اعمال اصلاحات ساختاری بازار سرمایه در دوران رکود
به گفته یک کارشناس بازار سرمایه برخی از تصمیم‌های اتخاذ شده مانند تغییر قوانین بازار پایه که ثبات مستقر در بازار را دچار خلل می‌کند، چندان قابل دفاع نیست و فضای کسب و کار در بازار سرمایه را دچار نااطمینانی می‌کند.
محمد مهدی رباطی افزود: اصلاحات ساختاری باید زمانی در بازار اعمال شود که بازار در رکود به سر می‌برد، نه زمانی که بازار در دوران رونق و هیجان است و سرمایه حقیقی‌ها وارد بازار می‌شود.
وی پیرامون سخن برخی از کارشناسان مبنی بر اینکه شاخص بورس دارای حباب است، افزود: صحبت از وجود حباب شاخص بورس کارشناسی شده نیست، افرادی که از وجود حباب در کلیت رشد بازار سخن گفته‌اند، از دانش و اطلاعات کافی نسبت به این بازار برخوردار نیستند.
وی اضافه کرد: حباب در دانش مالی دارای تعاریفی خاص است و زمانی دارایی دچار حباب می‌شود که قیمت تعیین شده از ارزش ذاتی سهم، فاصله قابل توجهی داشته باشد.
رباطی افزود: زمانی که روند معاملات در بازار سرمایه را مورد بررسی قرار می‌دهیم، مشاهده می‌شود که ارزش دلاری بازار در اغلب سهام بازار، بسیار کمتر از دو سال ٨٣ و ٩٢ است.
به گفته وی، نسبت به ۱۰ سال گذشته ورود شرکت‌های متعدد در بازار سرمایه را مشاهده می‌کنیم، اما ارزش کلی بازار ۵۰ درصد کمتر از ارزش سال ۹۲ است، بنابراین صحبت از وجود حباب در کلیت بازار بحث درستی به نظر نمی‌رسد.
به اعتقاد این کارشناس بازار سرمایه، در برخی از سهام خاص ممکن است شاهد رشد غیرعادی و ارزش‌گذاری سهم بیش از ارزش واقعی آن در بازار باشیم، اما در کلیت بازار و در سهم‌های بزرگ به هیچ عنوان حباب وجود ندارد.
وی به رشد شاخص بورس در چند ماه گذشته پرداخت و گفت: بازار در طول چند وقت گذشته رشد بسیار خوبی را تجربه کرد و اغلب سهامداران از سود برخوردارند؛ بنابراین طبیعی است که سرمایه‌گذاران بخواهند سودی را که در این مدت کسب کردند ذخیره کنند و بازار در یک اعدادی روی برخی از سهم‌ها دچار فشار فروش شود.
رباطی با بیان اینکه رشد بازار تا زمانی که قیمت سهام به لحاظ ارزش دلاری با ازرش واقعی خود تطابق پیدا کند، ادامه‌دار است و افزود: به نظر می‌رسد که بازار سرمایه تا پایان دولت فعلی بازدهی بالاتری نسبت بازار طلا، ارز و سپرده بانکی داشته باشد.
اعمال اصلاحات ساختاری بازار سرمایه در دوران رکود
وی به حساسیت بازار سرمایه نسبت به هر نوع نااطمینانی اشاره و گفت: برخی از تصمیمات اتخاذ شده مانند تغییر قوانین بازار پایه که ثبات مستقر در بازار را دچار خلل می‌کند، چندان قابل دفاع نیست و فضای کسب و کار در بازار سرمایه را دچار نااطمینانی می‌کند.
رباطی با بیان اینکه تغییر قوانین بازار پایه که چند ماه گذشته بر بازار اعمال شد، اقدام درستی بود در حالی که شکل اجرایی آن مشکل داشت و تعداد زیادی از سهامداران حقیقی سرمایه خود را در یک سال گذشته وارد بازار پایه کرده بودند، ضررهای بسیار سنگینی را با این تصمیم متحمل شدند. به گفته وی، سال ۹۶ روزهایی را در بورس داشتیم که ارزش معاملات کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان بود در حالی که اکنون ارزش روزانه معاملات حداقل به ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
رباطی گفت: بهتر است تا زمانی که بازار روند آرامی را در پیش گرفته تغییرات مربوط به بازار سرمایه اعمال شود در حالی که چنانچه قرار باشد در اوج فعالیت بازار و ورود سرمایه حقیقی‌ها تغییرات مربوط به بازار سرمایه اعمال شود به‌شدت روند بازار تحت شعاع قرار می‌گیرد و منجر به افت شاخص بورس می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر اینکه باید اقدامی انجام شود تا شرایط ورود شرکت‌ها به بازار اصلی بورس تسهیل شود، افزود: اکنون تعداد زیادی از شرکت‌ها در بازار پایه قرار دارند که بسیاری از آنها دارای شرایط برای ورود به بازار اصلی بورس و فرابورس هستند تا معاملات آنها راحت‌تر و شفاف‌تر صورت گیرد؛ بنابراین بهتر است تا سازمان بورس هر چه زودتر این موضوع را مدنظر قرار دهد.
