امریکا و گستره خسارت‌بار ترور سردار سلیمانی
اندیشکده انگلیسی «چتم هاوس» در تحلیلی شهادت سردار «قاسم سلیمانی» را زمینه‌سازِ تقویت جایگاه ایران در منطقه و عاملی برای افزایش احساسات ضدامریکایی در کل خاورمیانه ارزیابی کرده که کاخ سفید را با هزینه و خسارات سنگین مواجه خواهد کرد. حمله جمعه گذشته امریکایی‌ها و ترور سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» در فرودگاه بین‌المللی بغداد، اقدامی به دور از منطق بود که مورد انتقاد بسیاری از تحلیلگران حتی در خود ایالات متحده قرار گرفته است. بسیاری از آگاهان به مسائل خاورمیانه بر این باورند که انجام چنین اشتباهی از سوی رییس‌جمهوری امریکا تبعات و هزینه‌های بسیاری را برای کاخ سفید به همراه خواهد داشت و لطمه فراوانی را به جایگاه جهانی این کشور وارد می‌آورد.
به همین دلیل است که به غیر از تعداد معدودی از نزدیکان «دونالد ترامپ» در امریکا و اروپا که گویا وظیفه‌ای جز تایید سیاست‌های کاخ سفید ندارند، نخبگان سیاسی و غیرسیاسی در کنار بسیاری از چهره‌های شناخته شده در غرب به تقبیح این ندانم‌کاری رییس‌جمهوری امریکا پرداختند.
از نگاه تحلیلگران، ترامپ که خود را تاجری قهار می‌داند و همه‌چیز را با منطق بازاری در ترازوی سود و زیان آن می‌سنجد، نباید با تحریک چند مشاور و فرد نزدیک به خود دست به چنین اقدام ناپخته‌ای می‌زد. از همان ساعات نخست اعلام این خبر رسانه‌ها و ناظران غربی خطر را احساس و هشدارهایی را بیان کردند که خون این سردار، ولوله‌ای را در ایران و عراق سپس در کل منطقه به راه خواهد انداخت. با این نگاه اگر واشنگتن هر چه سریع‌تر خود را از آتش مهلکه‌ای که به دست ترامپ روشن شده، نجات ندهد، در آینده نه چندان دور هژمونی خودخوانده، اعتبار و قدرت خود را در باتلاق خاورمیانه نابود و محو خواهد دید.
تارنمای اندیشکده چتم هاوس در گزارشی به تحولات اخیر مرتبط با اقدام تروریستی کاخ سفید پرداخت؛ سه تن از پژوهشگران این مرکز پژوهشی به صورت تلویحی تحلیل فوق را بازتاب دادند و به این پرسش پرداختند که پیامدهای ترور قاسم سلیمانی چگونه در سرتاسر خاورمیانه طنین‌انداز خواهد شد.
این اندیشکده پرسابقه و معروف بریتانیایی به نقل از کارشناسان مسائل منطقه خاورمیانه به این نکته اشاره دارد که اقدام ایالات متحده در نهایت به نفع ایران تمام می‌شود. گزارش فوق تحولات در عراق را به عنوان نشانه‌ای از تأمین منافع تهران و اشتباه محاسباتی ترامپ بیان کرد. این گزارش تصریح می‌دارد شهادت سردار سلیمانی به یک‌باره به نقطه عطف یا به عبارتی برکتی مهم برای جمهوری اسلامی تبدیل شد. رهبر معظم انقلاب نیز صبح روز چهارشنبه در سخنان خود بیان کردند «از برکات عظیم شهادت و معنویت حاج قاسم سلیمانی قیامتی بود که در شهرهای ایران و عراق در مراسم‌های تشییع به پا شد. این بدرقه‌ها، زنده بودن انقلاب اسلامی را به رخ جهانیان کشید». این اندیشکده نیز می‌نویسد برخلاف تحولاتی که در یکی،دو ماه اخیر در عراق، لبنان و ایران رخ داد، اکنون حمله امریکا به سردار سلیمانی باعث شد بار دیگر جایگاه تهران در منطقه در موضع قدرت قرار بگیرد.
طبق تحلیل فوق، تصاویری که از حضور مردم در شهرهای مختلف ایران در مراسم تشییع منتشر شده است موج گسترده عزاداران را به نمایش می‌گذارد که علیه ایالات متحده شعار می‌دهند و این تحولی بود که باعث بسیج ظرفیت‌ها در ایران شد. البته این ظرفیت‌ها به ایران محدود نیست و در عراق و لبنان و فراتر از آن هم قابل مشاهده خواهد بود.
چتم هاوس تاکید دارد: «رأی پارلمان عراق در زمینه پایان دادن به حضور نظامی امریکا در این کشور تنها نخستین پیامد منفی این اقدام برای ایالات متحده است». بنابراین درحالی که منطقه منتظر واکنش بیشتر ایران است، بلندتر شدن و گسترش فریادهای ضدامریکایی در منطقه قابل پیش بینی است. ترور سردار سلیمانی و ادامه اظهارات تند دونالد ترامپ، نه تنها موجب تحریک احساسات دینی و ایدئولوژیک شده بلکه ناسیونالیسم ایرانی را بیش از همه در میان جوانان تقویت کرده است؛ حتی گروه‌های سیاسی در ایران هم در قبال بحران منسجم شده‌اند.
در بخش دیگری از این گزارش، شهادت «ابومهدی مهندس» فرمانده بسیج مردمی عراق به همراه سردار سلیمانی عاملی برای نزدیکی بیشتر تهران و بغداد عنوان شده که البته می‌تواند شرایط امنیتی نسبتاً باثباتِ عراق را با تحولاتی روبه رو کند. ادامه همین روند فضای سیاسی عراق را تغییر می‌دهد و با تحریک رویکردهای ضدامریکایی، موجب بسیج افکار عمومی این کشور با کارگزاری گروه‌های مختلف خواهد شد. پس از حملات امریکا حتی «مقتدی صدر» روحانی بانفوذ شیعه که تا پیش از این رویکردهای ملی‌گرایانه‌ای را دنبال می‌کرد، خواستار تقویت جبهه «مقاومت اسلامی» در مقابل سیاست‌ها و حضور امریکا در عراق شد. اکنون وی به علت سیاست‌های کاخ سفید به مخالفان شیعه خود در عراق نزدیک‌تر شده است. طبق تحلیل فوق سال‌ها بود که گروه‌های نزدیک به ایران به دنبال آن بودند تا ایالات متحده از عراق خارج شود اما حضور امریکا در این کشور تاکنون به عنوان یک تهدید عینی دیده نمی‌شد و حتی از اقدامات کاخ سفید و تلاش‌های بین‌المللی واشنگتن علیه داعش حمایت می‌شد. اکنون پس از حملات امریکایی‌ها به فرودگاه بغداد، صدا و تفکرات ضدامریکایی پشتوانه و قدرت بیشتری را دریافت می‌کنند. این گزارش می‌افزاید: خروج کامل نیروهای امریکایی از عراق نه تنها تأثیر امنیتی مستقیمی را به همراه خواهد داشت بلکه دیگر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی (همچون کشورهای اروپایی و ناتو) را به بازبینی در نقش و موضع خود در خاورمیانه مجبور می‌کند.
منبع: ایرنا
