آیا نیازی به کاهش تولید نفت است
گروه انرژی|
روز دوشنبه الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه اعلام کرد که احتمال دارد در ماه مارس (اسفند سال 98) که موعد اتمام توافق جدید اوپک پلاس مبنی بر کاهش 500 هزار بشکه در روز دیگر از تولید کشورهای عضو است، اعضا محدودیت‌های تولید نفت خود را کمتر کنند. این اظهارات بار دیگر یادآور شد که شرکت‌های نفتی روسیه از محدودیت‌های تولید ناراضی هستند و برای افزایش تولید فشار وارد می‌کنند. با این حال، توافق جدید اوپک پلاس تاکنون موثر بوده و علاوه بر اینکه باعث شده است برنت به کمتر از محدوده 60 دلار در هر بشکه افت نکند، حتی حدود 6 دلار هم بر قیمت‌ها افزوده و برنت را از حدود 60 دلار در هر بشکه به حدود 66 دلار در هر بشکه رسانده است. اما حالا موسسه «ریستاد انرژی» پیش‌بینی می‌کند که کاهش تولید اوپک پلاس با آنکه اثر مثبتی در سه‌ماهه نخست سال 2020 بر تعادل عرضه و تقاضای نفت می‌گذارد، اما برای آنکه در سه‌ماهه دوم دوباره شاهد سقوط ارزش نفت خام نشویم، اوپک و متحدان باید 900 هزار بشکه دیگر از تولید خود را کاهش دهند. رشد تولید نفت شیل امریکا مهم‌ترین عامل بروز مازاد عرضه و از دست رفتن تعادل بازار نفت در سال‌های اخیر بوده است.
14 عضو اوپک، روسیه و کشورهای دیگر عضو اوپک پلاس در 6 دسامبر سال 2019 توافق کردند که کاهش تولید نفت خود را به میزان نیم میلیون بشکه در روز دیگر تشدید کنند و آن را از تاریخ یکم ژانویه سال 2020 از یک میلیون و 195 هزار بشکه در روز به یک میلیون و 699 هزار بشکه در روز برسانند.
این توافق که سه ماه انقضا دارد، توانسته قیمت‌های نفت را افزایش دهد و در حالی که برنت تا پیش از توافق به وضعیت پایداری در محدوده 60 دلار در هر بشکه رسیده بود، پس از توافق کم کم رشد کرد و خود را به محدوده 66 دلار در هر بشکه رساند. برنت دیروز با 66 دلار و 71 سنت در هر بشکه معامله شد. دبلیو‌تی‌آی نیز همین‌قدر رشد داشت و دیروز با 60 دلار و 76 سنت در هر بشکه معامله شد. البته عاملی مثل پیشرفت در توافق تجاری میان چین و ایالات‌متحده که امیدها به چشم‌انداز رشد اقتصادی را افزایش داد و باعث رشد تقاضای نفت شد نیز در رشد قیمت نفت موثر بود.
توافق اخیر اوپک و متحدانش برای کاهش 500 هزار بشکه‌ای تولید نفت با چالش‌هایی روبرو بود که تعیین بازه زمانی 3 ماهه برای اتمام توافق و مذاکرات مجدد را منتج شد. عربستان سعودی به دنبال افزایش فشار بر اعضایی بود که به تعهد سقف تولید خود پایبند نبودند و به نظر می‌رسید که سیاست‌مداران و تولیدکنندگان نفتی روسیه درباره ادامه سیاست کاهش تولید نفت اتفاق نظر ندارند. در نهایت قرار شد که اعضا در ماه مارس باز هم دور هم جمع شوند و با توجه به وضعیت بازار درباره سیاست‌های ماهش تولید نفت خود تصمیم‌گیری کنند.
اما روز دوشنبه الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه ابراز تمایل کرد که در ماه مارس تعهدات به کاهش تولید نفت کاهش یابد تا کشورها بتوانند نفت بیشتری تولید کنند. این سخنان در تضاد با گفته‌های برخی تحلیلگران است که معتقد هستند اوپک و متحدانش برای حفظ قیمت برنت در محدوده بیشتر از 60 دلار باید کاهش تولیدی بیشتر از آنچه تاکنون انجام داده‌اند را در دستور کار قرار دهند.
بیونار تانهاوگن، رییس بخش تحقیقات بازار نفت در «ریستاد انرژی» گفته است که «کاهش تولید نفت از سوی اوپک، مساله را به‌طور کامل حل نکرده است. آنها برای عبور از چالش‌های قیمتی سه‌ماهه نخست سال 2020 یک راهبرد ساده و سبک را به کار بردند و ما معتقدیم که پس از گذشت این سه ماه، توازن بازار به سمت مازاد عرضه و فراتر رفتن از تعادل‌بخشی اوپک خواهد رفت.»
