امریکا در عراق چه برنامه‌ای را علیه ایران دنبال می‌کند؟‍!

تا می‌تواند بر شکاف میان ملت و جامعه عراق با جمهوری اسلامی دامن بزند. پیرو همین نکته در کمتر از یک ماه شاهد 4 حمله و تعرض به کنسولگری‌های ایران در کربلا و نجف بودیم که چنین آماری بی‌سابقه است. در محور دوم امریکا تمامی سعی خود را به کار بسته است که ضمن به شکست کشاندن هر تلاشی برای گماردن شخصیت‌های نزدیک به سیاست‌های تهران در سمت نخست وزیر آتی عراق، مهره مد نظر خود را در پروسه حساس انتخاب جانشین نخست وزیر روی کار آورد که بتواند مجری سیاست‌های کاخ سفید در عراق باشد و در صدر امور و وظایف محوله به تدریج زمینه و بستر افتراق سیاسی و دیپلماتیک تهران – بغداد را فراهم کند. در این خصوص علاوه بر رایزنی‌های متعدد مقامات امریکایی با محوریت تلاش‌های سفارت امریکا در عراق با سران و مقامات این کشور، شاهد آن هستیم در این برهه حساس حتی کار به رفت و آمدهای مشکوک سیاسی شخصیت‌های عراقی به امریکا نیز کشیده شده است. در همین ارتباط سفر ناگهانی 15 دسامبر/24آذر محمد الحلبوسی، رییس پارلمان عراق به امریکا که به دعوت واشنگتن صورت گرفت، می‌تواند به برخی گمانه زنی‌ها دامن بزند. به خصوص آنکه این سفر بیش از ۲۴ ساعت به طول نینجامید و به صورتی کاملا محرمانه انجام شد.

به نظر می‌رسد سفر محمد الحلبوسی با این هدف صورت گرفته باشد که گزینه مد نظر ایالات متحده در پروسه انتخاب جانشین نخست وزیری تعیین شود. به هر حال دیپلماسی امریکایی با همه توان خود در تلاش است شخصیتی را جایگزین عادل عبدالمهدی، نخست وزیر مستعفی کند که با سیاست‌هایش در عراق، همخوانی داشته باشد. لذا امریکا در همه محورها سعی دارد تا اراده خود را در خصوص انتخاب نخست وزیر آتی تحمیل کند. از این رو دعوت مخفیانه از الحلبوسی به واشنگتن در همین راستا می‌تواند قابل ارزیابی باشد. چرا که در طبق اخبار و گفته‌ها در جریان سفر رییس پارلمان عراق به واشنگتن، انتخاب شخصیتی بررسی شد که مناسب سیاست‌های امریکا و به دور از نگاه ایران و مخالف الحشد الشعبی باشد. اگر چه که هنوز از گزینه مد نظر امریکا رونمایی نشده است، اما به نظر می‌رسد واشنگتن عزم خود را جزم کرده است تا چنین نگاهی، حال با هر اسمی و نامی به عنوان نخست وزیر موقت در عراق روی کار آید.

اما در محور سوم ایالات متحده پیرامون آن چه که تغییر قانون این عراق از قانون انتخابات تا قانون اساسی نام دارد در تلاش است که این تغییرات در راستای منافع ایالات متحده امریکا و کاهش نفوذ ایران در عراق به سرانجام برسد. پیرو این نکته ایالات متحده امریکا از تغییر قانون اساسی با محوریت تغییر نظام سیاسی عراق از پارلمانی به ریاستی و از آن مهم‌تر تلاش برای بازگرداندن نظام مرکزگرا به جای نظام فدرالی و تحت الشعاع قرار گرفتن سهم بازیگران همسو با خود از کیک قدرت و ثروت در عراق نگران است. لذا واشنگتن در تلاش است که از هر طریق ممکن مانع از تغییر و اصلاح قانون اساسی، به ویژه تغییراتی شود که می‌تواند به ادغام اقلیم کردستان عراق در ساختار و سیستم دولت بغداد و از میان رفتن امتیاز خود مختاری این بخش از عراق شود. چرا که در این صورت آن میزان از حضور پررنگ نظامی، سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و تجاری و به ویژه امنیتی و نظامی امریکایی‌ها، آن هم در کنار مرزهای غربی جمهوری اسلامی ایران که اقلیم کردستان عراق را برای ایالات متحده به یک منطقه استراتژیک و راهبردی بدل کرده است، کم رنگ کند و حتی به محاق ببرد. لذا مقامات امریکایی بیش از همه موضوعات و مطالبات به حق مردمی در عراق، مساله تغییر قانون اساسی در این کشور را از نزدیک مورد رصد خود قرار داده‌اند.

البته این احتمال را هم باید داد که امریکایی‌ها به دنبال تغییر قانون اساسی و در نهایت بروز تبعات ناشی از آن هستند که می‌تواند به تحقق آرزوی دیرین کاخ سفید، یعنی تجزیه عراق بینجامد؛ آرزویی که می‌تواند عراق را به سه بلوک شیعی، اهل سنت و اقلیم کردستان بدل کند. پیرو این نکته اکنون نگرانی‌های جامعه اهل سنت عراق و اقلیم کردستان از تغییر قانون اساسی در این کشور به قدری جدی است و با آن سر مخالفت و ناسازگاری دارند که می‌تواند حتی به قیمت دو یا چند پارگی عراق در صورت نادیده گرفتن سهم این دو بازیگر درون عراقی از کیک قدرت و ثروت به واسطه تغییر قانون اساسی شود. آن زمان دیگر نفوذ ایالات متحده و مهم‌تر از آن کشورهای عربی منطقه و اسراییل در عراق و البته مرزهای ایران بیشتر و پررنگ‌تر خواهد شد و به دلیل تجزیه عراق در قالب این سناریو می‌توان گفت که عملا امریکا ایالت پنجاه وسوم خود را در همسایگی ایران بنا نهاده است.

این علاوه بر آن است که در صورت تجزیه عراق، کاخ سفید دیگر نگرانی از نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه نخواهد داشت. چرا که عراق به عنوان اصلی‌ترین هم پیمان ایران در غرب آسیا، همکاری جدی و پررنگ امنیتی و نظامی با تهران دارد و میزان حضور نیروهای فعال همسو با جمهوری اسلامی در این کشور به عامل و مانع جدی برای پیگیری طرح‌ها و برنامه‌های واشنگتن، تل آویو و ریاض شده است که با تجزیه عراق این مانع جدی به محاق خواهد رفت. البته به موازات این سه محور کانونی تلاش‌ها، امریکا در پی آن است که از خلأ امنیتی و نظامی کنونی در عراق به سود احیای داعش نیز نهایت استفاده را ببرد. حال باید دید این سناریوی امریکایی‌ها که همزمان در سه محور پی گرفته شده است، به کجا خواهد کشید؟