اختصاص سهمیه ۱۲۰۰ لیتری بنزین یارانه‌ای به صیادان
سرانجام با رایزنی‌های سازمان شیلات ایران با وزارت کشور از یک طرف و وزارت نفت از سوی دیگر، سهمیه بنزین ۱۲۰۰ لیتر در ماه برای قایق‌های صیادی با نرخ ۱۵۰۰ تومان به تصویب رسید. سهمیه‌ای که طی هفته‌های اخیر باعث بروز نگرانی‌های فراوانی برای صیادان و خانواده‌های آنان شده بود و مشکلات معیشتی عدیده‌ای را به وجود آورده بود.
قایق‌های صیادی که از غافله دریافت سهمیه بنزین عقب مانده بودند و بیم آن می‌رفت که معیشت‌شان به کل به خطر بیفتد، حالا طبق مصوبه سابق سازمان شیلات هرچند به ۱۴۰۰ لیتر سهمیه مورد تقاضا دست پیدا نکردند، اما توانستند بیشترین سهم ممکن را (1200لیتر) از آن خود کنند. نکته قابل توجه آن است که در حال حاضر، ۳۰ هزار نفر از مجموع ۱۴۰ هزار نفر شاغل در عرصه صیادی کشور، در ۸ هزار فروند قایق صیادی مشغول به کار هستند که براساس میانگین به دست آمده از سوی اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران، درآمد ناخالص ماهیانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دارند که کفاف هزینه‌های جاری آنها را هم نمی‌کند.
این قشر که زیر دهک دوم قرار می‌گیرند، اکنون به‌صورت روزانه به امرار معاش خود پرداخته و قادر نیستند که هزینه‌های مازاد بار مالی آزادسازی نرخ بنزین را بپردازند. این در حالی بود که در روزهای اخیر، استانداری خوزستان و بوشهر خبر از سهمیه بنزین یارانه‌ای ۴۰۰ لیتری در ماه برای هر قایق صیادی داده بودند که با واکنش منفی جامعه صیادان مواجه شده بود. نبی‌الله خون‌میرزایی معاون وزیر و رییس سازمان شیلات ایران با بیان خبر تخصیص سهمیه ۱۲۰۰ لیتری بنزین یارانه‌ای به صیادان، به رایزنی سازمان شیلات ایران با وزارت نفت و معاونت امنیتی وزارت کشور درباره در نظر گرفتن سهمیه بنزین برای صیادان اشاره کرده و گفت: در رایزنی‌ها و مکاتباتی که انجام شد، توجیهات فنی سهمیه بنزین صیادان را یادآور شدیم. خون‌میرزایی در ادامه افزود: در این مذاکرات بر سهمیه‌بندی قبلی بنزین برای قایق‌های صیادی، مصرف سوخت این قایق‌ها، نظرات فائو در این زمینه، قدرت موتور، فاصله صیدگاهی، روزهای دریاروی و ... اشاره کردیم و متوجه شدیم که مسوولان تصمیم‌گیر در این زمینه پیشتر نسبت به این دلایل فنی آگاهی نداشتند.
این مقام مسوول با بیان اینکه در جریان اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین نیز دیدگاه سازمان شیلات را جویا نشده بودند، ادامه می‌دهد: به همین دلیل نیز وارد رایزنی با شرکت ملی پالایش و پخش ایران به نمایندگی از وزارت نفت و معاونت امنیتی وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه شدیم و مقرر شد در این زمینه بازنگری‌های لازم صورت گیرد که در نتیجه این بازنگری و بر اساس مصوبه جلسه اخیری در این زمینه برگزار شد، مقرر شد سهمیه بنزین قایق‌های صیادی کمی کمتر از ۱۴۰۰ لیتری که در دور قبلی سهمیه‌بندی در نظر گرفته شده بود، روی رقم ۱۲۰۰ لیتر در ماه مصوب شود و در وهله دوم، نرخ سوخت نیز ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر در نظر گرفته شود. به گفته او، اکنون این مصوبه پروسه اجرایی خود را می‌گذراند.
الگوهای جهانی تامین سوخت صیادان
پیشتر اما پرویز محبی، سرپرست معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات به نیاز ۱۴۰۰ لیتری سوخت در ماه برای فعالیت صیادان اشاره کرده و گفته بود: تا به امروز هیچ سوختی به جامعه صیادی تعلق نگرفته است.