نتیجه آنکه بر اساس تحلیل‌های موسسه «ریستاد انرژی»، علیرغم جدیدترین سیاست اوپک پلاس، بشکه‌های نفتی اضافی موجود در بازار نشان می‌دهند که بازار نفت نیازمند کاهش عمیق‌تر عرضه است. در پیش‌بینی عرضه تجدیدنظر شده ریستاد انرژی که در نسخه آتی بانک اطلاعاتی اویل مارکت کیوب (OilMarketCube) انتشار می‌یابد، توافق جدید اوپک پلاس با فرض تعهد کامل تولیدکنندگان اصلی آن، یعنی عربستان سعودی، کویت و امارات متحد عربی به توافق در تحلیل‌ها آورده شده است. ریستاد انرژی متوجه شد که تولید نفت خام اوپک در سه‌ماهه نخست سال 2020 احتمالا 29 میلیون و 300 هزار بشکه در روز خواهد بود که در مقایسه با پیشنهاد این موسسه به اوپک برای تولید 29 میلیون بشکه در روز، 300 هزار بشکه در روز کمتر است.
ریستاد انرژی پیش‌بینی می‌کند که پس از عبور از شوک مقطعی آغاز اجرای مقررات جدید سوخت دریایی از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO)، چشم‌انداز بازار نفت خام با چالش بیشتری روبرو شود و ترس از کاهش تقاضا باز هم به بازار بازگردد. بنابراین پیشنهاد این موسسه این است که برای سه‌ماهه بعدی، اوپک تولید نفت خام خود را به 28 میلیون و 900 هزار بشکه در روز برساند.
تانهاوگن بیان کرد: «اگر اعضای اوپک سیاست کاهش تولید خود را کامل اجرا کنند و عربستان سعودی کاهش تولید مازاد داوطلبانه‌اش که حدود 400 هزار بشکه در روز بیش از تعهد این کشور به اوپک پلاس است را تحقق ببخشد، با توجه به آنکه هدف تولیدی اوپک در این حالت 29 میلیون و 200 هزار بشکه در روز و بیشتر از حجم پیشنهادی ریستاد انرژی خواهد بود، احتمالا شاهد مازاد عرضه و افزایش فشارها برای کاهش قیمت‌های نفت خواهیم بود.
تعادل بازار برای سه‌ماهه نخست سال 2020 تقریبأ حفظ می‌شود، در حالی که 300 هزار بشکه در روز مازاد عرضه خواهد داشت و اگر اثرات مثبت مقررات جدید سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) بر رشد تقاضای نفت در سه‌ماهه نخست سال 2020، به میزان 300 هزار بشکه در روز را نیز لحاظ کنیم، می‌توان گفت که بازار نفت خام در ماه‌های نخستین سال 2020 متعادل خواهد بود.
با این حال، ممکن است که اوپک پلاس حتی مجبور شود که در ماه مارس (اسفند) کاهش تولید بیشتری را دستور کار قرار دهد تا تعادل بازار در سال 2020 حفظ شود.
او ادامه داد که «این نگران‌کننده است. براوردهای می‌گویند که برای سه‌ماهه دوم سال 2020، با در نظر گرفتن اثر مثبت مقررات جدید دریانوردی درباره سوخت کشتی‌ها بر تقاضای نفت خام، اوپک باید به‌طور میانگین 28 میلیون و 900 هزار بشکه در روز نفت تولید کند، اما اگر اثر مثبت این مقررات بر تقاضای نفت را از تحلیل خارج کنیم، تولید اوپک برای حفظ تعادل بازار باید 600 هزار بشکه در روز کمتر شده و به 28 میلیون و 300 هزار بشکه در روز برسد. به عبارت دیگر، هدف تعیینی تولید اوپک به میزان 29 میلیون و 200 هزار بشکه در روز احتمالا به اندازه کافی عرضه را کم نمی‌کند و فشار کاهشی بر قیمت نفت خام، محدوده 60 دلار در هر بشکه برنت در سال 2020 را با خطر مواجه می‌کند.»
تانهاوگن افزود: «به نظر می‌رسد که اوپک به هشدارها درباره کاهش تولید به منظور حفظ قیمت 60 دلاری برنت توجه کرده است، اما کاهش تولید بیشتری نیاز است تا این قیمت‌ها حفظ شود. قیمت‌های فعلی نفت بعد از سپری شدن سه‌ماهه نخست سال 2020 شکننده هستند.»
