از ارکان اصلی بحث پرتاب ماهواره است و برنامه ما نیز در این خصوص مشخص است و بسته به میزان پیشرفت پروژه‌ها و توافقاتی که انجام می‌شود، آن برنامه را اعلام می‌کنیم. ما اتمام ساخت سه ماهواره بومی را در برنامه سال ۹۸ داشتیم که با توجه به روند پیشرفت کار، اتمام آنها نیز محقق و آماده پرتاب خواهند بود. اما زمان‌بندی پرتاب آنها، تابع برنامه‌ریزی کلان کشور انجام می‌شود. برای سال ۹۹ نیز پیشنهادمان را برای ساخت ماهواره ارایه داده‌ایم و در صورتی که نهایی شود، آن را اعلام می‌کنیم.»
به گزارش مهر، در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۹ در جدول شماره یک مصارف دستگاه‌های اجرایی، برای سازمان فضایی ایران، ۲۶۱ هزار و ۹۸۸ میلیون ریال اعتبار هزینه‌ای در نظر گرفته شده است که این سازمان باید آن را در تامین و توسعه زیرساخت‌ها، خدمات، کاربردهای و مدیریت بخش فضایی با ارایه ۱۵ خدمت نوین فضایی مصرف کند. در همین حال این سازمان برای تهیه و ارایه اسناد و گزارش‌های مدیریتی و توسعه فعالیت‌های فضایی کشور مبلغ ۱۰۴ هزار میلیون ریال، برای راهبری و نظارت بر پروژه‌ها و توسعه کاربردها و خدمات فضایی کشور مبلغ ۸۴ هزار میلیون ریال، برای انجام مطالعات فنی، اقتصادی درجهت توسعه و ترویج کسب‌و‌کارهای فضایی مبلغ ۳۶ هزار میلیون ریال و برای ارایه خدمات فضایی ۳۶ هزار میلیون ریال بودجه دریافت می‌کند. در جدول شماره ۲ برآورد اعتبارات هزینه و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مربوط به فصل ارتباطات و فناوری اطلاعات، برای موضوع تامین و توسعه فناوری‌های نوین فضایی مبلغ ۳ میلیون و ۲۹ هزار و ۳۳۶ میلیون ریال بودجه پیشبینی شده است که این رقم در سال ۹۷ حدود یک میلیون و ۳۵۷ هزار و ۴۵۹ میلیون ریال بوده و مصوب سال ۹۸ نیز یک میلیون و ۵۴۴ هزار و ۷۳۹ میلیون ریال در نظر گرفته شده است. در همین حال برآورد اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای از این ردیف بودجه، مبلغ ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار و ۲۰۰ میلیون ریال است که در سال ۹۷ حدود ۷۳۰ هزار میلیون ریال و مصوب سال ۹۸ نیز مبلغ ۴ میلیون و ۸۷۶ هزار میلیون ریال بوده است. از سوی دیگر، در جدول شماره ۷ مربوط به اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌های مجری نیز به پژوهشگاه فضایی ایران در ذیل سازمان فضایی ایران برای سال ۹۹ مبلغ ۵۱۶ هزار و ۲۴۰ میلیون ریال بودجه پیشنهاد شده است. عملکرد هزینه‌ای این پژوهشگاه در سال ۹۷ مبلغ ۱۵۰ هزار و ۹۷۸ میلیون ریال و بودجه مصوب در سال ۹۸ آن مبلغ ۱۹۰ هزار میلیون ریال بوده است. این درحالی است که از محل اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای نیز بودجه این پژوهشگاه در سال ۹۹ مبلغ ۸۸ هزار میلیون ریال برآورد شده که این رقم در سال ۹۷ حدود ۳۰ هزار میلیون ریال و مصوب سال ۹۸ آن ۶۲ هزار میلیون ریال بوده است.
