تلاش برای پاک کردن رد بن‌سلمان در رسوایی خاشقجی
گروه جهان|
دادستانی کل عربستان سعودی اعلام کرده ۵ تن در ارتباط با قتل جمال خاشقجی به اعدام و 3 تن دیگر به مجموعا ۲۴ سال زندان محکوم شده‌اند. دادگاه در عین حال دو تن از مشاوران ارشد ولیعهد عربستان را تبرئه کرده است. این احکام نهایی تلقی نمی‌شود و قابل فرجام‌خواهی هستند.
آسوشیتدپرس نوشته: اهمیت این احکام از آن جهت است که دولت سعودی همچنان تلاش دارد تا هرگونه نقش محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی را در قتل خاشقجی انکار کند آن هم در شرایطی که هم سازمان سیا سال گذشته به‌طور رسمی دست داشتن بن‌سلمان در قتل این روزنامه‌نگار سعودی را تایید کرده است. کمیته ویژه تحقیقات سازمان ملل متحد هم اگرچه نتوانست با قاطعیت نقش بن‌سلمان را در این رسوایی تایید کند اما اعلام کرد که شواهد جدی در این باره وجود دارد و نیاز به تحقیقات بیشتری است.
سعود بن‌عبدالله معجب دادستان کل عربستان سعودی روز دوشنبه اعلام کرد رسیدگی به پرونده قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار معروف سعودی، به پایان رسیده و احکام دادگاه در این ارتباط صادر شده است. دادستان کل عربستان نام و هویت محکومان به اعدام را منتشر نکرده است.
طبق اظهارات سعود بن‌عبدالله معجب، دادستانی عربستان به نتیجه رسیده است که احمد عسیری معاون پیشین دستگاه اطلاعاتی و سعود قحطانی مشاور ارشد پیشین محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان به علت نبود شواهد و مدارک قطعی و کافی در ارتباط با قتل خاشقجی تبرئه شده‌اند. این در حالی است که دادستانی عربستان در جریان تحقیقات و بازررسی‌های خود مدعی شده بود که عسیری به دستور قحطانی بر قتل خاشقجی نظارت داشته است. البته هر دوی آنها در پی اعلام اتهامات از پست‌های خود برکنار شدند. دومنیک راب وزیر خارجه بریتانیا، دوشنبه در توییتر با اشاره ضمنی به تبرئه برخی از مهره‌های کلیدی در این پرونده گفته: «قتل جمال خاشقجی یک جنایت وحشتناک بود. خانواده خاشقجی مایل به اجرای عدالت در مورد این قتل بی‌رحمانه هستند. عربستان سعودی باید اطمینان دهد که تمامی افراد مسوول در این رابطه مجازات شده و چنین جنایتی دیگر رخ ندهد. »
دادستانی کل عربستان سعودی همچنین اعلام کرده محمد عتیبی کنسول این کشور در استانبول نیز از اتهام دخالت در قتل خاشقجی تبرئه شده است. این در حالی است که دو هفته پیش دولت امریکا عتیبی را به‌دلیل نقش داشتن در قتل خاشقجی تحریم کرد. گفته شده قاتلان برای مثله و امحا کردن جسد خاشقجی از محل سکونت محمد عتیبی استفاده کرده بودند.
در بیانیه وزارت خارجه امریکا در این باره آمده بود که عتیبی اجازه ورود به امریکا را نخواهد داشت. در این بیانیه قتل خاشقجی جنایتی فجیع و غیرقابل قبول خوانده شده و از دولت عربستان خواسته شده بود در یک محاکمه شفاف و عادلانه، کسانی که در قتل این روزنامه‌نگار دست داشتند را به پاسخگویی وادارد.
جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی، که در روزنامه واشنگتن‌پست مطالبی در انتقاد از دولت تحت رهبری محمد بن‌سلمان می‌نوشت و در حومه پایتخت امریکا هم اقامت داشت، دوم اکتبر ۲۰۱۸ وقتی برای کار اداری به کنسولگری عربستان در استانبول، ترکیه مراجعه کرد، ناپدید شد سپس معلوم شد که در آنجا به طرز بسیار فجیعی به دست ماموران عربستانی به قتل رسیده است. مقامات اطلاعاتی ترکیه کمی بعد گفتند شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد او در داخل کنسولگری کشته و جسد او قطعه‌قطعه شده است.
حکومت سعودی ابتدا این قتل را انکار کرده اما با تشدید فشارها اذعان کرد او در کنسولگری به قتل رسیده است. اگنس کالامارد بازرس و گزارشگر سازمان ملل که مامور تحقیق درباره قتل خاشقجی شده بود، در جمع‌بندی خود از اعدامی فراقانونی سخن گفته همچنین به وجود شواهدی در ارتباط با دست داشتن محمد بن‌سلمان ،ولیعهد عربستان در این موضوع اشاره کرده بود. بن‌سلمان اما هرگونه دست داشتن در قتل این روزنامه‌نگار سعودی را انکار و تصریح کرد که در این ماجرا دخالتی نداشته است.
در گزارش کمیته مستقل حقوق بشری وابسته به سازمان ملل هم آمده بود که درباره نقش احتمالی ولیعهد عربستان در این رخداد شواهد جدی وجود دارد. این کمیته در گزارش ۱۰۱صفحه‌ای خود گفته بود که به سازمان ملل و دبیرکل آن توصیه می‌کند درباره نقش محمد بن‌سلمان ولیعهد کنونی عربستان سعودی در قتل خاشقجی تحقیق شود. نهاد وابسته به سازمان ملل با جرم بین‌المللی توصیف کردن مرگ خاشقجی گفته بود: «گزارشگر ویژه پرونده به این نتیجه رسیده که خاشقجی قربانی یک اعدام عمدی از قبل طراحی‌شده و خارج از عرف قضایی بوده که حکومت عربستان سعودی طبق قانون بین‌المللی حقوق‌بشر مسوول آن است.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل گفته تحقیقات انجام‌شده در عربستان و ترکیه درباره قتل خاشقجی از استانداردهای بین‌المللی لازم درباره مرگ‌های غیرقانونی برخوردار نبوده است. او گفته بود تحقیقات درباره این قتل در عربستان با حسن‌نیت انجام نگرفته و ممکن است با هدف مخدوش کردن عدالت انجام گرفته باشد.
قتل جمال خاشقجی در شرایطی که محمد بن‌سلمان تلاش داشت تا چهره‌ای مدرن از عربستان سعودی به جهانیان ارایه کند هزینه‌های بسیاری برای ریاض داشت. با وجود حمایت‌های مطلق دولت دونالد ترامپ از عربستان سعودی و شخص بن‌سلمان، اعتماد بین‌المللی به دولت عربستان سعودی شدیدا خدشه‌دار شد. واشنگتن‌پست اوایل دسامبر در این باره نوشت: «کاهش قابل‌توجه ابعاد جاه‌طلبی ولیعهد عربستان نتیجه مستقیم تنزل اعتماد بین‌المللی نسبت به حکومت او پس از قتل خاشقجی است... سرکوب حکومت فعلی عربستان که نسبت به دولت‌های گذشته بسیار شدیدتر است، در حال تخریب برنامه‌های محمد بن‌سلمان برای مدرن‌سازی و ایجاد گوناگونی در اقتصاد است و عربستان به تدریج به سمت ورشکستگی پیش می‌رود. کسری مالی ریاض در سال جاری میلادی بیش از دو برابر درآمدش از فروش سهام آرامکو بوده است. با این حال بن‌سلمان هیچ نشانه‌ای از تغییر رویه از خود نشان نمی‌دهد.»
