نمادهای کوچک در حباب
گروه بورس|محمد امین خدابخش|
پیشروی قیمت‌ها در بورس و فرابورس همچنان ادامه دارد. در آخرین روز از معاملات هفته جاری شاخص کل بورس تهران باز هم رکوردی جدید به ثبت رساند و با ورود به کانال 350 هزار واحدی امیدواری به رشد بیشتر قیمت‌ها در بازار مربوطه را افزایش داد. در این روز حجم بالایی از نقدینگی وارد گروه‌های مختلف بازار شد و همین امر ارزش معاملات در دو بازار یاد شده را مجموعا از 4 هزار میلیارد تومان فراتر برد.
در خلال معاملات روز گذشته اما آنچه توجه بسیاری از فعالان بازار را به خود جلب کرد، کاهش نسبی قیمت در نمادهای ساختمانی و سیمانی بود. از آنجایی که نمادهای یاد شده طی روزهای گذشته حجم بالایی از نقدینگی را به خود جلب کرده‌اند و به سبب افزایش سنگین تقاضا بازده قابل توجهی را در معاملات یک ماه اخیر رقم زده‌اند، کاهش قیمت آنها در طول روز گذشته سبب شد تا رشد بیشتر آنها در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.
از سوی دیگر نمادهای دیگر بازار که از پشتوانه بنیادی بیشتری نسبت به نمادهای کوچک برخوردارند، طی روزهای گذشته به سبب تداوم تقاضا با رشد قیمت همراه بوده‌اند. با نگاهی به آمار معاملات چند روز اخیر می‌توان دریافت که جریان معاملات نمادهای عمدتا کالا محور شامل فلزی‌ها و شیمیایی‌ها مهم‌ترین عامل در رشد نماگر اصلی بازار بوده است.
در حالی که این نمادها در کنار سهم‌های مورد معامله در گروه بانکی از دلایل بنیادی برای رشد بیشتر برخوردارند اما در آن سوی بازار نمادهای پر تعداد اما کم حجمی نظیر سیمانی، ساختمانی، بیمه‌ای و غیره بیش از آنکه بر ارزیابی‌ها و تحلیل‌ها استوار باشند با خوشبینی و شایعات به پیش روی خود ادامه می‌دهند.
ماهیت متفاوت دادوستدها در گروه‌های مختلف موجب شده تا دو دیدگاه متفاوت را در میان تحلیلگران شاهد باشیم. در حالی که عده‌ای حبابی بودن رشد قیمت در نمادهای کوچک را دلیلی بر احتمال قوی عقب‌نشینی بازار سهام می‌دانند، در سوی دیگر عده‌ای از تحلیلگران بر این باورند که ارزندگی نمادهای پر حجم می‌تواند در ماه‌های آتی نیز بازار را با صعود بیشتر روبه‌رو کند. این دو دستگی در میان تحلیلگران سبب شد تا «تعادل» ضمن گفت‌وگو با مهدی طحانی دلیل این دو دستگی را جویا شود و ضمن تحلیلی مختصر از شرایط بازار به بررسی رویکرد متفاوت سرمایه‌گذاران در مواجهه با نمادهای مختلف بپردازد.
طحانی در خصوص تفاوت نمادها به دلیل وجود متغیرهای متفاوت برای رشد بیشتر سهام گفت: در حال حاضر نمادهای بازار به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند.
این تفاوت از آنجا ناشی می‌شوند که نوع معاملات آنها دارای تفاوت‌هایی مهم از لحاظ چگونگی تغییرات قیمت است. گروه اول سهم‌های مربوط به شرکت‌های کوچک بازار هستند که به دلایل مختلفی همچون تجدید ارزیابی دارایی‌ها و حاضر نبودن سهامدار عمده به فروش خیلی وقت است وارد محدوده حبابی شده‌اند. باید به خاطر داشت که این مساله امر جدیدی نیست و تقریبا اغلب این سهم‌ها از سال گذشته تاکنون در فضایی اینچنینی قرار گرفته‌اند. اما سهم‌های بزرگ بازار که از حجم بالایی نسبت به نمادهای گروه اول برخوردارن، روندی متفاوت را طی کرده‌اند. این نمادها که بسیاری از آنها در گروه‌هایی نظیر پالایشی، پتروشیمی، معدنی، فلزی و بانک‌ها قرار دارند از آن رو که از شفافیت بیشتری برخوردارند و اندازه آنها نسبت به سایر نمادهای بازار بزرگ‌تر است، از قابلیت لازم برای سفته بازی برخوردار نیستند. از این رو این شرکت‌ها اغلب ارزنده هستند و از لحاظ بنیادی توانایی لازم برای کسب بازده بیشتر را دارند.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه حد احتمال دارد نمادهای کوچک بازار که در حال حاضر به دلیل هجوم نقدینگی با رشد مواجه هستند، در صورت تغییر جریان عرضه و تقاضا با صف فروش‌های سنگین مواجه شوند گفت: مجددا تاکید می‌کنم که شرکت‌های دسته اول، یعنی نمادهای کوچک ارزنده نیستند، از این رو ممکن است به محض تغییر جو بازار سرمایه‌گذاران این نمادها با زیان رو به رو شوند. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این نکته که ارزندگی بسیاری از نمادهای بازار سبب خوشبینی به روند پیش روی آن شده است نمادهای دارای ظرفیت بنیادی را محرک بازار برای رشد بلندمدت آن دانست و گفت: اگر بازدهی سهام شرکت‌های مورد معامله در صنایع فولادی، پتروشیمی، پالایشی و استخراج کانه‌های فلزی را بررسی کنیم در می‌یابیم که اغلب این نمادها از ابتدای شروع روند صعودی بازار بازدهی متناسب با قیمت دلار یا حتی کمتر از آن کسب کرده‌اند. از این رو نمی‌توان گفت که رشد بهای آنها غیرمنطقی بوده است. مضاف بر اینکه P/E (نسبت قیمت به درآمد) تحلیلی آنها اغلب در محدوده 5 واحد قرار دارد که خود این عامل به تنهایی نشان از منطقی بودن معاملات این نمادها تا به اینجای کار بوده است. مهدی طحانی در مورد چشم‌انداز بازار در ماه‌های پیش رو افزود: به‌طور کلی انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده شاهد رشد نسبی قیمت‌ها در بازار سهام باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به نظر من در سال آینده نیز شاهد رشد شاخص‌های سهام خواهیم بود. با این حال آنچه در مقایسه با روند صعودی بازار حائز اهمیت است، شدت کمتر اوج‌گیری قیمت‌ها طی سال آینده است. بر این اساس انتظار می‌رود که طی سال 99 بازار شاهد بازدهی 30 الی 40 درصدی خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که چه عواملی می‌توانند، بازده بازار را در سال آینده از حد مورد انتظار فراتر ببرند گفت: تنها عوامل معدودی می‌توانند منجر به رشد غیر منتظره قیمت سهام شوند که از آن جمله می‌توان به افزایش قابل توجه قیمت‌ها یا تغییرات سیاسی نظیر کاهش تحریم‌ها اشاره کرد.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان به ظرفیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاران اشاره کرد و گفت: توصیه می‌کنم که سرمایه‌گذاران کم سابقه بازار برای آنکه از نوسان‌های مقطعی متضرر نشوند، از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک اقدام به ورود سرمایه خود کنند و ریسک حضور در بازار سرمایه را برای خود کاهش دهند.
