وظایف و اختیارات هیات عالی در طرح بانکداری
براساس طرح بانکداری مجلس ترکیب ۹ نفره هیات عالی وظیفه اتخاذ سیاست‌های پولی و ارزی و تدابیر کلان برای هدایت تسهیلات و اعتبارات بانکی را بر عهده دارد.
به گزارش ایبِنا، نمایندگان مجلس در نشست علنی روز سه‌شنبه، ۲۶ آذرماه با ۱۳۲ رای موافق، ۴۴ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از ۲۰۱ نماینده حاضر در جلسه با کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران موافقت کردند.
در بخشی از گزارش کمیسیون اقتصادی درباره مقررات مربوط به هیات عالی در این طرح آمده است: هیات عالی، بالاترین مرجع سیاست‌گذاری، تصویب دستورالعمل‌ها و نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات در بانک مرکزی است. هیات عالی مرکب از شش عضو غیراجرایی و سه عضو اجرایی، به شرح زیر است:
اعضای غیراجرایی: اعضای غیراجرایی هیاتعالی به این ترتیب انتخاب می‌شوند:
سه نفر اقتصاددان متخصص در حوزه پول و اقتصاد کلان، یک نفر با معرفی وزیر امور اقتصادی و دارایی، یک نفر با معرفی رییس کل و یک نفر با معرفی اتاق‌های سه‌گانه. سه نفر متخصص در حوزه بانک و حقوق بانکی، یک نفر با معرفی وزیر امور اقتصادی و دارایی؛ یک نفر با معرفی رییس کل و یک نفر با معرفی رییس قوه قضاییه. تبصره: صلاحیت اقتصاددان معرفی شده از سوی اتاق‌های سه‌گانه، باید به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی برسد. تبصره۲ -کلیه اعضای غیراجرایی، پس از تأیید رییس‌جمهور و با حکم وی به عضویت در هیات عالی منصوب می‌شوند. ب- اعضای اجرایی: اعضای اجرایی هیات عالی عبارتند از: رییس کل به عنوان رییس هیات عالی؛ قائم مقام رییس کل به عنوان نایب‌رییس، دبیر هیات عالی و معاون نظارتی رییس کل. رییس کل توسط رییس‌جمهور و پس از مشورت با اعضای غیراجرایی هیات عالی تعیین و منصوب می‌شود. قائم مقام رییس کل به پیشنهاد رییس کل با تأیید و حکم رییس‌جمهور منصوب می‌شود. معاون نظارتی رییس کل توسط رییس کل انتخاب و با حکم وی منصوب می‌شود. شرایط عمومی و اختصاصی، نحوه عزل و سایر مقررات مربوط به هیات عالی به این شرح است: شرایط عمومی اعضای هیات عالی، اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی؛ تابعیت جمهوری اسلامی ایران؛ -نداشتن سوءپیشینه کیفری موثر؛ عدم محکومیت قطعی انتظامی از بند «د» به بعد موضوع ماده (۹) قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 7 آذر 72
شرایط اختصاصی اعضای هیات عالی: اعضای اجرایی و اعضای غیراجرایی هیات عالی باید از تحصیلات عالی دانشگاهی برخوردار بوده و حداقل ده سال تجربه مفید در حوزه‌های اقتصادی، مالی یا بانکداری داشته باشند. رییس کل و حداقل دو نفر از اعضای غیراجرایی هیات عالی باید دارای مدرک دکتری معتبر و سوابق برجسته در حوزه اقتصاد کلان باشند. دوره خدمت اعضای هیات عالی: اعضای غیراجرایی هیات عالی برای یک دوره شش‌ساله منصوب می‌شوند و انتخاب مجدد آنها صرفاً برای یک دوره دیگر بلامانع است. در اولین دوره تشکیل هیاتعالی، در پایان سال‌های دوم و چهارم، دو نفر از اعضای غیراجرایی به قید قرعه از هیات عالی خارج می‌شوند. انتخاب مجدد اشخاصی که به قید قرعه از هیات عالی خارج می‌شوند، بلامانع است. دوره تصدی اعضای اجرایی پنج سال است. انتخاب آنها صرفاً برای یک دوره دیگر، بلامانع است.
چگونگی عزل اعضای هیات عالی، عزل رییس کل از طرق زیر امکانپذیر است: رییس‌جمهور می‌تواند پس از مشورت با اعضای غیراجرایی هیات عالی، رییس کل را عزل کند. عزل رییس کل باید مستند به قصور یا تقصیر رییس کل در تحقق اهداف بانک مرکزی، یا عدم اجرای مصوبات هیات عالی باشد. اعضای غیراجرایی هیات عالی موظفند نظر مشورتی خود را به همراه ادله و مستندات مربوط، کتباً به رییس‌جمهور تقدیم نمایند و برای اطلاع عموم منتشر کنند. همچنین، رییس‌جمهور باید حداقل یک هفته قبل از صدور حکم عزل، دلایل و مستندات خود را برای اطلاع عموم منتشر کند.در صورتی که بیش از دوسوم اعضای غیراجرایی هیاتعالی خواستار برکناری رییس کل باشند، دلایل و مستندات خود را کتباً به رییس‌جمهور تقدیم می‌کنند. در صورت موافقت رییس‌جمهور، رییس کل عزل می‌شود. تقاضای برکناری رییس کل باید مستند به قصور موثر در انجام وظیفه یا عدم اجرای مصوبات هیات عالی باشد. در صورتی که رییس‌جمهور با پیشنهاد عزل رییس کل مخالفت کند، باید دلایل مخالفت خود را ظرف مدت یک هفته کتباً به رییس مجلس شورای اسلامی اعلام کند. نامه رییس‌جمهور در این خصوص، در اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی قرائت و برای اطلاع عموم، منتشر می‌شود. رییس‌جمهور در ابتدای دوره ریاست‌جمهوری، در صورتی که از دوره خدمت رییس کل، یکسال یا کمتر باقی مانده باشد، نمی‌تواند وی را عزل کند. قائم مقام رییس کل با پیشنهاد رییس کل و تأیید رییس‌جمهور عزل می‌شود. معاون نظارتی توسط رییس کل و با حکم وی عزل می‌شود.