نه سرمایه‌گذاران به خروج از بازار سرمایه
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه خروج سهامداران از بورس تا چه میزان معاملات بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: زمانی که سرمایه‌گذار وارد سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌شود دلایل متفاوتی مانند پویایی بازار، نقدشوندگی بالای بازار و جذابیتی که در زمینه تحلیل این بازار وجود دارد سبب شده تا پول خود را از بازار خارج نکنند.
رباطی گفت: دوره‌هایی وجود دارد که زمانی بازار وارد دوران رکود می‌شود سرمایه از بازار خارج نمی‌شود بلکه ممکن است سرمایه‌گذاران تا زمان ورود رونق به بازار، سرمایه‌های خود را وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق خزانه کنند و هر زمانی که سهامداران احساس کنند قیمت سهام جذاب شده دوباره اقدام به خرید سهام خواهند کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه آینده اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاری است، گفت: هر چه به سمت جلوتر پیش می‌رویم با ورود نسل جوان، افراد با دانش و معرفی و آشنا شدن بیشتر مردم با بازار سرمایه شاهد افزایش عمق این بازار خواهیم بود و به تدریج در اقتصاد ایران مشارکت‌کنندگان بیشتری جذب بازار سرمایه ایران خواهد شد.
وی با بیان اینکه بازار سرمایه ایران از پتانسیل‌های آزاد نشده زیادی برخوردار است، گفت: اگر شرایط سیاسی رو به بهبود برود و امکان ورود سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد شود شاهد جهش شدید در بازار سرمایه خواهیم بود حتی در شرایط فعلی هم عمق بازار سرمایه و نقدینگی که وارد این بازار می‌شود شیب تندی را در پیش گرفته است.
تمرکز سازمان بورس
بر صیانت از سرمایه سهامداران
رباطی با بیان اینکه سازمان بورس باید همه تمرکز خود را صیانت از سرمایه‌گذاری سهامداران در بازار سرمایه بگذارد، گفت: این سازمان باید به مردم ثابت کند که فضای بازار سرمایه فضای امنی برای سرمایه‌گذاری است و دولت از سرمایه‌گذاری مردم در این بازار حمایت می‌کند، سیاست کلی دولت مبنی بر این است که نقدینگی مردم برای سرمایه‌گذاری به سمت این بازار برود.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: سازمان بورس نباید تصمیمات خلق الساعه بگیرد بلکه باید یک فضای امن برای سرمایه‌گذاران از طریق شفاف کردن ناشرین، ثبات قوانین و نظارت بر جلوگیری از انواع تخلفات را ایجاد کند.
به گفته وی، این فضا باید برای همه ترسیم شود که بازار سرمایه بازار شفاف و امنی است که می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد.
رباطی به افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید بر ارزیابی دارایی شرکت‌ها اشاره و بیان کرد: در
۴۰ سال گذشته به‌طور دایم شاهد کاهش ارزش پول ملی و تورم دو رقمی بودیم بسیاری از شرکت‌ها دارای دارایی با ارزش هستند در حالی که ترازنامه شرکت‌ها با قیمت دلار سه هزار تومان ثبت شده و طی گذر زمان و کاهش ارزش پول ملی که داشتیم این دارایی‌ها ارزششان به روز نشده است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی بر دارایی شرکت‌ها باعث می‌شود تا بسیاری از شرکت‌های ورشکسته بعد از افزایش سرمایه، زیان انباشته را به صفر برسانند و وضعیت ساختار مالی آنها بهبود پیدا کند.
وی با بیان اینکه اگر افزایش سرمایه شرکت‌ها صورت گیرد شاهد رشد قابل ملاحظه ارزش روز اغلب شرکت‌های بورسی خواهیم بود، گفت: عمده گروه‌هایی مشمول این قانون می‌شوند که دارایی ارزشمندی داشته باشند و هنوز به روزرسانی نشده باشد.
رباطی در پایان اظهار داشت: گروه خودرو، بانک، سیمان و برخی از شرکت‌های ساختمانی از دارایی‌های بسیار قابل توجهی برخوردارند، این دارایی‌ها و افزایش سرمایه سبب می‌شود تا شاهد رشد ارزش بازار و این گروه‌ها باشیم که این موضوع پتانسیل بسیار جدی برای بازار محسوب می‌شود.
