مسوولیت قاچاق مناطقی که مستقر هستیم را می‌پذیریم
معاون وزیر اقتصاد و رییس کل گمرک با بیان اینکه وسعت مناطق آزاد زیاد است و امکان محصور شدن آن و نظارت سخت است، گفت: مسوولیت قاچاق و نظارت بر مناطقی را که در آن استقرار داریم را می‌پذیریم.
مهدی میراشرفی در گفت‌وگو با فارس، در رابطه با حضور گمرک در مبادی ورودی و خروجی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اظهار کرد: در مناطق ویژه اقتصادی مشکل حادی نداریم. مناطق آزاد ما متفاوت از مناطق آزاد دنیا هستند و اینکه وسعت برخی مناطق گاهی به اندازه وسعت یک کشور کوچک است و به جهت بزرگی به‌شدت اعمال مقررات می‌تواند در آنجا مشکل باشد. به همین جهت مشکل بنیادی و اصلی وجود دارد که قانون‌گذار توجه کافی نکرده است.
رییس کل گمرک با بیان اینکه یکی از مشکلات مناطق آزاد محصور شدنشان و واحد شدن درب‌های ورود و خروج است، گفت: در برخی از مناطق آزاد چند شهر و روستا در آن قرار گرفته است و گاهی گفته شده که با ژئوفنس (محصور با کوه و دره) محصور شود. مسلماً این مناطق پیچیدگی‌های متفاوت از مناطق آزاد دنیا دارد.
وی ادامه داد: ایران عضو خط‌مشی سازمان جهانی گمرک است. در اجلاس اخیر یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های مطرح شده، موضوع مناطق آزاد بود. تخلفات و پیچیدگی‌های این مناطق مورد توجه گمرک جهانی است و به طریق اولا برخی از مناطق آزاد کشور آنقدر وسیع است که قرار است با ژئوفنس حراست شود.
وی ادامه داد: پیشنهاد شده که اگر امکان دارد فازبندی برای توسعه مناطق طراحی شود و در مناطقی که زیرساخت آماده است به عنوان منطقه آزاد رویه‌های تجارت جاری شود که می‌تواند راه‌حلی موقت باشد. به‌طور کلی باید سازوکار ایجاد این مناطق یکجا فراهم شود که پرهزینه است یا به سمت اصلاح قانون برویم که از این همه وسعت زیاد که قوه مقننه تأیید کرده است تجدیدنظر کند. اگر قرار باشد مناطق کنترل شود به دلیل وجود چند شهر و روستا در آن اصول شهروندی نیز به نحوی به چالش کشیده می‌شود.
معاون وزیر اقتصاد در پاسخ به این سوال که مسوولان مناطق آزاد می‌گویند گمرک در مبادی ورودی و خروجی مناطق آزاد حضور دارد، گفت: طبق قانون باید در مبادی خروجی مناطق حضور داشته باشیم. بر اساس مصوبه دولت مبادی ورودی نیز اضافه شد. این موضوع به ِجـد از وزارت اقتصاد و شورای عالی مناطق آزاد پیگیری می‌کنیم. یکسری اقدامات در خصوص ایجاد سامانه‌ها برای استقرار گمرک در مبادی ورودی در حال انجام است.
میراشرفی افزود: کالاهایی که به مناطق آزاد وارد می‌شود منهای کالایی که خارج می‌شود، باید موجودی انبار باشد، دنبال به دست آوردن اطلاعات این بخش هستیم. مناطق را با سامانه‌ها کنترل کنیم که قسمتی از آن کار پیش رفته و بخشی مانده است. کار سختی است چون مغازه‌ها و اماکن تجاری قسمتی از منطقه هستند.
وی در پاسخ به این سوال که گمرک مسوولیت قاچاق را در مناطق آزاد را می‌پذیرد، بیان کرد: وظیفه قانونی در این زمینه تعیین شده و کسی نمی‌تواند از آن عدول کند. یک وقت قانون نعل به نعل اجرا شده و مسوولیت‌ها شفاف مشخص است. اما مناطق ازاد کنونی وسعت بیش از چند هزار هکتار را چگونه باید نظارت کرد؟ آیا قابلیت اجرا دارد؟
رییس کل گمرک ایران در پاسخ به این سوال که چرا مسوولیت قاچاق از این مناطق را نمی‌پذیرید و تضمین نمی‌دهید که قاچاق انجام نشود، گفت: در حدی که گمرک استقرار و نظارت دارد عملاً مسوولیت انجام می‌شود. در برخی مناطق این امکان فراهم نشده و 2 تا 3 اداره کل گمرک داریم که برای نظارت و کنترل است. مسوولیت آن بخشی از کالاهایی که اظهار و ترخیص می‌شود را می‌پذیریم، ولی کل مناطق وسعت زیادی دارد و درب واحدی ندارد. همچنین محصور و عملیاتی نیست. ما در حد فضایی که می‌توانیم اعمال قانون کنیم مسوولیت را می‌پذیریم.
به گفته معاون وزیر اقتصاد، گمرک در 176 نقطه مرز مستقر است، بیش از 6 هزار کیلومتر مرز داریم آیا از هر مرزی قاچاق اتفاق بیفتد گمرک مسوول است؟ نه ما در نقطه‌ای که استقرار داریم پاسخگو هستیم. در مناطق آزاد، نقاطی که الزام قانونی دارد و امکاناتش فراهم شده باید مسوولیت بپذیریم و عهده‌دار مسوولیت باشیم.
