بازتاب بین‌المللی شهادت سردار سلیمانی

واکنش‌های بین‌المللی به حمله تروریستی نیروهای امریکایی در نخستین ساعات روز جمعه که به شهادت سردار قاسم سلیمانی و چند تن از رهبران بسیج مردمی عراق (حشد شعبی) منجر شد، گسترده بوده است. دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا، خود چند ساعت پس از شهادت سردار سلیمانی در پیامی توئیتری گفت: «ایران هرگز در جنگی پیروز نشده، اما هرگز مذاکره‌ای را هم از دست نداده است.» تقریبا اغلب رهبران و چهره‌های مطرح سیاسی عراق به حمله تروریستی امریکا واکنش نشان دادند. عبدالمهدی کربلایی خطیب جمعه کربلا و نماینده آیت‌الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعیان عراق، در خطبه‌های نماز جمعه حمله تروریستی امریکا را که به شهادت سردار سلیمانی و جمعی از همراهانش منجر شد، محکوم کرد. مرجعیت دینی عراق گفته: «آنچه در نزدیکی فرودگاه بغداد رخ داد تجاوزی بی‌رحمانه بود.» وی تاکید کرده: «ترور ابومهدی المهندس و سردار سلیمانی نقض حاکمیت عراق و قوانین بین‌المللی است. حوادث و بحران‌ها پی‌درپی رخ می‌دهد و کشور را به سمت خطرناک‌ترین مراحل می‌کشاند. از حمله مجرمانه به پایگاه‌ نیروهای عراق در شهر القائم که به شهادت و زخمی شدن ده‌ها تن از فرزندان مبارز عراقی انجامید تا حوادث تاسف‌باری که ظرف چند روز اخیر بغداد شاهدش بوده و حمله ظالمانه به نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد در شبی که گذشت، همگی نمود نقض آشکار حاکمیت عراق و منشورهای بین‌المللی است، حمله‌ای که به شهادت شماری از قهرمانان عرصه‌های پیروزی علیه تروریست‌های داعش منجر شد. این قبیل رخدادها و امثال آن هشداری است بر اینکه کشور در آستانه اوضاع بسیار سختی است. لذا از طرف‌های ذی‌ربط می‌خواهیم ضمن خویشتن‌داری، خردمندانه اقدام کنند و از خداوند متعال می‌خواهیم که از عراق و مردمش در برابر شر اشرار و کید ظالمان حفاظت کند.» برهم صالح رییس‌جمهوری عراق با تاکید بر عواقب امنیتی ترور سردار قاسم سلیمانی همه را به خویشتن‌داری و برخورد مدبرانه با اوضاع فراخوانده است. صالح گفته: «این تجاوز را که فرماندهان امنیتی نهاد نظامی عراق را هدف قرار داد محکوم می‌کنیم. اگر حکما و اهالی اندیشه همگان را به عقل و منطق فرا نخوانند و تلاش به مهار عواقب ناشی از این تجاوز نکنند، بی‌شک پیامدهای امنیتی آن دامنگیر عراق و منطقه خواهد شد و صلح منطقه و عراق را به‌طور واضح تهدید خواهد کرد.» عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر مستعفی عراق، هم ضمن محکوم کردن این حمله گفته: «ما با شدیدترین عبارات این اقدام امریکا را محکوم می‌کنیم.» عبدالمهدی همچنین مجلس را به برگزاری جلسه فوق‌العاده فراخوانده است. نخست‌وزیر هدف از این فراخوان را اتخاذ تصمیمات لازم در چارچوب حفظ امنیت و حاکمیت ملی و نیز تعیین موضع رسمی عراق عنوان کرده است. ایاد علاوی رهبر فراکسیون الوطنیه عراق، هادی العامری رییس ائتلاف فتح، شیخ «خالد الملا» رییس جماعت علمای اهل تسنن عراق، نیز این حمله را محکوم کرده‌اند. در این میان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را نقض قوانین بین‌المللی خوانده است. اگنس کالامار گفته: «نیروی قهریه و کشنده تنها زمانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد که استفاده از آن برای دفاع در برابر تهدیدات حیاتی کاملاً ضروری باشد.» وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیه‌ای از این اقدام امریکا ابراز نگرانی کرده است. در بیانیه آمده: «این اقدام واشنگتن پیامدهای سنگین برای امنیت و صلح منطقه به همراه خواهد داشت. اینگونه اقدامات به یافتن راه‌حل‌های برای مسائل پیچیده و دشوار که در منطقه خاورمیانه انباشته شده کمکی نمی‌کند.»  سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، هم ضمن تسلیت به‌دلیل شهادت سردار سلیمانی گفته: «به او به خاطر این شهادت بزرگ غبطه می‌خورم. ما کسانی هستیم که پس از سردار سلیمانی باید راه او را تکمیل کرده و برای تحقق اهدافش و حمل پرچم او به پا خیزیم... قصاص عادلانه قاتلان جنایتکار مسوولیت و امانتی بر گردن تمام مجاهدین جهان است. قاتلان امریکایی با این جنایت بزرگ هیچ یک از اهدافشان را نمی‌توانند محقق کنند.»  رییس‌جمهوری لبنان شهادت سردارسلیمانی را به همتای ایرانی خود تسلیت گفته است. میشل عون در پیامی به حسن روحانی همچنین این عملیات تروریستی امریکا را محکوم کرده است. حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین افغانستان، نیز حمله هوایی امریکا را خلاف اصول و موازین بین‌المللی در منطقه خوانده است.  برخی از کشورهای اروپایی نیز به این حمله تروریستی واکنش نشان دادند. آملی دومونشلن مقام ارشد امور خارجه دولت فرانسه، گفته اولویت کشورش با ثبات کردن خاورمیانه است. او گفته: «چیزی که دارد اتفاق می‌افتد همان چیزی است که ما از آن می‌ترسیدیم: تنش‌ها بین ایران و امریکا در حال افزایش است.»  دومینیک راب وزیر خارجه بریتانیا هم با اشاره به شهادت سردار سلیمانی گفته: «تمامی طرف‌ها تنش‌زدایی کنند و درگیری بیشتر به نفع ما نیست.» در همین حال وزیر خارجه کابینه در سایه بریتانیا از حزب کارگر نسبت به پیامدهای ترور سردار سلیمانی هشدار داده و تصریح کرده که دولت لندن نبایستی در باتلاق سیاست‌های ماجراجویانه واشنگتن گرفتار شود. املی ثورن‌بری هشدار داده که ترور سردار سلیمانی اوضاع را یک گام به مرز درگیری نزدیک‌تر می‌کند.  واکنش‌های داخلی در امریکا نیز نسبت به حمله تروریستی نیروهای امریکایی گسترده بوده است. اغلب چهره‌های مطرح حزب دموکرات از جمله جو بایدن و برنی سندرز نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 به این اقدام دولت ترامپ واکنش نشان داده و به‌شدت از آن انتقاد کرده‌اند.