وی گفته بود: زمزمه‌هایی می‌شنویم که قرار است بخشی از نیاز صیادان تخصیص داده شود که این موضوع باعث ایجاد اضطراب در تعاونی‌ها و در بین صیادان شده است. به گفته این مقام مسوول در کشور‌های خارجی میزان سوخت مورد نیاز صیادان بر اساس فرمول جهانی فائو تعیین می‌شود که بر اساس قدرت موتور و مدت زمانی که صیادان در دریا حضور دارند و فاکتور‌های دیگر برای کلاس ۴۸ اسب روزانه ۴۹ لیتر و برای کلاس ۵۵ اسب ۵۶ لیتر در روز نیاز است که در ماه برای ۲۱ روز تلاش یک شناور حدود ۱۴۰۰ لیتر در نظر گرفته می‌شود که در دور قبلی که سوخت سهمیه‌بندی شد و یارانه به آن تعلق گرفت، همین میزان سهمیه یعنی ۱۴۰۰ لیتر به صیادان اختصاص داده شد. اما در شرایطی که برخی افراد و جریانات سیاسی برای استفاده سیاسی و جناحی تلاش می‌کردند تا با استفاده ابزاری از موضوع بنزین در آتش انتقاد از دولت بدمند. بر این اساس است که خبر کذب تخصیص 400لیتر بنزین را منتشر می‌کردند؛ خبری که حوادث روزهای آینده نشان داد هیچ نشانه‌ای از واقعیت را نداشته است. در خصوص صیادان یعقوب دوجی مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران نیز گفت: استاندارد استفاده از بنزین در قایق‌های صیادی در ۲۱ روز کاری به‌طور متوسط بین تا ۱۴۰۰ لیتر ۱۷۰۰ لیتر بنزین در ماه (۷۰ تا ۸۰ لیتر روزانه) است که بسته به قدرت موتور و مسافتی که صیادان طی می‌کنند، متفاوت است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۳۰ هزار صیاد در کل کشور به‌واسطه عدم دریافت سهمیه بنزین دچار تنش شده‌اند، ادامه می‌دهد: سهمیه بنزین صیادان باید حداقل ۱۴۰۰ لیتر در ماه را پوشش دهد تا مشکلی برای معیشت آنها رخ ندهد.
استانداردهای فائو
دوجی با بیان اینکه در دوره‌های قبلی سهمیه‌بندی سوخت، سازمان شیلات ایران برنامه سهمیه‌بندی بنزین را برای آنها در نظر گرفته بود، به نکته مهم دیگری اشاره می‌کند: در استاندارد فائو، سوخت موتور نو در قایق‌های صیادی را در نظر می‌گیرند، اما موتور قایق‌هایی که صیادان از آنها استفاده می‌کننند عمدتا قدیمی است و طبیعتا مصرف سوخت آنها هم بیشتر خواهد بود. دوجی با انتقاد از نرخ بالای بنزین آزاد گفت: در چابهار حتی بنزین سه هزار تومانی هم به صیادان نمی‌رسد و چهارهزار تومان کف قیمت بنزینی است که در اختیار آنها قرار می‌گیرد. مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران در پاسخ به این پرسش که میانگین درآمد صیادان چقدر است، می‌گوید: درآمد صیادان منطقه به منطقه متفاوت است، اما به‌طور میانگین رقمی صیادان رقمی در حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد ناخالص ماهیانه دارند که برمبنای فروش ۵۰ کیلو ماهی برای هر صیاد در نظر گرفته می‌شود که با کسر هزینه‌ها، قطعا با کاهش بیشتری از این درآمد مواجه خواهند شد.
دوجی با اشاره به بیمه صیادان می‌گوید: صیادان بیمه تأمین اجتماعی هستند، اما به دلیل کاهش درآمد آنها در پنج سال اخیر، بالای ۹۰ درصد صیادان نتوانسته‌اند حق بیمه تأمین اجتماعی خود را بپردازند و در این زمینه دولت هیچ‌گونه حمایتی از آنها نمی‌کند. وی با بیان اینکه جامعه صیادی در دهک زیر دو جامعه محسوب می‌شود، ادامه می‌دهد: دولت معافیتی برای صیادان تا پنج نفر خانوار در نظر گرفته و حق بیمه آنها را یارانه می‌دهد، اما بالای پنج نفر را پوشش نمی‌دهد که به عقیده ما باید این بخش هم پوشش کامل داده شود. دوجی به مشکل دیگری هم اشاره می‌کند: مالک شناور برعکس کسی که کار می‌کند، در طیف دریافت یارانه حق بیمه دولت در بیمه تأمین اجتماعی در نظر گرفته نمی‌شود، درحالی که برای رانندگان دارای خودرو شرط پیمانکاری و مالکیت برای پرداخت یارانه حق بیمه در نظر گرفته نشده بود.
