مگر «توفان نوح» رخ دهد که شهر سوخته زیر آب برود

«شهر سوخته روی تپه‌های طبیعی بنا شده‌ است، یعنی تپه‌های حدود دو میلیون ساله. پس این محوطه جهانی با جیرفت تفاوت‌هایی دارد. هر چند شاید قدری آب در آن نفوذ کند، اما مگر اینکه چیزی مثل توفان نوح رخ دهد که تپه زیر آب برود.» هر چند معاون میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان محوطه جهانی شهر سوخته را یکی از محوطه‌های تاریخی این استان می‌داند که در اثر وقوع سیل آسیب‌ِ کمی به خود دیده و نسبت به آن دل‌نگرانی کمتری دارد اما یکی از دل‌نگرانی‌ها برای این محوطه تاریخی، تجربه اتفاق تلخی است که جیرفت ۱۶ سال گذشته به چشم دید. وقتی باران تمام شود، خاک شسته می‌شود یا به چیزی شبیه به گل درمی‌آید و آن‌وقت است که احتمال دارد یافته‌های باستان‌شناسی که می‌تواند چهره جدیدی از این شهر سوخته نشان دهد، به یغما برود و... سیدسجادی با تاکید بر اینکه نظریه پر کردن حفاریات، نظریه چندان درخشانی هم نیست، به ورود آب به بخش‌هایی از محوطه جهانی شهر سوخته که کاوش در آنها انجام شده بود، اشاره می‌کند و می‌گوید: این یک راه‌حل موقت و تقریبا کم هزینه است، اما راه‌حلی علمی و نهایی نیست. بلکه باید با مطالعه دقیق‌تر همکاران‌مان در بخش‌های مرمتی و حفاظتی، در نقاطی که حفاری‌های بزرگ‌تری انجام شده مانند منطقه مسکونی شرقی یا ساختمان شماره یک به فکر راه‌حل‌های دایمی‌تری باشیم، فکرهای امروز بیشتر به صورت موقت برای رد کردن وضعیت کنونی است. سرپرست کاوش محوطه جهانی شهر سوخته با بیان اینکه به واسطه ارتفاع محوطه، سیل در خود شهرسوخته نمی‌تواند به آن معنا وارد شود، چون اگر آب بالا هم بیاید، از سراشیبی وارد می‌شود، اظهار می‌کند: از حدود چهار تا پنج هزار سال قبل، در وسط سایت سه تالاب یا برکه پر از آب وجود داشته که به عنوان آب مصرفی احیانا در مصارف مختلف کاربرد داشته است، بنابراین وجود آب در شهر سوخته در داخل این برکه‌ها چیز غیرعادی نیست. او تاکید می‌کند: در صورتی به محوطه شهر سوخته آب وارد می‌شود که این برکه‌ها پر آب شوند و سطح قسمت‌های مرتفع تپه را دربرگیرند. سیدسجادی با این وجود اظهار می‌کند: طبیعی است که آب قدری به ساختارهای پر شده با خاک در زمان بارندگی نفوذ کند. مثلا ساختمان شماره ۳۳ که از دو سال قبل در حال حفاری آن هستیم. روی این سازه به قطر بیش از یک متر و بیست سانتی‌متر خاک ریخته شده است. اگر باران به شکل عادی و متعادل باشد هیچ آسیبی وارد نمی‌کند. شاید فقط قدری رطوبت نفوذ کند. علاوه بر اینکه روی دیوارها را با پلاستیک و حصیر پوشانده‌ایم. وی احتمال بروز اتفاقی که برای جیرفت رخ داد را برای شهر سوخته ناممکن می‌داند و می‌گوید: شرایط شهر سوخته با جیرفت بسیار متفاوت است. بستر رودخانه هیرمند تغییر کرده و اصلا نزدیک به شهر نیست. درست است که سیستان سرزمینی تخت است و ۴۰۰ متر ارتفاع دارد، بنابراین آب به راحتی در آن جمع می‌شود. اما یادمان باشد که محوطه روی تپه‌های طبیعی بنا شده‌ است، یعنی تپه‌های متعلق به حدود دو میلیون سال قبل. بنابراین در این شرایط در آن نقاط رطوبت آب کمتر می‌تواند نفوذ کند. مگر اینکه چیزی مثل توفان نوح رخ دهد که تپه زیر آب برود.